Abdulloh Rasuljanov

#foydali

Zerikarli onlar zavqli onlardan muhimroq

Media ta'siri ortib borgan sari "Har lahzangdan zavq qidir" kabi undovlar ommalashdi. Tabiiyki insonga yoqib tushadigan gaplar. Buni ta'sirida kundalik hayotingdagi har lahzadan zavq qidirishga tushasan. Jarayonda zavqni his qilmasang boshqa narsadan qidirishni boshlaysan. Sikl takrorlanaveradi.

Aslida zavqli onlar inson hayotining juda kam qismini tashkil qiladi. Kamyobligi uchunam zavq bag'ishlaydi. Kundalik yumushlaringni 80%dan ortig'i zerikarli takrorlanuvchi ishlar bo'ladi. Ovqatlanish, yo'l yurish, uxlash, ishlash va hokazo. Nevrologiyaga ko'ra, doimiy ravishda yuqori darajadagi hissiy stimulyatsiya odam uchun nafaqat charchoq, balki psixologik qoniqarsizlik keltirib chiqaradi. Ya'ni doimiy zavq hissi nafaqat kamyob, balki to'g'ri hamdir.

Har bir zavqqa erishish uchun zerikarli, yoqimsiz jarayondan o'tish kerak. Yaxshi qomatga erishish zavqli, har kun 2 soatli mashq esa unchamas. Moliyaviy erkinlikka chiqish yoqimli, shaxsiy moliyani hisobot, tahlil qilish esa zerikarli. Sevib turmush qurgan insoning bilan yashash yoqimli, bir vaqtda eng ko'p tortishadiganing ham o'sha inson bo'ladi. Yoqtirgan ishingda ishlash zavq, seni eng ko'p charchatadigan ham o'sha ish bo'ladi.

Zerikarli narsalardan doimiy qochish oʻz-o'zidan zavqdan ham uzoqlashtiradi. Hayotingning katta qismi oddiy, odatiy kun bo'ladi. Buni qancha erta qabul qilsang, arzon zavq sotuvchilardan shuncha uzoq yurasan.

@abdullokh_rasuljanov

#fikr

Orzudagi O'zbekiston

Tunov kuni domla ma'ruzada molini aybini yashirib sotish halol emasligini aytarkan, bir misol keltirdi. "Tovari O'zbekistonniki bo'lsayu, uni falon yerniki deb sotish joizmas" deb.

Domla savdodagi yolg'onga misol keltirdi. Lekin ko'pchilik shu bilan birgalikda sifatsiz narsani sifatli deb sotishni ham tushungan bo'lsa kerak. Atrofdagi bir-ikki tanish ham shu ma'noda tushunibdi. Ya'ni, tovar O'zbekistonniki bo'lsa sifatsiz, chet elniki bo'lsa sifatli degan fikr hammamizda bor.

Bir tanishim O'zbekistondan har taraflama ancha qoloqroq davlatga o'qishga ketdi. Lekin ko'pchilik uni chet elda o'qiyatganiga havas qildi. Ya'ni, qanday davlatda o'qisayam u biznikidan yaxshi davlat, yaxshi universitet degan fikr o'rnashgan bizga.

Shu paytgacha uchratganim har o'zbek so'zi qo'shilgan atama, ibora salbiy kontekstni ifodalagan. Bari noqislikni jamlab "o'zbekchilik" devolganmiz kamiga. Xalqni boshiga itning kunini solgan voqea ham "O'zbek ishi" deyilgan.

"Orzudagi O'zbekiston qanday bo'ladi?" degan mashxur savolga javobim shu: eng kamida o'zbek so'zini eshitgan odam salbiy ma'noni tushunmaydi.

@abdullokh_rasuljanov

#foydali

Tartib asosiysidan boshlanadi

Tartib-intizom - asosiy qadriyatlarimdan. Har holda doim shunday bo'lishga harakat qilaman yoki shundaylarni ko'proq hurmat qilaman.

Chamasi 2 oy oldin bir ilmli akamiz "ahli tartib"lar haqida gapirib qoldi. Nimaligiga qiziqsam, hozirgi davrgacha bo'lgan hayotidagi barcha ibodatlarini o'z vaqtida yoki qazosini ado etgan insonlar ahli tartiblar deyilarkan.

Yaqinda 72 yoshli nuroniy qo'shni amaki ahli tartib bo'libdilar. Uyi oldidan o'tsam tinmay qiroatini ovozi eshitilardi. O'shanda uzoq yillik qazolarini ado etyatganakanlar. Intizomni shundaylardan o'rganish kerak.

Shundan boshlab maqsadlarimga yana bir muhimi qo'shildi - ahli tartib bo'lish.

Avvalari har qancha qat'iy rejim asosida o'zimni nazorat qilishga urinmay, ko'nglimdagidek intizomli bo'lolmasdim. Keyin ahli tartiblikka harakatni boshladim. Natija - yanvar oyida oldimga qo'ygan maqsadlarga ~95% samaradorlik bilan erishdim.

