Daromadlar o‘sishining asosiy qismi Toshkentda kechmoqda.
2024 yilda umumiy daromadlar hajmi real ko‘rsatkichlarda 8,1 foizga, jon boshiga umumiy daromadlar esa 5,9 foizga o‘sgan.
Jon boshiga daromadlari eng yuqori o‘sgan hudud Toshkent shahri hisoblanadi. Poytaxtda, jon boshiga real umumiy daromadlar 15,4 foizga o‘sgan.
Umuman olganda, respublikadagi daromadlar o‘sishining salmoqli qismi Toshkent shahriga to‘g‘ri keladi. Xususan, umumiy daromadlar 8,1 foizga o‘sgan bo‘lsa, bu o‘sishning 46 foizi yoki 3,8 foiz bandi bitta ma’muriy hudud ya’ni Toshkent shahrining hissasiga to‘g‘ri kelgan. Agar Toshkent shahrida o‘sish bo‘lmaganda Respublikada real umumiy daromadlar 4,3 foiz atrofida, jon boshiga real umumiy daromadlar esa 2 foizdan yuqoriroq o‘sgan bo‘lardi xolos.
Bunda, Toshkent shahrida o‘sish Yollanma ishchilar daromadlarining yuqori sur’atda o‘sganligi (xizmatlar sohasidagi yuqori o‘sish bilan izohlanadi) hamda chet eldan pul o‘tkazmalarining keskin o‘sganligi bilan izohlanadi. Xususan, 2024 yilda yollanma ishchilarning daromadlari poytaxtda (nominal ko‘rsatkichlarda) 26,8 foizga, chet eldan pul o‘tkazmalari esa 60 foizdan ko‘proqqa oshgan. Bunda, yollama ishchilar daromadlarining o‘sishi shaharda nominal daromadni 12,9 foiz bandga, chet eldan pul o‘tkazmalari esa 7,7 foiz bandga o‘sishini ta’minlagan.
Boshqa tomonda ba’zi viloyatlarda daromadlar deyarli o‘smagan, xususan, yil davomida Surxondaryo viloyatida jon boshiga real daromadlar 0,2 foizga, Namangan viloyatida 0,5 foizga, Farg‘ona viloyatida esa 1,1 foizga o‘sgan xolos. Bunda, Namanganda pul o‘tkazmalari o‘sishining pastligi umumiy daromadlar o‘sishining past bo‘lishini ta’minlagan. Xususan, 2024 yilda umumiy daromadlar tarkibidagi respublika tashqarisidan kirib kelgan qismi viloyatda 1,8 foizga o‘sgan (u esa nominal umumiy daromadlarni 0,3 foiz bandga o‘sishiga hissa qo‘shgan xolos).
Shuningdek, jon boshiga chet eldan pul o‘tkazmalari Qoraqalpog‘iston R va Sirdaryo viloyatida ketma-ket ikki yildan buyon qisqarmoqda. Bu esa daromadlarning nisbatan past o‘sishga zamin yaratgan. Xususan jon boshiga chet elda pul o‘tkazmalari 2024 yilda Qoraqalpog‘istonda 5,1 foizga (2023 yilda -8,8 foiz), Sirdaryoda 1,7 foizga (2023 yilda -1,8 foiz) qisqargan. Bu ma’muriy hududlarda jon boshiga real umumiy daromadlarning o‘sish sur’ati mos ravishda 2,4 hamda 3,7 foizni tashkil etgan. Bu hududlarda jon boshiga daromadlarning o‘sishi yuqoridagi uchta viloyatda baland shakllanganligi mehnat faoliyatidan olingan daromadlarning nisbatan yuqori o‘sganligi bilan izohlanishi mumkin.
Yana bir qiziq holat, Farg‘ona viloyati umumiy daromadlari tarkibida respublika tashqarisidan kirib kelgan pul o‘tkazmalarining jon boshiga hajmi 50,5 foizga o‘sib, respublikada Toshkent shahridan keyingi eng yuqori ko‘rsatkich bo‘lishiga qaramasdan, daromadlari eng past o‘sgan hududlardan biri bo‘lib qolgan.
