Forward from: Eron-Turkiya: tahlil va xabarlar
Saudiya Arabistoni Yaqin Sharqdagi yangi lider
Saudiya Arabistoni Yaqin Sharqda asosiy geosiyosiy o‘yinchiga aylanib bormoqda. Qirollikning amaldagi rahbari, valiahd shahzoda Muhammad bin Salmon o‘z mavqeini mustahkamlashda davom etib, mintaqadagi markaziy siyosiy figuraga aylanishga intilmoqda.
Yaqin Sharqda hokimiyat bo‘shlig‘i
So‘nggi o‘n yilliklarda mintaqadagi siyosiy muvozanat tubdan o‘zgardi. Katta qurolli mojarolar natijasida an’anaviy kuch markazlari yo‘q bo‘lib ketdi yoki zaiflashdi. Liviya Muammar Qazzofiyning ag‘darilganidan so‘ng tartibsizlik girdobiga tushdi, Iroq Saddam Husaynning yo‘q qilinishidan keyin kuchli rahbariyatni tiklay olmadi, Bashar Asad esa hokimiyatini saqlab qolgan bo‘lsa-da, butun mamlakat ustidan nazoratni yo‘qotdi.
Natijada mintaqa aniq yetakchisiz qoldi. Yangi siyosiy ittifoqlar shakllanishida yetakchilik roliga Erdo‘g‘an boshchiligidagi Turkiya da’vo qilmoqda. Ammo Anqara NATOga a’zoligi va G‘arbdagi hamkorlariga qaramligi tufayli mustaqil Yaqin Sharq strategiyasini shakllantirishda cheklovlarga duch kelmoqda.
Saudiya yo‘nalishi: Vashington, Moskva va Pekin o‘rtasida muvozanat
Tramp va Putinning Saudiya Arabistonida uchrashishi Ar-Riyodning pozitsiyalarini yanada kuchaytirishi mumkin. Agar bin Salmon katta davlatlar o‘rtasidagi qarama-qarshilik fonida hech bo‘lmaganda rasmiy neytrallikni saqlab qolishga muvaffaq bo‘lsa, qirollik o‘ziga xos diplomatik markazga aylanish imkoniyatini qo‘lga kiritadi. Shu tariqa, Saudiya Arabistoni AQSh, Xitoy va Rossiya o‘rtasida geosiyosiy ko‘prik vazifasini bajarishi mumkin.
Shunday qilib, Saudiya Arabistoni Yaqin Sharqning yangi kuch markaziga aylanmoqda. Global ta’sir doiralari qayta taqsimlanayotgan hozirgi sharoitda Ar-Riyodning xalqaro siyosatda strategik hamkor sifatidagi o‘rni yanada ortishi kutilmoqda.
@erontahlili
Saudiya Arabistoni Yaqin Sharqda asosiy geosiyosiy o‘yinchiga aylanib bormoqda. Qirollikning amaldagi rahbari, valiahd shahzoda Muhammad bin Salmon o‘z mavqeini mustahkamlashda davom etib, mintaqadagi markaziy siyosiy figuraga aylanishga intilmoqda.
Yaqin Sharqda hokimiyat bo‘shlig‘i
So‘nggi o‘n yilliklarda mintaqadagi siyosiy muvozanat tubdan o‘zgardi. Katta qurolli mojarolar natijasida an’anaviy kuch markazlari yo‘q bo‘lib ketdi yoki zaiflashdi. Liviya Muammar Qazzofiyning ag‘darilganidan so‘ng tartibsizlik girdobiga tushdi, Iroq Saddam Husaynning yo‘q qilinishidan keyin kuchli rahbariyatni tiklay olmadi, Bashar Asad esa hokimiyatini saqlab qolgan bo‘lsa-da, butun mamlakat ustidan nazoratni yo‘qotdi.
Natijada mintaqa aniq yetakchisiz qoldi. Yangi siyosiy ittifoqlar shakllanishida yetakchilik roliga Erdo‘g‘an boshchiligidagi Turkiya da’vo qilmoqda. Ammo Anqara NATOga a’zoligi va G‘arbdagi hamkorlariga qaramligi tufayli mustaqil Yaqin Sharq strategiyasini shakllantirishda cheklovlarga duch kelmoqda.
Saudiya yo‘nalishi: Vashington, Moskva va Pekin o‘rtasida muvozanat
Tramp va Putinning Saudiya Arabistonida uchrashishi Ar-Riyodning pozitsiyalarini yanada kuchaytirishi mumkin. Agar bin Salmon katta davlatlar o‘rtasidagi qarama-qarshilik fonida hech bo‘lmaganda rasmiy neytrallikni saqlab qolishga muvaffaq bo‘lsa, qirollik o‘ziga xos diplomatik markazga aylanish imkoniyatini qo‘lga kiritadi. Shu tariqa, Saudiya Arabistoni AQSh, Xitoy va Rossiya o‘rtasida geosiyosiy ko‘prik vazifasini bajarishi mumkin.
Shunday qilib, Saudiya Arabistoni Yaqin Sharqning yangi kuch markaziga aylanmoqda. Global ta’sir doiralari qayta taqsimlanayotgan hozirgi sharoitda Ar-Riyodning xalqaro siyosatda strategik hamkor sifatidagi o‘rni yanada ortishi kutilmoqda.
@erontahlili