Kundalik hayotda oldingidan katta o'zgarish qilganim yo'q, aksincha ishda mas'uliyatim ko'paygandi. Lekin shaxsiy hayotda samaradorlik keskin oshdi. Shunda angladimki, xatoim - asosiy tartiblashim kerak bo'lgan narsa qolib, qo'shimcha vazifalarimni tartiblashga uringanman.

Prioritetda asosiy bo'lgan narsaga intizom qilmaguncha, qo'shimcha narsalarga intizom qilolmaysan. To'g'ri ovqatlanishni tartiblamay turib sport bilan shug'ullanishni, oilang bilan munosobatni to'g'rilamay turib jamoa bilan munosobatingni tartiblashga urinma, foydasi yo'q.

Nimani tartiblolmayatgan bo'lsang, uning asosi betartib turibdi.

@abdullokh_rasuljanov

#foydali

Kamroq xohish = ko'proq baxt

Baxt haqida hammaning turli me'zoni bor. Masalan, menda hotirjamlik me'zon, sizda boshqa. Lekin umumiy ishlaydigan jihatlar ham talay. Cheksiz xohishlar shularning biri.

Naval Ravikantdan bir gap bor: "Xohishlar - biz o'zimiz xohlagan narsalarga erishgunimizcha bo'lgan baxtsizlik kelishuvidir." Ya'ni bir narsa xohlarkansan, erishmaguncha qisman baxtsiz tuyasan o'zingni.

Shu sababdan menda bir prinsip bor. Ehtiyojim bo'lmagan narsalarni xohishga aylantirmaslikka harakat qilaman. Qancha xohishlarim kamligi shuncha baxtliligimni bildiradi men uchun.

Masalan, besh yildan buyon bitta telefon ishlataman. Yangisini sotib olgim kelsa o'zimdan so'rayman: "Yangi telefon meni ehtiyojimmi yoki atrof ta'sirida xohlayapmanmi?" Ya'ni hali yangi telefon olishga hech qanday ehtiyojim yo'q ekan, unga bo'lgan xohishim shunchaki nafs sababidandir. Yoki o'zim anglamay atrofdagilar qilganiga ongsiz ergashyapman.

Har bir xohishni shu me'zonga qo'yib ko'r. Hotirjamroq, baxtliroq yashaysan. Marketing usullari seni cheksiz xohishlar sikliga tushirish uchun tinimsiz urinadi. Aldanma. Nafsga qo'yib bersang, nelarni xohlamaydi. Ehtiyojing bo'lmagan har narsa zarardir.

@abdullokh_rasuljanov

#foydali

Avval 1 daqiqa, keyin qaror qil

Bugunning bir qoidasi bor: kim sen haqingda ko'proq bilsa, o'sha sen uchun qaror qiladi. Sen o'zingni anglashga yarim soat vaqt sarflamayatgan payt, atrof uzluksiz seni o'rganyapti. Nima ko'rishing, nima yeyishing va hokazo.

Turli kompaniyalar, jamiyatlar, hatto hukumatlargacha ma'lumot orqali qarorlarga kuchli ta'sir o'tkazyapti.

Atrof sen haqingda qancha ko'p bilgani sari shuncha kuchli tarzda qarorlaringga ta'sir o'tkazadi. Bu yo'lda ulkan kapital sarflab bo'lsa ham. Sababi sen bilan bo'ladigan aksar hodisalar qarorlaring oqibati. Ya'ni ertaga kim bo'lishing = bugungi qarorlaring.

Tushlikka nima ovqat yeyishingni sen hal qilyapsanmi yoki senga nima yoqishini bilib uni senga o'tkazolyatgan oziq-ovqat dasturimi? Internetda qaysi kontent iste'mol qilishingni sen tanlayapsanmi yoki senga chiqarib berganlari bilan oziqlanyapsanmi?

Yaxshisi har bir qaror oldidan bir daqiqa o'yla. O'zingga tanqidiy qara. Qaror o'zingnikimi yoki bu seniki deya qo'lingga tayyorini tutqazishyaptimi? Agar ikkinchisi bo'lsa seni manqurtdan nima ajratib turibdi?

Qarorlar seniki bo'lmaguncha hayot seniki bo'lmaydi. Qarorlar seniki bo'lmaguncha g'alaba seniki bo'lmaydi. O'zingni boshqalardan ko'proq o'rganmaguningcha qarorlar seniki bo'lmaydi.

@abdullokh_rasuljanov

#foydali

Axborot nomutanosibligi (asimmetriyasi)

"Naked economics" kitobida bir mavzu juda qiziqtirdi. Axborot asimmetriyasi.

Bu o'zaro aloqa yoki tranzaksiyada bir tomonning boshqasiga qaraganda ko'proq yoki yaxshiroq ma'lumotga ega bo'lishidir. Ya'ni tomonlar imkoniyati simmetrikmas. Bu holat kam ma'lumotga ega bo'lgan taraf uchun noto'g'ri qarorlarga olib keladi.

Bundoq o'ylab qaralsa uni deyarli barcha ijtimoiy va iqtisodiy aloqalarimizda ko'rish mumkin. Ishga kirmoqchisan. O'zingni barcha kamchiliklaringni bilasan, suhbatda yashirishga harakat qilishing mumkin. Lekin qarshi tarafda sen haqingda ma'lumot sendagidan kam. Ya'ni asimmetriya sen tomonga og'gan.

