Энди қизчам ялинишга тушди:
— Дадажон, ухлай қолинг! Пича ухланг!
— Йўқол! — уни ҳам ҳайдаб солдим.
Шу жойни сотиб олмагунимча кўзимга уйқу келмайди энди. Бу гал хомчўтни тескари солдим. Хўш, ўша ерни сотиб олиш учун бир ойда қанча пул топишим ва шундан қанчасини тугиб қўйишим керак? Ў-ў-ў, бир ойда 2 минг лирадан йиғиб юрсам ҳам 167 йил ишлашим керак экан. Э, қуриб кетсин!.. Ҳеч иложи бўлмаяпти-ку!
Хўш, тўрт миллион лирани қуртдай санаб берган одам бунча пулни қаердан олди экан? Шу таҳир ерга бели оғримай тўрт миллион лира берганига қараганда, ёнида яна тўрт миллион пули қолган бўлиши керак. Саккиз миллион лира-я! Айтишга осон. Бу одам нима ишда ишларкин ўзи? Агар у моянахўр бўладиган бўлса, энг катта амалдор ҳам бир ойда кўпи билан 1500 лира пул олади. Бунақа одам тўрт миллион лира топиш учун 276 йил тер тўкиб ишлаши керак. Шунда ҳам у моянасининг бир қурушиниям сарфламаслиги лозим-а.
Қуриб кетсин-э, ўйлайвериб миям тарс ёрилиб кетай деди. Ҳалиги одам врачга ўхшайди. Докторлар кўп пул топишади. Улар бир марта кўриш учун бемордан ўттиз лирадан пул олишади.
— Бошимни қотирма, дедим-ку сенларга!
Агар у бир кунда ўнтадан касал кўрадиган бўлса, уч юз лира ишлайди. Демак, бир ойда 9000 лира… Шунинг 6 мингини тугиб борса… Ўша ерни сотиб олиш учун доктор 67 йил бемор кўриши керак! Демак, ерни сотиб олган киши врач ҳам бўлиши мумкин эмас… Борди-ю, савдогарчилик қилса-ю, ҳар ойда ўрта ҳисоб билан 10 мингдан топса-чи… Бу ҳам ақлга сиғмайдиган нарса.
— Беш кундан бери мижжа қоқмайсан-а. Бирпас чўзилгин, балки кўзинг илинар.
Ёстиққа бош қўйиб, кўзимни юмаман. Қани энди уйқу келса… Топдим! Топдим! Ундай одамнинг исловатхонаси бўлиши керак. Қўлинг ўргилсин бешта жонон унинг сармояси бўлади. Жононларнинг ҳар қайсиси кунига 100 лирадан ишлаб берса борми, беш карра юз — беш юз. Ўттиз карра беш юз — ойига ўн беш минг лира деган сўз. Ижара ҳақи, майда-чуйда харажатлар чегириб ташланса, чўнтагида ўн минг лира қолади. Йилига 120 минг лира бўлади. Ўттиз йилда эса… Минг лаънат-э, исловатхона очсам ҳам ерни сотиб олишга қурбим етмас экан!
Қани, яширинча четдан мол келтириб сотсам-чи… Бу фикр ўзимга ҳам ёқиб тушди, ўрнимдан ирғиб туриб ҳисоблаб чиқувдим, униси ҳам хомроқ чиқиб қолди.
Шу пайт калламга тўсатдан бир фикр келди. Чўнтакларимни ковлаштирган эдим, ўн икки ярим лира пул чиқди.
Хотинимдан беш, болалардан икки лира пул топилди. Ҳаммасиии санаб кўрсам, ўн тўққиз ярим лира бўлибди… Ернинг ҳаммасини сотиб олиш шарт эмас-ку, пулимга яраша оламан қўяман-да. Бир квадрат метр жой 2500 лира туради, демак, бизга тўғри келмайди. Бир квадрат дециметри эса 25 лира. Бунисига ҳам қурбим етмайди. Бир квадрат сантиметрига 25 қуруш тўлаш керак. Хўш, ёнимда ўн тўққиз ярим лира пулим бор. Демак, бу пулга 78 квадрат сантиметр ер сотиб олишим мумкин. Соатга қарадим: эрталабга яна икки соат вақт бор. Барвақт туриб ўша жойга бораман-да, шундай дейман:
— Қани, шу ердан менга 78 квадрат сантиметр ер ўлчаб беринг!
