Bosh miya nervlari 12 juft bo‘lib, ularning har biri o‘ziga xos funksiyalarga ega. Nervlar funksiyasi va tarkibiga qarab sensor, motor va aralash (sensor-motor) nervlarga bo‘linadi. Quyida ular tasnifi keltirilgan:
---
1. Sensor nervlar
Faqat hissiy (sensor) impulslarni olib keluvchi nervlar:
1. I juft – Olfaktor nerv (Nervus olfactorius):
Funksiya: Hid bilish.
Turi: Sensor.
2. II juft – Optik nerv (Nervus opticus):
Funksiya: Ko‘rish.
Turi: Sensor.
3. VIII juft – Vestibulokoxlear nerv (Nervus vestibulocochlearis):
Funksiya: Eshitish va muvozanatni saqlash.
Turi: Sensor.
---
2. Motor nervlar
Faqat harakatlantiruvchi impulslarni uzatadigan nervlar: 4. III juft – Okulomotor nerv (Nervus oculomotorius):
Funksiya: Ko‘z mushaklarini harakatlantirish.
Turi: Motor.
5. IV juft – Blok nerv (Nervus trochlearis):
Funksiya: Ko‘zning yuqori qiyshiq mushagini harakatlantirish.
Turi: Motor.
6. VI juft – Abdusens nerv (Nervus abducens):
Funksiya: Ko‘zning tashqi mushaklarini harakatlantirish.
Turi: Motor.
7. XI juft – Aksesuar nerv (Nervus accessorius):
Funksiya: Trapeziya va sternokleidomastoid mushaklarini harakatlantirish.
Turi: Motor.
8. XII juft – Gipoglossal nerv (Nervus hypoglossus):
Funksiya: Til mushaklarini harakatlantirish.
Turi: Motor.
---
3. Aralash nervlar
Ikkala funksiyani ham (sensor va motor) bajaruvchi nervlar: 9. V juft – Trigeminal nerv (Nervus trigeminus):
Sensor: Yuz terisi va tishlardan sezgi impulslarini olib boradi.
Motor: Chaynash mushaklarini harakatlantiradi.
10. VII juft – Yuz nervi (Nervus facialis):
Sensor: Ta'm bilish (tilning old 2/3 qismi).
Motor: Yuz mushaklarini harakatlantirish.
11. IX juft – Glossofaringeal nerv (Nervus glossopharyngeus):
Sensor: Tilning orqa qismi va tomoqdan sezgi olib boradi.
Motor: Yutish jarayonida yordam beradi.
12. X juft – Vag nervi (Nervus vagus):
Sensor: Ichki organlardan sezgi olib boradi.
Motor: Ichki organlar faoliyatini boshqaradi.
---
Tasnif bo‘yicha umumlashtirish:
Sensor nervlar: I, II, VIII.
Motor nervlar: III, IV, VI, XI, XII.
Aralash nervlar: V, VII, IX, X.
#29savol
---
1. Sensor nervlar
Faqat hissiy (sensor) impulslarni olib keluvchi nervlar:
1. I juft – Olfaktor nerv (Nervus olfactorius):
Funksiya: Hid bilish.
Turi: Sensor.
2. II juft – Optik nerv (Nervus opticus):
Funksiya: Ko‘rish.
Turi: Sensor.
3. VIII juft – Vestibulokoxlear nerv (Nervus vestibulocochlearis):
Funksiya: Eshitish va muvozanatni saqlash.
Turi: Sensor.
---
2. Motor nervlar
Faqat harakatlantiruvchi impulslarni uzatadigan nervlar: 4. III juft – Okulomotor nerv (Nervus oculomotorius):
Funksiya: Ko‘z mushaklarini harakatlantirish.
Turi: Motor.
5. IV juft – Blok nerv (Nervus trochlearis):
Funksiya: Ko‘zning yuqori qiyshiq mushagini harakatlantirish.
Turi: Motor.
6. VI juft – Abdusens nerv (Nervus abducens):
Funksiya: Ko‘zning tashqi mushaklarini harakatlantirish.
Turi: Motor.
7. XI juft – Aksesuar nerv (Nervus accessorius):
Funksiya: Trapeziya va sternokleidomastoid mushaklarini harakatlantirish.
Turi: Motor.
8. XII juft – Gipoglossal nerv (Nervus hypoglossus):
Funksiya: Til mushaklarini harakatlantirish.
Turi: Motor.
---
3. Aralash nervlar
Ikkala funksiyani ham (sensor va motor) bajaruvchi nervlar: 9. V juft – Trigeminal nerv (Nervus trigeminus):
Sensor: Yuz terisi va tishlardan sezgi impulslarini olib boradi.
Motor: Chaynash mushaklarini harakatlantiradi.
10. VII juft – Yuz nervi (Nervus facialis):
Sensor: Ta'm bilish (tilning old 2/3 qismi).
Motor: Yuz mushaklarini harakatlantirish.
11. IX juft – Glossofaringeal nerv (Nervus glossopharyngeus):
Sensor: Tilning orqa qismi va tomoqdan sezgi olib boradi.
Motor: Yutish jarayonida yordam beradi.
12. X juft – Vag nervi (Nervus vagus):
Sensor: Ichki organlardan sezgi olib boradi.
Motor: Ichki organlar faoliyatini boshqaradi.
---
Tasnif bo‘yicha umumlashtirish:
Sensor nervlar: I, II, VIII.
Motor nervlar: III, IV, VI, XI, XII.
Aralash nervlar: V, VII, IX, X.
#29savol