Ona tili va adabiyoti | | Izamov

⚡Xatoni o'zimiz qilyapmiz(mi?)

Kundalik hayotim davomida xayolimda turli xil savollar aylanib, tafakkur qilishga anchagina majbur qiladi. Bu kabi savollardan biri - talabgorlarda esse bo'yicha buncha muammo qayerdan paydo bo'la qoldi?

Bu masalaga o'zimcha yondashib, shunday fikrga keldim :

Esse shakllantirishda talabgorlarda mavjud kamchiliklarning hammasi - qo'rquvdan. Qo'rquvni esa biz - ustozlar vujudga keltirib qo'yyapmiz. "Qanaqasiga?"

Talabgorlar mustaqil fikrini yoritish paytida ularda mavzuga mos ma'lumotlar yig'ish, saralash, oqqa ko'chirish bilan bir qatorda " Bu - xato; Bunaqa yozsa, xato bo'ladi; Iye, shu joyida so'zni noto'g'ri yozib qo'ymadimmikin? Qo'shimchani to'g'ri qo'lladimmi? " kabi cheklovlar ham aylanadi. Tabiiyki, bu ularda fikrlashdan ko'ra ko'proq chalg'ishni keltirib chiqaradi, nazdimda.

Balki, talabgorlarga " Esse mavzusini qayta - qayta o'qi, gap nima haqida ekanligini tushun, shu mavzuga mos ma'lumotlar yig', ularni dalilla va davlat va jamiyat hayotiga daxldor misollar keltir, mavzuga doir statistik ma'lumotlar ishlat, badiiy tasvir vositalaridan o'rinli foydalan, tomonlar qarashlarini to'laqonli asoslar bilan shakllantir, shaxsiy fikrda bir tomonni yoqla, xulosada yana bir bor shuni ta'kidlab, fikringni yakunla, birrav essengni o'qib chiq, imloviy, punktuatsion, uslubiy va mazmundagi qurilishga e'tibor qarat, xatolar bo'lsa to'g'rila va esseni ekspertga qarata uloqtir! " deb o'rgatarmiz.)

Talabgorlar shunda imloviy, uslubiy, punktuatsion va mazmun bilan bog'liq xatolar ikkinchi darajali ekanligini anglab yetisharmidi.

Biz hozir cheklovlarni ko'rsatib, bu kabi xatolar qilmasligini aytib, aslida, asosiy ball beradigan fikrlashga, pozitsiyasini yoritishga to'sqinlik qilayotgandirmiz?
(Yana bilmadim...)

Oxirgi fikrim : Esseni bilganingizcha yozing. Ko'proq aniq dalil va misollar asosida fikrlaringizni bayon eting. Avvalo, mavzu matnini to'la anglang! Esseda muhimi kichik xatolar emas, fikrlarni aniq, mavzuga mos va jo'yali yoritishdir. Shuni yodda saqlang.

A. Izamov

Kanalimiz:
https://t.me/Onatili_Izamov

⚡Foydali ma'lumotlar

1. Milliy sertifikat imtihonida tushadigan badiiy asarlarni tahlillashga doir test savollarini ishlashda qay jihatga ko'proq e'tibor qaratish kerak 👉 Bu yerda! Ustiga bosing!

2. Milliy sertifikat imtihonidagi savollar turkumiga kiruvchi grammatik bog'lanishlarga doir test savollarini ishlashning qulay yechimi 👉 Bu yerda! Ustiga bosing!

3. Husni ta'lil, istiora va mubolag'a she'riy san'atlarini farqlashning oson usuli 👉 Bu yerda! Ustiga bosing!

4. Esse yozishda fokusni nimalarga qaratish kerak? 👉 Bu yerda! Ustiga bosing!

5. Esse uchun maxsus qolip 👉 Bu yerda! Ustiga bosing!

6. G'azal taqte'lashdagi muhim to'rt amal 👉 Bu yerda! Ustiga bosing!

7. Bahorgi milliy sertifikat imtihoni uchun ehtimoliy esse mavzulari 👉 Bu yerda! Ustiga bosing!

8. Fe'lning modal ma'no ifodalashi xususida 👉 Bu yerda! Ustiga bosing!

9. Bahorgi milliy sertifikat imtihonida tushish ehtimoli yuqori bo'lgan badiiy asarlar 👉 Bu yerda! Ustiga bosing!

10. Tashbeh va Istiora san'atlarining bir - biridan farqi 👉 Bu yerda! Ustiga bosing!

Yaqinlarga ulashib qo'ying.