Уйдагилар атрофимда парвона:
— Ёта қол энди… Пича мизғиб олгин!
Етмиш саккиз квадрат сантиметр ер! Абадий уйқуга кетиш учун шу саҳнга чўзилиб ётсам ҳам, барибир сиғмайман, бошқа биров ётган мангу истироҳат манзилидан оёғим чиқиб қолади…
Сотиб оладиган еримнинг устида қаққайиб туришимдан бошқа чора йўқ.
— Сенларга ер йўқ, — дедим хотиним билан болаларга, — сенларга ер йўқ… Бу дунёда мен якка ўзим тик туришим мумкин бўлган бир парча ер топдим. Қани, йўқолинглар. Сенлар ҳам ўз ғамларингни ўзларинг е!
— Уйқудан қолиб жинни бўпти бу, — дея ваҳима ичида уйдагилар тумтарақай қочишди.
Сизларга ҳам маслаҳатим шу. Тўрт миллион лирани қандай топишни сиз ҳам бир ўйлаб кўринг-да, ёнингиздаги бор пулга неча квадрат сантиметр ер сотиб олишингизни ҳисоблаб чиқинг. Шундан кейин устма-уст хап дори ютаверасиз. Сўнгра эса… жиннихонанинг 8-бўлимида, албатта учрашамиз. Кираверишдаги ўрин каминалариники бўлади.
Муаллиф: АЗИЗ НЕСИН
Туркчадан Миад Ҳакимов таржимаси
https://t.me/joinchat/AAAAAFCGRHMSMORVycYt4g
— Дадажон, ухлай қолинг! Пича ухланг!
— Йўқол! — уни ҳам ҳайдаб солдим.
Шу жойни сотиб олмагунимча кўзимга уйқу келмайди энди. Бу гал хомчўтни тескари солдим. Хўш, ўша ерни сотиб олиш учун бир ойда қанча пул топишим ва шундан қанчасини тугиб қўйишим керак? Ў-ў-ў, бир ойда 2 минг лирадан йиғиб юрсам ҳам 167 йил ишлашим керак экан. Э, қуриб кетсин!.. Ҳеч иложи бўлмаяпти-ку!
Хўш, тўрт миллион лирани қуртдай санаб берган одам бунча пулни қаердан олди экан? Шу таҳир ерга бели оғримай тўрт миллион лира берганига қараганда, ёнида яна тўрт миллион пули қолган бўлиши керак. Саккиз миллион лира-я! Айтишга осон. Бу одам нима ишда ишларкин ўзи? Агар у моянахўр бўладиган бўлса, энг катта амалдор ҳам бир ойда кўпи билан 1500 лира пул олади. Бунақа одам тўрт миллион лира топиш учун 276 йил тер тўкиб ишлаши керак. Шунда ҳам у моянасининг бир қурушиниям сарфламаслиги лозим-а.
Қуриб кетсин-э, ўйлайвериб миям тарс ёрилиб кетай деди. Ҳалиги одам врачга ўхшайди. Докторлар кўп пул топишади. Улар бир марта кўриш учун бемордан ўттиз лирадан пул олишади.
— Бошимни қотирма, дедим-ку сенларга!
Агар у бир кунда ўнтадан касал кўрадиган бўлса, уч юз лира ишлайди. Демак, бир ойда 9000 лира… Шунинг 6 мингини тугиб борса… Ўша ерни сотиб олиш учун доктор 67 йил бемор кўриши керак! Демак, ерни сотиб олган киши врач ҳам бўлиши мумкин эмас… Борди-ю, савдогарчилик қилса-ю, ҳар ойда ўрта ҳисоб билан 10 мингдан топса-чи… Бу ҳам ақлга сиғмайдиган нарса.
