Юқори Чирчиқ ахборот-кутубхона маркази

⏳⏳⏳⏳

Bugun 10-yanvar haftaning juma kuni. Ushbu kunda ro‘y bergan muhim voqealar bilan tanishing.

#bayramlar
🇺🇳BMT Bosh Assambleyasining birinchi majlisi ochilishi.
🇯🇵Yaponiya – 110 raqami bayrami kuni.
🇹🇯Tojikiston – Davlat moliyaviy nazorati va korrupsiyaga qarshi kurash organlari xodimlari kuni.

#muhim_voqealar
🔹1966 – Hindiston va Pokiston o‘rtasida Toshkent deklaratsiyasi imzolandi.
🔹1978 – O‘zbekistonlik kosmonavt-uchuvchi Vladimir Jonibekov kosmosga birinchi marta parvoz qildi.
🔹2001 – Soliq akademiyasi, Soliq va bojxona organlari akademiyasi sifatida tashkil etildi.
🔹2023 – Microsoft Windows 7 ni texnik qo‘llab-quvvatlashni to‘xtatdi.

#tavalludlar
🔹1905 – Muso Toshmuhammad o‘g‘li Oybek – yozuvchi, shoir, tarjimon, O‘zbekiston xalq yozuvchisi.
🔹1942 – Rixsivoy Avazov – O‘zbekiston xalq artisti, O‘zbek Milliy akademik drama teatri aktyori.
🔹1943 – Habiba Oxunova – xonanda, O‘zbekiston xalq artisti.
🔹1957 – Alisher Fayzullayev – o‘zbek diplomati, siyosatshunos, psixolog va yozuvchi.
🔹1974 – Ritik Roshan – hind aktyori

Bizni kuzating:

«IMOM MOTURIDIY» ROMANI

Luqmon Bo'rixon qalamiga mansub "Imom Motrudiy" romani 2022-yil nashr qilingan.

Asar qahramonlari: Abu Mansur imom Motrudiy,Vosiq ibn Qosim La'liy, Idris Shomiy, Xolid Halaj, Boykandiy, Ahmad Somoniy, Mastonbibi, To'tiyo xonim, Surrayo kabilardir.

Roman voqealari hijriy 299-yilda Somoniylar saltanatida Ahmad ibn Ismoilning o'z saroyida xoin fitnachilar tomonidan o'ldirilishi ,taxtga 8 yashar o'g'li Ahmad o'tirishi bilan boshlanib ,butun asar mobaynida somoniylar davrida Samarqanding ijtimoiy,ma'rifiy, siyosiy ahvoli Abu Mansur Motrudiy hayoti bilan uzviy ravishda bog'lab tasvirlandi.O'sha davrda avj olgan diniy-ilmiy, ilohiy munozararlar ,islomdagi turli xil oqimlar o'rtasidagi ixtiloflar, xususan ahli sunna val jamoa va mutazilachilar ,ashariyalar o'rtasidagi diniy nizolar tasvirlanadi. Asar Imom Motrudiy vafoti ,butun Samarqand ahlining karvon bo'lib uni so'nggi manzilga kuzatishi, bir paytlar hazratni jazolamoqchi bo'lgani uchun oyog'i oqsoq bo'lib qolgan Xolid ibn Halajning imom ziyoratiga piyoda kelishi tasviri bilan yakunlanadi.

Romanda Imom Motrudiyning g'oyat oliyjanib, zakiy, islom diniy ahkomlarni yuksak egallagan shaxsligi, shaxsiy hayotda esa kamtar , sodda, Imomul xudo, Imomul mutakammayin bo'la turib faqir kiyinishi, berilgan hadyalarnida beva -bechoralarga ulashishi, uyda o'zi hatto non ham yopishi Imom Motrudiy siymosini ko'z o'ngimizda yanada yuksak gavdalantiradi.Asardagi Vosiq ibn Qosim ,yoshlikdan Motrudiy bilan do'st bo'lsada, qalbidagi hasad sabab mutazilachilarga qo'shilib doimo hazratga qarshi chiqishi, shum taqdir sabab buyuk fitnachilarga qo'shilib qolgan Idris Shomiylar ,ular ahli sunnaga qarshi bo'lsada g'oyat bilimli, ba'zan vijdonlari bilan hisoblashuvchi shaxslar sifatida tasvirlanadi. Asardagi Xolid ibn Halaj obrazida turkning yovqur,mard, jasur o'g'loni ,lekin mudom janglarda bo'lib,ilmdan bebahra qolgani shu sabab farzandlarini qilichga emas , ilmga da'vat qilishi ,g'oyat bilimli, o'z kitoblarini yong'indan olib chiqaman deb qurbon bo'lgan soliha Surrayoga uylanishi o'rinlari yorqin bo'yoqlarda aks ettirilgan.
Ahmad Somoniy esa adolatli , e'tiqodli , xalq manfaatini himoya qiluvchi odil podsho, bugungi kundagi har bir rahbarlarga o'ziga xos ibratdir.
Asar bugungi kunda mutazilachilar kabi islom mohiyatini to'la anglamay xato oqimlarga kirib qolayotganlarga ko'zgu tutadi. Imom Motrudiy bobomizning so'nggi so'zlari esa barchamizga pandnomadir: " Yarog'ni ilmdan yasang. Ilm o'rganing va o'zgalarga ham o'rgating. O'tmishingizni muallim deb biling. O'tganga, to'kilganga va ketganga afsuslanmang.Aslo unutmang ,ki nifoq ilmsizlik belgisidir"