Kanalimiz:
https://t.me/Onatili_Izamov

⚡Yana bir yaxshi kanal

Bilasiz, har doim sizga eng yaxshisini ulashaman. Bu safar ham shunday qilmoqchiman.

O'zbek tili va adabiyoti fani ustozi, milliy sertifikat darajasi A bo'lgan mutaxassislardan biri - Feruzbek Zarqarayev telegram tarmog'ida ham o'z faoliyatlarini olib borishni boshladilar.

Kanallarida sara ma'lumotlar ulashilyapti. Qo'shilib oling:

©️ @Onatili_adabiyot_Feruz
©️ @Onatili_adabiyot_Feruz

Manfaatli bo'lsin!

REKLAMA!

Kanalimiz:
https://t.me/Onatili_Izamov

⚡Esse tekshirish bo'yicha yo'riqnomada qayd etilgan esse tekshiruvchi ekspertlar uchun bir qator talablar:

1. Yozma ishning xulosa qismida talabgor topshiriq shartida berilgan vaziyat yuzasidan o'zi tarafdorlik qilayotgan va qo'llab-quvvatlayotgan qarashni aniq bауоn eta olishi, asos ko'rsata olishi, bunday xulosa jamiyat hayotiga ta'sir ko'rsata oluvchi omil
ekanIigini yoritib berishi talab qilinadi.

2. Fаn ekspertlari tomonidan fanda (imlo qoidalari, ilmiy-nazariy qoidalar, turlicha ilmiy qarashlar nuqtayi nazaridan va hokazo.) hаr xillik kuzatiladigan holatlarni aniqlay olishi
va yuqorida sanab ko'rsatilgan omillar ta'sirida yuzaga kelgan holatlarni xato sifatida talqin qilmasligi talab etiladi.

3. Fаn eksperti tomonidan maxsus ko'rsatkichlar yordamida (palitra yordamida) уozmа ish matnidagi hаr bir xato belgilab (ostiga chizib), so'z ustiga xato turi yozib ko'rsatilishi (qizil rangdа) talab qilinadi.
4. Yozma ishda tahrirlangan о'rinlаr (talabgor o'z xatosini aniqlab, ustiga chizgan, qavsga оlgаn yoki bо'уаb to'g'rilagan bo'lsa) xato sifatida belgilanmaydi.
5. Quyidagi hollarda yozma ish jami 2 ball bilan baholanadi:
- yozma ish yozilgan, lekin mavzuga mos bo'lmasa (yozma ishning asosiy qismi yoki xulosa qismida vaziyatga mos bo'lgan kamida bitta jumla mavjud bo'lsa, "yozma ish mavzuga mos" deb qaraladi);
- yozma ish hajmi 100 ta so'zlar (mustaqil va yordamchi so'zlar) kam bo'lsa.
6. Quyidagi hollarda yozma ish 0 ball bilan baholanadi:
- faqat kirish qismi yozilgan ishlar "topshiriq bajarilmagan" deb xulosalanadi va 0 ball bilan baholanadi;
- javoblar varaqasining yozma ish uchun belgilangan qismi ochiq qoldirilgan bo'lsa, "topshiriq bajarilmagan" deb xulosalanadi va 0 ball bilan baholanadi;
- yozma ish matni to'liq kirill аlifbosidа yozilgan bo'lsa, tekshirilmaydi va 0 ball
bilan baholanadi.
7. Fаn eksperti yozma ish uchun mezon asosida qo'yilgan umumiy ball yuzasidan xulosa sifatida taqriz yozib ishni yakunlashi lozim.

O'qib chiqing, bir qator savollaringizga javob topasiz.

Kanalimiz:
https://t.me/Onatili_Izamov

⚡Soat 17:00dan boshlab, kanalimizda yana savolli so'rovnomalar o'tkazamiz!

Faol bo'lib turing.