Har bir shunday hodimda noto'g'ri qaror qilish ortidan qarshi taraf katta zarar ko'rishi mumkin. Kompaniya sen haqingdagi mavjud ma'lumotni maksimallashtirish uchun HR menejer yollaydi. Shunisi unga arzonroq va xavfsizroq bo'lgani uchun.

Umuman olganda har qanday kompaniya, tashkilot, hukumat, odam axborot simmetriyasini o'zi tarafga og'dirish uchun qattiq tirishadi, ko'plab resurs sarflaydi. Qisqa aytganda, ma'lumot kimda ko'p bo'lsa o'sha foyda ko'radi.

"Uzbekonomics" podkastida ham shu mavzuda yaxshi son chiqqan ekan.

@abdullokh_rasuljanov

#foydali

Vaqt narxi - rivojlanish o'lchovi

Oddiy talaba o'qishga borish uchun soatlab avtobus kutishi mumkin. Xususiy kompaniya menejeri esa kamida taksi chaqiradi. Bu holatda pulni tejashdan tashqari yana bir omil bor. Vaqt bahosi.

Talaba kutgan vaqtiga yarasha tejagan puli uni qoniqtiradi. Ya'ni yo'qotgan vaqtidan tejagan puli qiymatliroq bu holatda. Menejer esa 30k so'm tejayman deb yo'qotgan 30 daqiqasi unga 30 mln. so'mga tushishi mumkin. Ya'ni yo'qotilgan vaqt to'lovi qimmatroq.

O'z ustingda ishlar ekansan vaqting narxi ham parallel o'sib boradi. Vaqting narxi o'smayatgan bo'lsa rivojlanyapman deb aldanyatgan bo'lishing mumkin.

Biznesmenlar boshqa shahargayam samolyotda uchishi shunchaki komfort masalasi emas. Asosan vaqt masalasi. Mashinada borib tejalgan pul, yo'qotilgan vaqtga proporsional emas.

Vaqtingni qimmatlashtirib bor, o'sasan. Yo'qotilyatgan har daqiqang senga borgan sari qimmatga tushsin. Chunki sen vaqtdangina iboratsan.

@abdullokh_rasuljanov

#foydali

Harizma

Tobora texnokratlashayotgan bugungi davrda harizmaning qiymati oshib boraveradi. Texnologik rivojlanish mahsulotlari boshqa ishlarda insonni ortda qoldirar ekan, insonning eng ustun jihati aynan insoniy shaxsiyati bo'lib qoladi.

Qiziq shaxsiyatga ega bo'lish zamon talabi bo'lib borarkan, inson birinchi qadamni o'ziga o'zi qiziq bo'lishdan boshlashi kerak.

O'zingga qanchalik qiziq ekaningni bilish uchun yolg'iz qolib o'zing bilan gaplashib ko'r. O'zingni qancha vaqt zeriktirmasang, shuncha qiziqsan. Atrofga qiziqligingni esa biror mavzuda qancha vaqt qancha odamning e'tiborini ushlab turolishingdan bilsang bo'ladi. Odamlar senga qancha diqqatini berishga tayyor? Inson diqqati uchun kurashilayotgan zamonda odamning eng qimmat boyligiyam - uning diqqati. Diqqatni esa harizma orqaligina olish mumkin.

Sun'iy intellekt murakkab vazifalarni bajararkan, haligacha yaxshi hazil qilolmaydi(hozircha). Sababi kimnidir kuldira olish uchun ham harizma kerak.

Harizmani rivojlantirishning eng yaxshi yo'li esa - doimiy o'rganishdir. O'zingga qiziq, o'zingni o'rgan, yangi narsalarni tinimsiz o'rgan. Yo'qsa ~1000$ lik matohdan farqing qolmaydi.

@abdullokh_rasuljanov

#shunchaki

Hayot poygamas, sayohat

Inson hayoti qarorlardan iborat. Qarorlarni baholash orqali tanlaydi, qabul qiladi. Baholashni esa solishtirish orqali. Ya'ni har narsani taqqoslab ko'rish inson tabiatida bor.

Lekin o'z hayoti, muvaffaqiyatlarini o'zgalarni natija bilan taqqoslash insonni hamisha baxtsiz qiladi. Sababi hayot poygamas, biz o'zimizni solishtiryatganlarimiz esa raqibmas.

Lekin inson tabiati bo'lgani uchun taqqoslash yo'qolmaydi. Yechim - o'zini kechagi o'zi bilan taqqoslash. Mana shu haqiqiy kurash.

Kimdir bugun, kimdir ertaga, kimdir tug'iliboq qaysidir natijaga ega bo'ladi. Start chizig'i hammada har xil. Hayotga sayohat deb qara. Kimdandir o'tma, o'zingdan o't. Kimnidir yengma, o'zingni yeng.

Xullas sayohatda mag'lublar yo'q. Poygada bir kishidan tashqari hamma mag'lub.

@abdullokh_rasuljanov