Atmosferadagi elektr maydon tebranishlari yordamida tabiiy ofatlarni prognoz qilish mumkin
Quddusdagi Ibroniy universiteti olimlari atmosferadagi elektr maydon o‘zgarishlari va ekstremal ob-havo hodisalari orasida bog‘liqlik topdi.
Olimlar Negev cho‘li hududida sodir bo‘ladigan “Kipr past bosimi” deb ataluvchi qishki iqlim jarayonini o‘rganishdi. Ular ayniqsa sovuq front o‘tishida yomg‘ir yog‘adigan “nam”, bosim past holatlariga e’tibor qaratishdi. Kuzatuvlar davomida elektr potensial gradiyenti sezilarli darajada ortgani aniqlandi.
Bir daqiqalik kuzatuv ma’lumotlari shuni ko‘rsatdiki, yomg‘ir paytida potensial gradiyent odatdagi ochiq ob-havo ko‘rsatkichlari (taxminan 100–200 volt/metr) dan yuzlab yoki hattoki minglab volt/metrgacha keskin oshgan. Ushbu natijalar elektr maydonidagi o‘zgarishlarning ma’lum ob-havo sharoitlariga qanday mos kelishini aniqlashga yordam berdi.
Olimlarning fikriga ko‘ra, atmosferadagi hodisalarga javoban elektr maydon reaksiyalarini chuqurroq tushunish ob-havo prognoz qilish tizimlari va ekstremal ob-havo hodisalarini prognozlashni sezilarli darajada yaxshilashi mumkin, ayniqsa tezkor suv toshqinlari va keskin ob-havo o‘zgarishlariga moyil hududlarda.
Shuni ta’kidlash kerakki, elektr energiyasini o‘rganishda atmosfera elektr maydoni, uning ionlanishi va elektr o‘tkazuvchanligi, bulut hamda yog‘ingarchilik zaryadlari, chaqmoq razryadlari, turbulent hodisalar va boshqa omillar tadqiq qilinadi. Atmosfera elektr maydonining barcha ko‘rinishlari bir-biri bilan chambarchas bog‘liq bo‘lib, ularning rivojlanishiga mahalliy meteorologik omillar kuchli ta’sir ko‘rsatadi. Atmosfera elektr maydonini tahlil qilish va o‘rganish momaqaldiroq bulutlarining katta zaryadlanishiga olib keladigan jarayonlar tabiatini aniqlash, turli intensivlikdagi bulutlar va yog‘ingarchilik shakllanishida elektr kuchlarining rolini tushunib olish imkonini beradi. Ushbu tadqiqotlar samolyotlarning zaryadlanishini kamaytirish va parvoz xavfsizligini oshirish, shuningdek, chaqmoqning yuzaga kelish sirini aniqlashga yordam beradi.
@ceen_news
Quddusdagi Ibroniy universiteti olimlari atmosferadagi elektr maydon o‘zgarishlari va ekstremal ob-havo hodisalari orasida bog‘liqlik topdi.
Olimlar Negev cho‘li hududida sodir bo‘ladigan “Kipr past bosimi” deb ataluvchi qishki iqlim jarayonini o‘rganishdi. Ular ayniqsa sovuq front o‘tishida yomg‘ir yog‘adigan “nam”, bosim past holatlariga e’tibor qaratishdi. Kuzatuvlar davomida elektr potensial gradiyenti sezilarli darajada ortgani aniqlandi.
Bir daqiqalik kuzatuv ma’lumotlari shuni ko‘rsatdiki, yomg‘ir paytida potensial gradiyent odatdagi ochiq ob-havo ko‘rsatkichlari (taxminan 100–200 volt/metr) dan yuzlab yoki hattoki minglab volt/metrgacha keskin oshgan. Ushbu natijalar elektr maydonidagi o‘zgarishlarning ma’lum ob-havo sharoitlariga qanday mos kelishini aniqlashga yordam berdi.
Olimlarning fikriga ko‘ra, atmosferadagi hodisalarga javoban elektr maydon reaksiyalarini chuqurroq tushunish ob-havo prognoz qilish tizimlari va ekstremal ob-havo hodisalarini prognozlashni sezilarli darajada yaxshilashi mumkin, ayniqsa tezkor suv toshqinlari va keskin ob-havo o‘zgarishlariga moyil hududlarda.
Shuni ta’kidlash kerakki, elektr energiyasini o‘rganishda atmosfera elektr maydoni, uning ionlanishi va elektr o‘tkazuvchanligi, bulut hamda yog‘ingarchilik zaryadlari, chaqmoq razryadlari, turbulent hodisalar va boshqa omillar tadqiq qilinadi. Atmosfera elektr maydonining barcha ko‘rinishlari bir-biri bilan chambarchas bog‘liq bo‘lib, ularning rivojlanishiga mahalliy meteorologik omillar kuchli ta’sir ko‘rsatadi. Atmosfera elektr maydonini tahlil qilish va o‘rganish momaqaldiroq bulutlarining katta zaryadlanishiga olib keladigan jarayonlar tabiatini aniqlash, turli intensivlikdagi bulutlar va yog‘ingarchilik shakllanishida elektr kuchlarining rolini tushunib olish imkonini beradi. Ushbu tadqiqotlar samolyotlarning zaryadlanishini kamaytirish va parvoz xavfsizligini oshirish, shuningdek, chaqmoqning yuzaga kelish sirini aniqlashga yordam beradi.
@ceen_news