– Тушунарли, фикрингизга қўшиламан, аммо сизга ташқи мосликлар тўғрисидагина гаирдим холос. Чунончи, Люкнинг қуйиб қўйгандек менга ўхшашлиги моҳият касб этмайдиган таассурот уйғотади, акси бўлса – у автобусда кўз очиб кўрилмаган янгилик учун муҳим. Аммо чинаккамига муҳими даврий изчиллик ва буни изоҳлаш мушкул, илло у болаликда кечган ғодисалар ҳам хира-шира хотиралар хусусиятига дахлдор. Ўша вақтлари, яъни Люкнинг ёшида бўлган кезлари роса қайғули даврни бошдан ўтказгандим: ҳаммаси кети узилмаган хасталиклардан бошланганиб, кейинроқ бутунлай соғайиб кетгач, ўртоқларим билан футбол ўйнагани чиққанда қўлимни синдириб олдим, бундан ҳам базўр қутилганимда, синифдошим синглисини ҳушим учар ҳолда севиб қолган ва қайғуга ботган, устингдан масхаралаган қизалоқ кўзларидан нигоҳини олиб қочган болакайдек ишқ кўйида куярдим. Люк ҳам хасталанганди; соғайгани ҳамоно циркка бориб, амфитеатр зиналаридан тушаётганда тойиб кетиб, тўпиғи чиқиб кетганди. Сал кейинроқ бир кун кечда онаси уни дераза қошида туриб, бегона ҳаворанг дасрўмолчани ғижимлаганча, кўзларида ёш халқаланиб тургани устидан чиққанди.
Бу оламда мухолиф тарафдорлигини зиммасига юклаган шахс сифатида бу лат ейишлар ва ён бағри зирқирашлари болалик хушторлигига иложсиз қўшимча эканини таъкидладим. Бироқ самолётга таллуқли ҳодиса тамомила бошқа масала эканлигини тан олдим. Бу суҳбатдошим боланинг туғилган кунида совға қилган пропеллери пружинага ўрнатилган самолёт эди.
– Мен уни қўлига тутқазарканман, онамнинг ўн тўрт ёшга тўлганимда совға қилган турли қурилмали ўйинчоқ ва уни кўйида не аҳволга тушганимни яна бир бор ёдга олдим. Воқеа шундай бўлганди: мен боғда эдим, гарчи ёзги жалалар бошланишига яқин қолган бўлсада, аллақачон момоқалдироқ гумбурлашлари эшитилиб турарди; мен кўчага чиқиш дарчаси ёнида жойлашган шийпон тагидаги стол устида кўтарма кранни йиғишга тутингандим. Кимдир уйдан мени чақириб қолгач, шийпончани бир сонияга тарк этишга мажбур бўлдим. Қайтиб келганимда эса йиғма ўйичоқлар қутиси билан жойида йўқ, кўчага чиқиш дарчаси ланг очиқ эди. Мен чорасизликдан бақириб юбориб, кимсасиз кўчага отилганим заҳоти қаршимиздаги уйга чақмоқ урди. Люкка самолётни ҳадя этганимда лаҳзада юз берган шу ҳодиса хотиримда жонланди, у эса ўз даврида турли қурилмалар ўйинчоғига нечоғлик ҳайратла тикилган бўлсам, самолётга шу каби бахтиёр нигоҳини қадаганди. Онаси ҳозиргина менга бир финжон қаҳва келтирган ва биз одатий жумлалар билан гап ташлашганимиз маҳали бирдан дод-войини эшитдик: Люк гўё ўзини ташламоқчидай деразага отиларди. Унинг юзлари бўздай оқарган, кўзлари ёшга тўлиб, самолёт ташқарига парвоз қилиб, учишдан оғиб қия очиқ деразадан кирганини зўрғатдан ғудранди. “У ҳеч қаерда йўқ, у ҳеч қаерда йўқ”, – такрорларди у хўрсинган кўйи. Пастдан бақир-чақир овоз эштилди: тоға югуриб чиқиб, қаршидаги уйда ёнғин бўлганини айтди. Энди англадингизми?
Ўзингиз ҳавола, яхшиси, келинг яна бир қадаҳдан оламиз.