Ayol sahobalar( Alloh ulardan rozi bo‘lsin) -
islomiy da’vatga xizmat qilishda, musulmon jamiyati taraqqiyotiga hissa qo‘shishda, turli sohalarda xizmat qilishda katta rol o‘ynagan Muslima ayollar. Ular hatto urushlarda ham katta rol o'ynagan.
Bu holda ular barcha sohalar orasida tibbiyot va hamshiralikda ayniqsa katta rol oʻynashgan
Bunda bir qancha sahoba ayollar o'zlarining tibbiyot ilmi bilan musulmonlarga xizmat qilishda ko'zga ko'ringan va katta rol o'ynaganlar. Agar Alloh va ularning mahorati bo'lmaganida qanchadan-qancha Musulmonlar vafot etishar edi.
Biz bu mavzuda Islomda birinchi bo‘lib tabobat bilan shug‘ullangan, bu sohadagi qolgan ayol sahobalarga ustoz bo‘lgan, undan keyin uning yo‘lni davom ettirishlariga sabab boʻlgan ayol haqida hikoya qilamiz.
Bu olijanob sahoba (Alloh undan rozi bo‘lsin
) Ka'iba binti Sa'd al-Aslamiya, (Rufoida al-Aslamiya)dir. U arablarning Bani Aslam qabilasidan edi.
Rufaida islomni qabul qilgunga qadar unga Arabiston yarim orolining turli burchaklaridan ko‘plab bemorlar kelib turar, bu sahobiyya ularni davolagani uchun, ayniqsa, Hijoz mintaqasida juda mashhur bo‘lgan.
Aytishlaricha, Rufaida
15 yoshidan odamlarni davolagan, albatta, o‘sha paytlarda tibbiyot birmuncha ibtidoiy bo‘lib, ilm-fandan ko‘ra ko‘proq amaliyotga tayanar edi, lekin Rufaida ham yaxshi o‘qigan, bilimli, tibbiyotdan xabardo,kasbi ustasi edi.
Bu kasb uni boyitgan edi. Keyinroq Islomni qabul qilgach, unda , boylik mavqe va ilm bilan birlashadi.
U tez orada Islomni qabul qilib, Alloh va Uning Rasuliga iymon keltirdi.
Keyin musulmonlar bilan mushriklar o'rtasidagi janglar ko'payib ketdi, ayniqsa, Uhud jangida
o'nlab sahobalar shahid bo'lgan. Qisqa muddatdan keyin
Xandaq jangi keldi. Bu jangda uning Islomiy olamdagi sharafli va ulug' mavqe paydo boʻldi.
Xandaq jangida Rasululloh sollallohu alayhi vasallam maxsus
chodir qurishga va unga Rufaida ul-Aslomiyaga rahbarlik qilishga buyuradilar. Rufayda ibtidoiy va sodda xarakterga ega boʻlsa-da,
Islomdagi birinchi shifoxonaning egasi edi.
Rufaydaning chodiri jangda yaralanganlarni davolash uchun maxsus moʻljallangan bino boʻldi. Xolid ibn Valid va uning mujohidlari xandaqqa kirib jang qilayotgands Sa'd ibn Muoz roziyallohu anhu yaralagandilar. Rasululloh sollallohu alayhi vasallam
Sa'd ibn Muozni Rufaydaning chodiriga ko'chirishni buyurdilar va unga Rufayda qo'lidan kelganicha muomala qilishni aytdilar. U shunday qildi. Ammo Sa'd roziyallohu anhu bir kun yaxshilanib, bir kun yomonlashar edilar.
Shunday qilib, olijanob sahoba Rufayda islomga ma'lum bo'lgan
birinchi ayol tabib bo'lgan bo'lsa-da, Allohning amri hamma narsadan ustun edi,
Sa'd ibn Muoz raziyallohu anhu jarohatidan vafot etdi.
Ibn Ishoq rivoyat qiladilar:
«Rasululloh sollallohu alayhi vasallam Ibn Muozni aslamlik Rufayda ismli bir ayolning chodirida o‘z majlisiga tayinlagan edilar, u yaradorlarni davolab, o‘zini kimning yarasi yoki kasalligi bo‘lsa, unga xizmatchi deb hisoblar edi
Rufayda rahimahulloh islomni qabul qilgandan keyin hech qanday maosh olmasdan, tovon olmasdan Musulmonlarni davolab yurgan. U zot dori-darmon va malhamlar tayyorlay olishi bilan mashhur bo'lgan. U yaralarnk bog'lash, sinishga yordam berish va hatto tug'ishning og'ir operatsiyalarini oʻtkaza olgan
Ba'zi rivoyatlarda Rasululloh sollallohu alayhi vasallam kasal va yaradorlarni davolash uchun unga masjid yonida chodir qurdirganlar va u kishi Xaybar jangida ham qatnashgani, ko'plab jarohatlanganlarni davolagani va ularning hayotini saqlab qolishga hissa qo'shgani yoziladi.
Rasululloh sollallohu alayhi vasallam u ayol Musulmon ummati uchun qilgan sa'y-harakatlari va o'ynagan buyuk roli evaziga uni hurmat qildilar.
Bu hurmat sabab Xaybar jangidagi o‘ljalarning bir qismini olib, unga o‘ljadan jangchining ulushi bilan teng qilib berdilar. Bu unga nisbatan katta hurmat boʻlib, uning Islom olamidagi rolini Rasulloh tomonidan qadrlanishi edi.