@Mirkonomika
2024 yilda umumiy daromadlar hajmi real ko‘rsatkichlarda 8,1 foizga, jon boshiga umumiy daromadlar esa 5,9 foizga o‘sgan.
Jon boshiga daromadlari eng yuqori o‘sgan hudud Toshkent shahri hisoblanadi. Poytaxtda, jon boshiga real umumiy daromadlar 15,4 foizga o‘sgan.
Umuman olganda, respublikadagi daromadlar o‘sishining salmoqli qismi Toshkent shahriga to‘g‘ri keladi. Xususan, umumiy daromadlar 8,1 foizga o‘sgan bo‘lsa, bu o‘sishning 46 foizi yoki 3,8 foiz bandi bitta ma’muriy hudud ya’ni Toshkent shahrining hissasiga to‘g‘ri kelgan. Agar Toshkent shahrida o‘sish bo‘lmaganda Respublikada real umumiy daromadlar 4,3 foiz atrofida, jon boshiga real umumiy daromadlar esa 2 foizdan yuqoriroq o‘sgan bo‘lardi xolos.
Bunda, Toshkent shahrida o‘sish Yollanma ishchilar daromadlarining yuqori sur’atda o‘sganligi (xizmatlar sohasidagi yuqori o‘sish bilan izohlanadi) hamda chet eldan pul o‘tkazmalarining keskin o‘sganligi bilan izohlanadi. Xususan, 2024 yilda yollanma ishchilarning daromadlari poytaxtda (nominal ko‘rsatkichlarda) 26,8 foizga, chet eldan pul o‘tkazmalari esa 60 foizdan ko‘proqqa oshgan. Bunda, yollama ishchilar daromadlarining o‘sishi shaharda nominal daromadni 12,9 foiz bandga, chet eldan pul o‘tkazmalari esa 7,7 foiz bandga o‘sishini ta’minlagan.
Boshqa tomonda ba’zi viloyatlarda daromadlar deyarli o‘smagan, xususan, yil davomida Surxondaryo viloyatida jon boshiga real daromadlar 0,2 foizga, Namangan viloyatida 0,5 foizga, Farg‘ona viloyatida esa 1,1 foizga o‘sgan xolos. Bunda, Namanganda pul o‘tkazmalari o‘sishining pastligi umumiy daromadlar o‘sishining past bo‘lishini ta’minlagan. Xususan, 2024 yilda umumiy daromadlar tarkibidagi respublika tashqarisidan kirib kelgan qismi viloyatda 1,8 foizga o‘sgan (u esa nominal umumiy daromadlarni 0,3 foiz bandga o‘sishiga hissa qo‘shgan xolos).
Shuningdek, jon boshiga chet eldan pul o‘tkazmalari Qoraqalpog‘iston R va Sirdaryo viloyatida ketma-ket ikki yildan buyon qisqarmoqda. Bu esa daromadlarning nisbatan past o‘sishga zamin yaratgan. Xususan jon boshiga chet elda pul o‘tkazmalari 2024 yilda Qoraqalpog‘istonda 5,1 foizga (2023 yilda -8,8 foiz), Sirdaryoda 1,7 foizga (2023 yilda -1,8 foiz) qisqargan. Bu ma’muriy hududlarda jon boshiga real umumiy daromadlarning o‘sish sur’ati mos ravishda 2,4 hamda 3,7 foizni tashkil etgan. Bu hududlarda jon boshiga daromadlarning o‘sishi yuqoridagi uchta viloyatda baland shakllanganligi mehnat faoliyatidan olingan daromadlarning nisbatan yuqori o‘sganligi bilan izohlanishi mumkin.
Yana bir qiziq holat, Farg‘ona viloyati umumiy daromadlari tarkibida respublika tashqarisidan kirib kelgan pul o‘tkazmalarining jon boshiga hajmi 50,5 foizga o‘sib, respublikada Toshkent shahridan keyingi eng yuqori ko‘rsatkich bo‘lishiga qaramasdan, daromadlari eng past o‘sgan hududlardan biri bo‘lib qolgan.
@Mirkonomika