«QORAQUYUN» ROMANI

Mustaqillik davri adabiyotining yorqin namoyondalaridan biri bo'lmish Normurod Norqobilovning "Qoraquyun " asari roman janriga mansub.

Asar qahramonlari: Erman, Itolmas, Oybekach, Qoraquyun, Qalaybek, Oqbo'ta oqsoqol,Bibisora momo ,Qalaybek ,Qoraqul,Omontoy kabilardir

Asar syujeti: Ko'kalabosh ovulidan Erman ismli yigit Itolmas degan - konchi,ma'danchi boyga bandi bo'lib asir tushadi .Itolmas va uning qavmi Tillavodiyni makon tutishgandi, Itolmas sariq ma'danni kavlash, yuvish kabi ishlarga o'z qavmi yigitlaridan biri ishlayotganda halok bo'lgani sabab qul tutishga qaror qiladi, shu maqsadda o'zga qavm yigitlarini asir oladi. Agar asirlar qochmoqchi bo'lsa g'ulda saqlanayotgan itga yem bo'lishardi. Itolmasning xotini Oybekach erining to'yi kuni ya'ni 3-xotinga uylanyotgan tunda asirlarni qo'yib yuboradi, faqat Ermangina tirik qoladi.
Butun roman mobaynida Ermanning Qushqo'nmasni makon tutib dushmanidan qasd olish ishtiyoqida yonishi,buning uchun g'ulda Qoraquyun degan it saqlashi ,umuman asirlik azoblarini tortgan Ermanning yuragidagi g'azab, qasos ishtiyoqi kechinmalari va ayni paytda bandilikda ,erkni qumsab yashayotgan g'ul it-Qoraquyun iztiroblari tasvirlanadi.

Asarning bosh g'oyasi - erk, ozodlik har nedan ustun ekanligi nafaqat inson zoti, balki Qoraquyun timsolida ochib beriladi,itning har gal qibla shamoli esganda o'zi bilan hurlikdan xabar beruvchi shuvoq isini olib kelishi ,o'sha damda itning g'ulga sig'may ketishi yorqin bo'yoqlarda tasvirlangan. Bundan tashqari, Qasoskorlik, nafrat ,qiziqqonlik insonning o'zi boshiga o'zi yetishiga sabab bo'lishi, bu kabi tuyg'ular ong -u shuurini egallagan inson odamdek yashay olmasligi ham ko'rsatib berilgan.

Muallif bizni Ermanning akasi Qalaybek kabi bosiq ,mulohazali bo'lishga, oqillikka tayanib ish tutishga,Oybekach kabi ayol bo'lsada matonat, mardlik bobida erkaklargada dars bo'la oladigan inson bo'lishga, Oqbo'ta oqsoqol kabi botinan zo'r bo'lishga chorlaydi.
Asarda qavmlar o'rtasidagi be'mani adovatlar sabab Ermanning do'sti Omontoy suyuklisi Chevargulga yetisholmay armon bilan o'tishi ,bu kabi adovat,nizolarga o'rin yo'qligiga ham alohida urg'u berilgan.

Bahtli insonlarning 7 ta maxfiy siri !!!

1. Atrofdagilar siz haqingizda nima deb o'ylashlari haqida bosh qotirmang.
(Erkinlik siri)

2. Bizning har qanday fikru hayolimiz, albatta, hayotga ko'chadi.
(Voqelik siri)

3. O'zingizni boringizcha qabul qiling va yaxshi ko'ring.
(Go'zallik siri)

4. O'zingizni ham, boshqalarni ham tanqid qilavermang.
(Ahillik siri)

5. Mehr- muhabbat hadya eting va sevgan insoningizni o'zgartirishga urinmang.
(Sevgi siri)

6. Avvalo berishni, sahiylikni, keyin esa olishni, qabul qilishni o'rganing.
(Badavlatlik siri)

7. Kamroq o'ylang, ko'proq sevib, shodliklardan bahra oling.
(Baxt siri)

✍️Robert Kiyosaki