Ko‘rish qobiliyatini yo‘qotgan bo‘lsa-da, islom xalqi tarixiga o‘lmas sahifalar yozgan al-Azhar olimi Shayx Sulaymon Al-Jusqiy o‘zida chuqur idrok va mustahkam iroda ma’nosini mujassam etgan. U Misrning Al-Javsaq qishlog'ida tug'ilib o'sgan. Keyinchalik esa Misrning fransuz bosqiniga qarshi barcha qarshiliklarining ramziga aylandi.
1798 yilda Misrda fransuz kampaniyasining boshlanishi bilan Al-Javsqiy noan'anaviy qarshilik harakatini boshlab, e'tiborga olinmagan odamlardan Mujohidlar kashf qilishda o'zining daholigini ko'rsatdi. Bu eʼtiborga olinmagan insonlar ko'rlar edi.
Bu ko‘r shayx ko‘zi ojiz insonlarni inqilob bayrog‘i ostida ishlayotgan zarba beruvchi kuchga aylantirishga muvaffaq bo‘ldi, ular fransuz askarlarini o‘ldirishning usullari va hiylalarini o‘ylab topdilar, ishg‘olni beqarorlashtirishda samarali vositaga aylandilar.
Al-Javsaqiyning roli faqat rejalashtirish va tashkilotchilik bilan cheklanib qolmagan, balki u o‘zining qat’iyatliligi va jasorati bilan odamlarni ruhlantirgan notiq edi. U ozodlik kurashchilarni so‘nggi nafasgacha sobitlikka chorlaydi.
Napoleon Bonapart bu ko'r odam o'z qo'shinlarini qiynab qoʻygan harakatlarning tashkilotchisi ekanligini bilib, uni hibsga olishni buyurdi. Al-Jaysqi Napoleon huzuriga chiqishi bilanoq qahramonlikning yangi bobi boshlandi. Napoleon shayxning qobiliyatidan hayratda qoldi. Natijada, uni vaʼdalar bilan o'ziga jalb qilmoqchi bo'ldi, unga kuch va obro'-e'tibor taklif qildi, hatto unga Misr sultoni lavozimini taklif qilishgacha bordi. Shuningdek, Napoleon uni "Misrning eng qobiliyatli odami" deya ataydi.
Ammo Al-Javsqi o'zining g'ururi va qadr-qimmatini bu kabi narsalarga almashmadi. U dastlab, bu taklifni ochiqdan-ochiq ma'qullaganini ko'rsatdi. Shundan soʻng, bir lahzada Napoleon bu qudratli aql egasi ustidan g'alaba qozonganini tasavvur qildi. Keyin Shayxning qo'lini siqib qoʻyish uchun unga tomon qo'l uzatdi. Ammo kutilmaganda, unga qoʻl uzatilish oʻrniga Shayxning chap qo'lidan uning yuziga urilgan shapaloq kelib tushdi. Soʻngra, Shayx hazratlari Napoleon va Fransiyaga, Musulmonning qadr-qimmat har qanday boylik va mansabdan qimmatroq ekanligini hamda qarshilik harakati hech qachon murosaga kelmasligini aniq e'lon qildi.
Napoleon g'azablandi va uni qatl qilishni buyurdi. Shunday qilib, Al-Javsqiy 1798 yilda o'ldirildi. Uning jasadi Nil daryosiga tashlandi, lekin bu odamning xotirasi u bilan birga cho'kib ketmadi, balki tarix sahifalarida tirik qoldi. Uning jasorati haqiqiy kuch tanadan emas, ruhdan va aqldan kelib chiqishini dalilab berdi.
📚Manbalar:
1. “Al-Jabarti tarixi” - Abdul Rahmon Al-Jabarti
2. "Misrning tavsifi" - fransuz kampaniyasi olimlari tomonidan tayyorlangan ilmiy to'plam.
3. “Misrdagi xalq qarshiliklari tarixi” - Abdurrahmon Al-Rafei
4. “Al-Azhar va Fransiya yurishi” - Muhammad Abdulla Annan tomonidan yozilgan.
@Islombilanbirgamiz
1798 yilda Misrda fransuz kampaniyasining boshlanishi bilan Al-Javsqiy noan'anaviy qarshilik harakatini boshlab, e'tiborga olinmagan odamlardan Mujohidlar kashf qilishda o'zining daholigini ko'rsatdi. Bu eʼtiborga olinmagan insonlar ko'rlar edi.
Bu ko‘r shayx ko‘zi ojiz insonlarni inqilob bayrog‘i ostida ishlayotgan zarba beruvchi kuchga aylantirishga muvaffaq bo‘ldi, ular fransuz askarlarini o‘ldirishning usullari va hiylalarini o‘ylab topdilar, ishg‘olni beqarorlashtirishda samarali vositaga aylandilar.
Al-Javsaqiyning roli faqat rejalashtirish va tashkilotchilik bilan cheklanib qolmagan, balki u o‘zining qat’iyatliligi va jasorati bilan odamlarni ruhlantirgan notiq edi. U ozodlik kurashchilarni so‘nggi nafasgacha sobitlikka chorlaydi.
Napoleon Bonapart bu ko'r odam o'z qo'shinlarini qiynab qoʻygan harakatlarning tashkilotchisi ekanligini bilib, uni hibsga olishni buyurdi. Al-Jaysqi Napoleon huzuriga chiqishi bilanoq qahramonlikning yangi bobi boshlandi. Napoleon shayxning qobiliyatidan hayratda qoldi. Natijada, uni vaʼdalar bilan o'ziga jalb qilmoqchi bo'ldi, unga kuch va obro'-e'tibor taklif qildi, hatto unga Misr sultoni lavozimini taklif qilishgacha bordi. Shuningdek, Napoleon uni "Misrning eng qobiliyatli odami" deya ataydi.
Ammo Al-Javsqi o'zining g'ururi va qadr-qimmatini bu kabi narsalarga almashmadi. U dastlab, bu taklifni ochiqdan-ochiq ma'qullaganini ko'rsatdi. Shundan soʻng, bir lahzada Napoleon bu qudratli aql egasi ustidan g'alaba qozonganini tasavvur qildi. Keyin Shayxning qo'lini siqib qoʻyish uchun unga tomon qo'l uzatdi. Ammo kutilmaganda, unga qoʻl uzatilish oʻrniga Shayxning chap qo'lidan uning yuziga urilgan shapaloq kelib tushdi. Soʻngra, Shayx hazratlari Napoleon va Fransiyaga, Musulmonning qadr-qimmat har qanday boylik va mansabdan qimmatroq ekanligini hamda qarshilik harakati hech qachon murosaga kelmasligini aniq e'lon qildi.
Napoleon g'azablandi va uni qatl qilishni buyurdi. Shunday qilib, Al-Javsqiy 1798 yilda o'ldirildi. Uning jasadi Nil daryosiga tashlandi, lekin bu odamning xotirasi u bilan birga cho'kib ketmadi, balki tarix sahifalarida tirik qoldi. Uning jasorati haqiqiy kuch tanadan emas, ruhdan va aqldan kelib chiqishini dalilab berdi.
📚Manbalar:
1. “Al-Jabarti tarixi” - Abdul Rahmon Al-Jabarti
2. "Misrning tavsifi" - fransuz kampaniyasi olimlari tomonidan tayyorlangan ilmiy to'plam.
3. “Misrdagi xalq qarshiliklari tarixi” - Abdurrahmon Al-Rafei
4. “Al-Azhar va Fransiya yurishi” - Muhammad Abdulla Annan tomonidan yozilgan.
@Islombilanbirgamiz