«QORAQUYUN» ROMANI
Mustaqillik davri adabiyotining yorqin namoyondalaridan biri bo'lmish Normurod Norqobilovning "Qoraquyun " asari roman janriga mansub.
Asar qahramonlari: Erman, Itolmas, Oybekach, Qoraquyun, Qalaybek, Oqbo'ta oqsoqol,Bibisora momo ,Qalaybek ,Qoraqul,Omontoy kabilardir
Asar syujeti: Ko'kalabosh ovulidan Erman ismli yigit Itolmas degan - konchi,ma'danchi boyga bandi bo'lib asir tushadi .Itolmas va uning qavmi Tillavodiyni makon tutishgandi, Itolmas sariq ma'danni kavlash, yuvish kabi ishlarga o'z qavmi yigitlaridan biri ishlayotganda halok bo'lgani sabab qul tutishga qaror qiladi, shu maqsadda o'zga qavm yigitlarini asir oladi. Agar asirlar qochmoqchi bo'lsa g'ulda saqlanayotgan itga yem bo'lishardi. Itolmasning xotini Oybekach erining to'yi kuni ya'ni 3-xotinga uylanyotgan tunda asirlarni qo'yib yuboradi, faqat Ermangina tirik qoladi.
Butun roman mobaynida Ermanning Qushqo'nmasni makon tutib dushmanidan qasd olish ishtiyoqida yonishi,buning uchun g'ulda Qoraquyun degan it saqlashi ,umuman asirlik azoblarini tortgan Ermanning yuragidagi g'azab, qasos ishtiyoqi kechinmalari va ayni paytda bandilikda ,erkni qumsab yashayotgan g'ul it-Qoraquyun iztiroblari tasvirlanadi.
Asarning bosh g'oyasi - erk, ozodlik har nedan ustun ekanligi nafaqat inson zoti, balki Qoraquyun timsolida ochib beriladi,itning har gal qibla shamoli esganda o'zi bilan hurlikdan xabar beruvchi shuvoq isini olib kelishi ,o'sha damda itning g'ulga sig'may ketishi yorqin bo'yoqlarda tasvirlangan. Bundan tashqari, Qasoskorlik, nafrat ,qiziqqonlik insonning o'zi boshiga o'zi yetishiga sabab bo'lishi, bu kabi tuyg'ular ong -u shuurini egallagan inson odamdek yashay olmasligi ham ko'rsatib berilgan.
Muallif bizni Ermanning akasi Qalaybek kabi bosiq ,mulohazali bo'lishga, oqillikka tayanib ish tutishga,Oybekach kabi ayol bo'lsada matonat, mardlik bobida erkaklargada dars bo'la oladigan inson bo'lishga, Oqbo'ta oqsoqol kabi botinan zo'r bo'lishga chorlaydi.
Asarda qavmlar o'rtasidagi be'mani adovatlar sabab Ermanning do'sti Omontoy suyuklisi Chevargulga yetisholmay armon bilan o'tishi ,bu kabi adovat,nizolarga o'rin yo'qligiga ham alohida urg'u berilgan.
Mustaqillik davri adabiyotining yorqin namoyondalaridan biri bo'lmish Normurod Norqobilovning "Qoraquyun " asari roman janriga mansub.
Asar qahramonlari: Erman, Itolmas, Oybekach, Qoraquyun, Qalaybek, Oqbo'ta oqsoqol,Bibisora momo ,Qalaybek ,Qoraqul,Omontoy kabilardir
Asar syujeti: Ko'kalabosh ovulidan Erman ismli yigit Itolmas degan - konchi,ma'danchi boyga bandi bo'lib asir tushadi .Itolmas va uning qavmi Tillavodiyni makon tutishgandi, Itolmas sariq ma'danni kavlash, yuvish kabi ishlarga o'z qavmi yigitlaridan biri ishlayotganda halok bo'lgani sabab qul tutishga qaror qiladi, shu maqsadda o'zga qavm yigitlarini asir oladi. Agar asirlar qochmoqchi bo'lsa g'ulda saqlanayotgan itga yem bo'lishardi. Itolmasning xotini Oybekach erining to'yi kuni ya'ni 3-xotinga uylanyotgan tunda asirlarni qo'yib yuboradi, faqat Ermangina tirik qoladi.
Butun roman mobaynida Ermanning Qushqo'nmasni makon tutib dushmanidan qasd olish ishtiyoqida yonishi,buning uchun g'ulda Qoraquyun degan it saqlashi ,umuman asirlik azoblarini tortgan Ermanning yuragidagi g'azab, qasos ishtiyoqi kechinmalari va ayni paytda bandilikda ,erkni qumsab yashayotgan g'ul it-Qoraquyun iztiroblari tasvirlanadi.
Asarning bosh g'oyasi - erk, ozodlik har nedan ustun ekanligi nafaqat inson zoti, balki Qoraquyun timsolida ochib beriladi,itning har gal qibla shamoli esganda o'zi bilan hurlikdan xabar beruvchi shuvoq isini olib kelishi ,o'sha damda itning g'ulga sig'may ketishi yorqin bo'yoqlarda tasvirlangan. Bundan tashqari, Qasoskorlik, nafrat ,qiziqqonlik insonning o'zi boshiga o'zi yetishiga sabab bo'lishi, bu kabi tuyg'ular ong -u shuurini egallagan inson odamdek yashay olmasligi ham ko'rsatib berilgan.
Muallif bizni Ermanning akasi Qalaybek kabi bosiq ,mulohazali bo'lishga, oqillikka tayanib ish tutishga,Oybekach kabi ayol bo'lsada matonat, mardlik bobida erkaklargada dars bo'la oladigan inson bo'lishga, Oqbo'ta oqsoqol kabi botinan zo'r bo'lishga chorlaydi.
Asarda qavmlar o'rtasidagi be'mani adovatlar sabab Ermanning do'sti Omontoy suyuklisi Chevargulga yetisholmay armon bilan o'tishi ,bu kabi adovat,nizolarga o'rin yo'qligiga ham alohida urg'u berilgan.