Kanalimiz:
https://t.me/Onatili_Izamov

Hurmatli ustoz hamkasblar va kanal adminlari diqqatiga‼️

Kanalimiz postlari ostidagi izoh qismiga o'z reklamangizni tashlayvermang! Bo'lmasa, izohni yopib qo'yishga majbur bo'lamiz!

Kanalga reklama qabul qilamiz. Shartlari bilan tanishib, ma'qul kelsa, murojaat qiling. Muammosiz reklamangizni yoritib beramiz!
Aytgancha, siz yoritmoqchi bo'lgan reklama bizning auditoriya uchun ham manfaali bo'lsa bo'ldi.

Reklama shartlari bu yerda👉 @Izamovga_murojaat_bot

Kanalimiz:
https://t.me/Onatili_Izamov

⚡Demak, farq bunday:

a) So'z yasovchi qo'shimchalarni farqlashning eng muhim uch jihati mavjud :

1. So'zga qo'shilib, har doim so'zning atash ma'nosi (borliqda anglatgan tushunchasi)ni yangilaydi. Yangi hosil bo'lgan so'z bilan asos deb olinayotgan qism orasida ma'noviy bog'liqlik bo'ladi : Kitob (o'quv qo'llanma) - kitobxon ( qo'llanmani o'qiydigan shaxs) - bu eng asosiy farqlovchi jihat hisoblanadi.

2. Aksariyat hollarda so'zning so'rog'iga ta'sir ko'rsatadi: kitob (nima?) - kitobxon (kim?)

3. Ba'zan so'zning turkumini o'zgartirishi mumkin (bunda so'z yasovchi qo'shimchalar bir so'z turkumi doirasida ham, bir so'z turkumidan boshqa so'z turkumidagi so'z hosil qilishi mumkinligi tushunilsin. Bir so'z turkumida yangi so'z yasashda fe'l so'z turkumi bu holatdan mustasnodir.) : gul (ot so'z turkumi) - gullamoq (fe'l so'z turkumi).

b) Lug'aviy shakl yasovchi qo'shimchalar - so'zning atash ma'nosini o'zgartirmagan holatda so'zga qo'shimcha ma'no yuklaydigan qo'shimchalar. Lug'aviy shakl yasovchi qo'shimchalar ot, sifat, son va fe'l so'z turkumlarida mavjud (ravish o'zining mustaqil lug'aviy shakllariga ega emas.) : ot so'z turkumida otning lug'aviy shakllari, sifat so'z turkumida sifat darajalarini hosil qiluvchilar, son so'z turkumida sonning ma'noviy turlarini shakllantiruvchilar, fe'lda esa nisbat shakllari, vazifa shakllarini shakllantiruvchilar, bo'lishsizlik shakli qo'shimchalari va harakatning kuchli yoki kuchsizligini ifodalovchi qo'shimchalar.

c) Sintaktik (munosabat, aloqa) shakl yasovchi qo'shimchalar - bir so'zni ikkinchi so'zga bog'lovchi egalik, kelishik, affiks - bog'lamalar, shaxs - son, zamon va mayl qo'shimchalari.

Qisqacha tushuntirildi. Manfaatli bo'ladi!

Kanalimiz:
https://t.me/Onatili_Izamov

Hammaga assalam-u alaykum!

❓Siz so'z tarkibidagi qo'shimchaning so'z yasovchi yoki shakl yasovchi qo'shimcha ekanligini qanday farqlaysiz?

✍ Izohda fikringizni yozib qoldiring.

Kanalimiz:
https://t.me/Onatili_Izamov

❗Odilbek ustoz kanallarida Milliy sertifikat namunasidagi test savollarini yoritib boryaptilar.

Manfaatli bo'ladi. Siz ham kuzatib boring : https://t.me/Ona_tili_YoqubovOdilbek

Kanalimiz:
https://t.me/Onatili_Izamov

❗Yakunlandi

Manfaatli bo'lganidan xursandman!
Ayni damda yana Alisher Navoiy nomidagi Toshkent davlat o'zbek tili va adabiyoti universitetiga keldim.

Qadrdonlarimiz bo'lsa, salomga alik olib qo'yaveramiz. (Hazil o'laroq haqiqat.)

Kanalimiz:
https://t.me/Onatili_Izamov