#til_haqida
Муҳрим Аъзамхўжаев мана бунда Маҳмудхўжа Беҳбудийнинг 1914 йилги саёҳат хотираларидан парча жойлаганди. Тил билан боғлиқ қайдлар қизиқ. Яҳудийларнинг кўҳна иброний тилига муҳаббати ва уни келажак авлодга етказишдаги ҳаракатлари ҳақида Беҳбудий домла ҳам ҳайратини яширмаган экан.
Университетга киргунимча ўзим ҳам ўзбек тилининг жозибаси, чиройли тил эканини тўла англамаганман. Чунки мактабдаги она тили дарсларимиз ўлда-жўлда, ўқитувчи кўп алмашган, уйдаги мулоқот эса тожик тилида бўлган. 2-курсга ўтибгина ўзбек адабиётини жиддий ўқиганман.
Ҳозир ўйласам, Ғафур Ғулом, Асқад Мухтор, Абдулла Қаҳҳор, Шукур Холмирзаев, Аҳмад Аъзам, Анвар Обиджон, Эркин Аъзам (бакалавр ишимда ёзувчи фиқраларини таҳлил қилгандим), Усмон Азим асарларини ўқиб, тилга меҳрим ортган экан. Фақат шуларгина эмас, бошқаларининг ҳам таъсири бор, лекин буларни қайта-қайта ўқийверганман.
Канадага келгач, табиийки, инглиз тили уйдан ташқарида доминантга айланди. Болаларнинг янги тилни тез ва осон ўрганиши бизни бир тарафдан қувонтирса, бошқа томондан она тилини унутиб бориши шахсан мени ранжитади (тўнғич қизим аввал инглиз тилида фикрлаб, кейин уни ўзбекчага ўгириб, айрим сўзлар таржимасини тополмаса, мулоқотда шартта инглизчага ўтиб кетяпти). Уйда ўзбек/тожик тилларида гаплашсак-да, мактаб-боғча муҳити, социаллашув барибир устун келаркан.
Илгари аҳамият бермасдим, лекин уйда ҳам инглиз тилида гаплашадиган ўзбекларни кўриб, энсам қотадиган бўлди яқиндан бери. Болалар шундоғам мактабда, жамоат ичида инглизчани тоза талаффуз билан ўрганади. Аммо шунгаям қаноат қилмай, кундалик ҳаётда ўзбек ота-онанинг боласи билан тўла инглизча гаплашиши эриш туюлади менга.
Лекин она тилида гаплашишга аҳамият берадиган ватандошлар ҳам бор. Ўтган ой Алберта университетида PhD қилаётган опамнинг уйида меҳмон бўлдим. Суҳбат пайти тил мавзусидан гап кетди. Ўрта ва бошланғич синфда ўқийдиган икки боласи билан ота-она ўзбек тилига бошқа тиллар (русча, инглизча)дан сўз қўшмай, соф гаплашиш бўйича ўйин ўйнашаркан. Ким кам хато қилиб, жарима балларини кўпайтирмай, ҳаммани ютса, келаси ҳафта дам олиш кунлари қаерга боришни ҳал қиларкан.
Бу кичик ҳаракатдир, аммо менга ёқди – бўтқа тилда гаплашгандан кўра, русча-инглизчани аралаштирмай, соф она тилида гаплашган яхши барибир. Боланинг бир қанча тилларни ўрганиб, политолог бўлиши кимни қувонтирмайди, аммо бу она тилини унутиш ҳисобига бўлмаслиги керак, менимча.
@chnizomiddinova
Муҳрим Аъзамхўжаев мана бунда Маҳмудхўжа Беҳбудийнинг 1914 йилги саёҳат хотираларидан парча жойлаганди. Тил билан боғлиқ қайдлар қизиқ. Яҳудийларнинг кўҳна иброний тилига муҳаббати ва уни келажак авлодга етказишдаги ҳаракатлари ҳақида Беҳбудий домла ҳам ҳайратини яширмаган экан.
Университетга киргунимча ўзим ҳам ўзбек тилининг жозибаси, чиройли тил эканини тўла англамаганман. Чунки мактабдаги она тили дарсларимиз ўлда-жўлда, ўқитувчи кўп алмашган, уйдаги мулоқот эса тожик тилида бўлган. 2-курсга ўтибгина ўзбек адабиётини жиддий ўқиганман.
Ҳозир ўйласам, Ғафур Ғулом, Асқад Мухтор, Абдулла Қаҳҳор, Шукур Холмирзаев, Аҳмад Аъзам, Анвар Обиджон, Эркин Аъзам (бакалавр ишимда ёзувчи фиқраларини таҳлил қилгандим), Усмон Азим асарларини ўқиб, тилга меҳрим ортган экан. Фақат шуларгина эмас, бошқаларининг ҳам таъсири бор, лекин буларни қайта-қайта ўқийверганман.
Канадага келгач, табиийки, инглиз тили уйдан ташқарида доминантга айланди. Болаларнинг янги тилни тез ва осон ўрганиши бизни бир тарафдан қувонтирса, бошқа томондан она тилини унутиб бориши шахсан мени ранжитади (тўнғич қизим аввал инглиз тилида фикрлаб, кейин уни ўзбекчага ўгириб, айрим сўзлар таржимасини тополмаса, мулоқотда шартта инглизчага ўтиб кетяпти). Уйда ўзбек/тожик тилларида гаплашсак-да, мактаб-боғча муҳити, социаллашув барибир устун келаркан.
Илгари аҳамият бермасдим, лекин уйда ҳам инглиз тилида гаплашадиган ўзбекларни кўриб, энсам қотадиган бўлди яқиндан бери. Болалар шундоғам мактабда, жамоат ичида инглизчани тоза талаффуз билан ўрганади. Аммо шунгаям қаноат қилмай, кундалик ҳаётда ўзбек ота-онанинг боласи билан тўла инглизча гаплашиши эриш туюлади менга.
Лекин она тилида гаплашишга аҳамият берадиган ватандошлар ҳам бор. Ўтган ой Алберта университетида PhD қилаётган опамнинг уйида меҳмон бўлдим. Суҳбат пайти тил мавзусидан гап кетди. Ўрта ва бошланғич синфда ўқийдиган икки боласи билан ота-она ўзбек тилига бошқа тиллар (русча, инглизча)дан сўз қўшмай, соф гаплашиш бўйича ўйин ўйнашаркан. Ким кам хато қилиб, жарима балларини кўпайтирмай, ҳаммани ютса, келаси ҳафта дам олиш кунлари қаерга боришни ҳал қиларкан.
Бу кичик ҳаракатдир, аммо менга ёқди – бўтқа тилда гаплашгандан кўра, русча-инглизчани аралаштирмай, соф она тилида гаплашган яхши барибир. Боланинг бир қанча тилларни ўрганиб, политолог бўлиши кимни қувонтирмайди, аммо бу она тилини унутиш ҳисобига бўлмаслиги керак, менимча.
@chnizomiddinova