«IMOM MOTURIDIY» ROMANI
Luqmon Bo'rixon qalamiga mansub "Imom Motrudiy" romani 2022-yil nashr qilingan.
Asar qahramonlari: Abu Mansur imom Motrudiy,Vosiq ibn Qosim La'liy, Idris Shomiy, Xolid Halaj, Boykandiy, Ahmad Somoniy, Mastonbibi, To'tiyo xonim, Surrayo kabilardir.
Roman voqealari hijriy 299-yilda Somoniylar saltanatida Ahmad ibn Ismoilning o'z saroyida xoin fitnachilar tomonidan o'ldirilishi ,taxtga 8 yashar o'g'li Ahmad o'tirishi bilan boshlanib ,butun asar mobaynida somoniylar davrida Samarqanding ijtimoiy,ma'rifiy, siyosiy ahvoli Abu Mansur Motrudiy hayoti bilan uzviy ravishda bog'lab tasvirlandi.O'sha davrda avj olgan diniy-ilmiy, ilohiy munozararlar ,islomdagi turli xil oqimlar o'rtasidagi ixtiloflar, xususan ahli sunna val jamoa va mutazilachilar ,ashariyalar o'rtasidagi diniy nizolar tasvirlanadi. Asar Imom Motrudiy vafoti ,butun Samarqand ahlining karvon bo'lib uni so'nggi manzilga kuzatishi, bir paytlar hazratni jazolamoqchi bo'lgani uchun oyog'i oqsoq bo'lib qolgan Xolid ibn Halajning imom ziyoratiga piyoda kelishi tasviri bilan yakunlanadi.
Romanda Imom Motrudiyning g'oyat oliyjanib, zakiy, islom diniy ahkomlarni yuksak egallagan shaxsligi, shaxsiy hayotda esa kamtar , sodda, Imomul xudo, Imomul mutakammayin bo'la turib faqir kiyinishi, berilgan hadyalarnida beva -bechoralarga ulashishi, uyda o'zi hatto non ham yopishi Imom Motrudiy siymosini ko'z o'ngimizda yanada yuksak gavdalantiradi.Asardagi Vosiq ibn Qosim ,yoshlikdan Motrudiy bilan do'st bo'lsada, qalbidagi hasad sabab mutazilachilarga qo'shilib doimo hazratga qarshi chiqishi, shum taqdir sabab buyuk fitnachilarga qo'shilib qolgan Idris Shomiylar ,ular ahli sunnaga qarshi bo'lsada g'oyat bilimli, ba'zan vijdonlari bilan hisoblashuvchi shaxslar sifatida tasvirlanadi. Asardagi Xolid ibn Halaj obrazida turkning yovqur,mard, jasur o'g'loni ,lekin mudom janglarda bo'lib,ilmdan bebahra qolgani shu sabab farzandlarini qilichga emas , ilmga da'vat qilishi ,g'oyat bilimli, o'z kitoblarini yong'indan olib chiqaman deb qurbon bo'lgan soliha Surrayoga uylanishi o'rinlari yorqin bo'yoqlarda aks ettirilgan.
Ahmad Somoniy esa adolatli , e'tiqodli , xalq manfaatini himoya qiluvchi odil podsho, bugungi kundagi har bir rahbarlarga o'ziga xos ibratdir.
Asar bugungi kunda mutazilachilar kabi islom mohiyatini to'la anglamay xato oqimlarga kirib qolayotganlarga ko'zgu tutadi. Imom Motrudiy bobomizning so'nggi so'zlari esa barchamizga pandnomadir: " Yarog'ni ilmdan yasang. Ilm o'rganing va o'zgalarga ham o'rgating. O'tmishingizni muallim deb biling. O'tganga, to'kilganga va ketganga afsuslanmang.Aslo unutmang ,ki nifoq ilmsizlik belgisidir"
Luqmon Bo'rixon qalamiga mansub "Imom Motrudiy" romani 2022-yil nashr qilingan.
Asar qahramonlari: Abu Mansur imom Motrudiy,Vosiq ibn Qosim La'liy, Idris Shomiy, Xolid Halaj, Boykandiy, Ahmad Somoniy, Mastonbibi, To'tiyo xonim, Surrayo kabilardir.
Roman voqealari hijriy 299-yilda Somoniylar saltanatida Ahmad ibn Ismoilning o'z saroyida xoin fitnachilar tomonidan o'ldirilishi ,taxtga 8 yashar o'g'li Ahmad o'tirishi bilan boshlanib ,butun asar mobaynida somoniylar davrida Samarqanding ijtimoiy,ma'rifiy, siyosiy ahvoli Abu Mansur Motrudiy hayoti bilan uzviy ravishda bog'lab tasvirlandi.O'sha davrda avj olgan diniy-ilmiy, ilohiy munozararlar ,islomdagi turli xil oqimlar o'rtasidagi ixtiloflar, xususan ahli sunna val jamoa va mutazilachilar ,ashariyalar o'rtasidagi diniy nizolar tasvirlanadi. Asar Imom Motrudiy vafoti ,butun Samarqand ahlining karvon bo'lib uni so'nggi manzilga kuzatishi, bir paytlar hazratni jazolamoqchi bo'lgani uchun oyog'i oqsoq bo'lib qolgan Xolid ibn Halajning imom ziyoratiga piyoda kelishi tasviri bilan yakunlanadi.
Romanda Imom Motrudiyning g'oyat oliyjanib, zakiy, islom diniy ahkomlarni yuksak egallagan shaxsligi, shaxsiy hayotda esa kamtar , sodda, Imomul xudo, Imomul mutakammayin bo'la turib faqir kiyinishi, berilgan hadyalarnida beva -bechoralarga ulashishi, uyda o'zi hatto non ham yopishi Imom Motrudiy siymosini ko'z o'ngimizda yanada yuksak gavdalantiradi.Asardagi Vosiq ibn Qosim ,yoshlikdan Motrudiy bilan do'st bo'lsada, qalbidagi hasad sabab mutazilachilarga qo'shilib doimo hazratga qarshi chiqishi, shum taqdir sabab buyuk fitnachilarga qo'shilib qolgan Idris Shomiylar ,ular ahli sunnaga qarshi bo'lsada g'oyat bilimli, ba'zan vijdonlari bilan hisoblashuvchi shaxslar sifatida tasvirlanadi. Asardagi Xolid ibn Halaj obrazida turkning yovqur,mard, jasur o'g'loni ,lekin mudom janglarda bo'lib,ilmdan bebahra qolgani shu sabab farzandlarini qilichga emas , ilmga da'vat qilishi ,g'oyat bilimli, o'z kitoblarini yong'indan olib chiqaman deb qurbon bo'lgan soliha Surrayoga uylanishi o'rinlari yorqin bo'yoqlarda aks ettirilgan.
Ahmad Somoniy esa adolatli , e'tiqodli , xalq manfaatini himoya qiluvchi odil podsho, bugungi kundagi har bir rahbarlarga o'ziga xos ibratdir.
Asar bugungi kunda mutazilachilar kabi islom mohiyatini to'la anglamay xato oqimlarga kirib qolayotganlarga ko'zgu tutadi. Imom Motrudiy bobomizning so'nggi so'zlari esa barchamizga pandnomadir: " Yarog'ni ilmdan yasang. Ilm o'rganing va o'zgalarga ham o'rgating. O'tmishingizni muallim deb biling. O'tganga, to'kilganga va ketganga afsuslanmang.Aslo unutmang ,ki nifoq ilmsizlik belgisidir"