— Беш кундан бери мижжа қоқмайсан-а. Бирпас чўзилгин, балки кўзинг илинар.
Ёстиққа бош қўйиб, кўзимни юмаман. Қани энди уйқу келса… Топдим! Топдим! Ундай одамнинг исловатхонаси бўлиши керак. Қўлинг ўргилсин бешта жонон унинг сармояси бўлади. Жононларнинг ҳар қайсиси кунига 100 лирадан ишлаб берса борми, беш карра юз — беш юз. Ўттиз карра беш юз — ойига ўн беш минг лира деган сўз. Ижара ҳақи, майда-чуйда харажатлар чегириб ташланса, чўнтагида ўн минг лира қолади. Йилига 120 минг лира бўлади. Ўттиз йилда эса… Минг лаънат-э, исловатхона очсам ҳам ерни сотиб олишга қурбим етмас экан!
Қани, яширинча четдан мол келтириб сотсам-чи… Бу фикр ўзимга ҳам ёқиб тушди, ўрнимдан ирғиб туриб ҳисоблаб чиқувдим, униси ҳам хомроқ чиқиб қолди.
Шу пайт калламга тўсатдан бир фикр келди. Чўнтакларимни ковлаштирган эдим, ўн икки ярим лира пул чиқди.
Хотинимдан беш, болалардан икки лира пул топилди. Ҳаммасиии санаб кўрсам, ўн тўққиз ярим лира бўлибди… Ернинг ҳаммасини сотиб олиш шарт эмас-ку, пулимга яраша оламан қўяман-да. Бир квадрат метр жой 2500 лира туради, демак, бизга тўғри келмайди. Бир квадрат дециметри эса 25 лира. Бунисига ҳам қурбим етмайди. Бир квадрат сантиметрига 25 қуруш тўлаш керак. Хўш, ёнимда ўн тўққиз ярим лира пулим бор. Демак, бу пулга 78 квадрат сантиметр ер сотиб олишим мумкин. Соатга қарадим: эрталабга яна икки соат вақт бор. Барвақт туриб ўша жойга бораман-да, шундай дейман:
— Қани, шу ердан менга 78 квадрат сантиметр ер ўлчаб беринг!
Уйдагилар атрофимда парвона:
— Ёта қол энди… Пича мизғиб олгин!
Етмиш саккиз квадрат сантиметр ер! Абадий уйқуга кетиш учун шу саҳнга чўзилиб ётсам ҳам, барибир сиғмайман, бошқа биров ётган мангу истироҳат манзилидан оёғим чиқиб қолади…
Сотиб оладиган еримнинг устида қаққайиб туришимдан бошқа чора йўқ.
— Сенларга ер йўқ, — дедим хотиним билан болаларга, — сенларга ер йўқ… Бу дунёда мен якка ўзим тик туришим мумкин бўлган бир парча ер топдим. Қани, йўқолинглар. Сенлар ҳам ўз ғамларингни ўзларинг е!
— Уйқудан қолиб жинни бўпти бу, — дея ваҳима ичида уйдагилар тумтарақай қочишди.
Сизларга ҳам маслаҳатим шу. Тўрт миллион лирани қандай топишни сиз ҳам бир ўйлаб кўринг-да, ёнингиздаги бор пулга неча квадрат сантиметр ер сотиб олишингизни ҳисоблаб чиқинг. Шундан кейин устма-уст хап дори ютаверасиз. Сўнгра эса… жиннихонанинг 8-бўлимида, албатта учрашамиз. Кираверишдаги ўрин каминалариники бўлади.
Муаллиф: АЗИЗ НЕСИН
Туркчадан Миад Ҳакимов таржимаси
https://t.me/joinchat/AAAAAFCGRHMSMORVycYt4g