Forward from: Qodiraliyev’s blog
📖 “Dostoyevskiy sindromi” va jinoyat falsafasi 🧐
Fyodor Dostoyevskiyning “Jinoyat va jazo” romani adabiyot tarixidagi eng mashhur psixologik romanlardan biri bo‘lib, u inson ongi, axloqiy tanlov va jinoyat falsafasi haqida chuqur mulohazalar yuritadi. Ammo ba’zan bunday g‘oyalar noto‘g‘ri talqin qilinib, hatto real jinoyatlarga ham ilhom bergan holatlar uchraydi.
🔎 “Dostoyevskiy sindromi” – bu jinoyatchilarning o‘z qilmishlarini oqlash yoki ularga mafkuraviy asos topishga urinishidir. Ayniqsa, Raskolnikovning “kuchli shaxslar oddiy odamlarga nisbatan ustun” degan g‘oyasi ayrim jinoyatchilar tomonidan suiiste’mol qilingan.
📌 Haqiqiy hayotda ushbu sindrom bilan bog‘liq jinoyatlar:
1️⃣ Moskvalik talabalar qotilligi (2009, Rossiya)
Moskva shahrida ikki talaba o‘z professorlaridan birini o‘ldirgan va tergovda “Jinoyat va jazo” romanidan ilhomlanganini tan olgan. Jinoyat joyidan kitobning muhim sahifalari yirtilgan holda topilgan.
2️⃣ “Uzoq Sharq Raskolnikovi” (2011, Rossiya)
Vladivostokda yashovchi bir yigit moddiy muammolarini hal qilish maqsadida jinoyat sodir qilgan va o‘zini Raskolnikov bilan qiyoslagan. Biroq roman qahramoni kabi u ham ruhiy bosimga bardosh bera olmay, vijdon azobidan qiynalgan.
3️⃣ Daryo ortidagi qotillik (1966, AQSh)
Amerikalik Richard Xikok va Peri Smit “Jinoyat va jazo”dagi mafkuralardan ilhomlanib, Kanzas shtatida Klatter oilasini shafqatsizlarcha o‘ldirishgan. Bu jinoyat Truman Kapotening “In Cold Blood” (1966) asariga asos bo‘lgan.
4️⃣ “Dostoyevskiy fani” va amerikalik qotil (2004, AQSh)
2004-yilda universitet talabasi jinoyat sodir etib, o‘zini “zamonaviy Raskolnikov” deb atagan. U o‘qiyotgan fanni va romandagi g‘oyalarni jinoyatga asos sifatida ko‘rsatgan.
@Qodiriy_bitiklari
Fyodor Dostoyevskiyning “Jinoyat va jazo” romani adabiyot tarixidagi eng mashhur psixologik romanlardan biri bo‘lib, u inson ongi, axloqiy tanlov va jinoyat falsafasi haqida chuqur mulohazalar yuritadi. Ammo ba’zan bunday g‘oyalar noto‘g‘ri talqin qilinib, hatto real jinoyatlarga ham ilhom bergan holatlar uchraydi.
🔎 “Dostoyevskiy sindromi” – bu jinoyatchilarning o‘z qilmishlarini oqlash yoki ularga mafkuraviy asos topishga urinishidir. Ayniqsa, Raskolnikovning “kuchli shaxslar oddiy odamlarga nisbatan ustun” degan g‘oyasi ayrim jinoyatchilar tomonidan suiiste’mol qilingan.
📌 Haqiqiy hayotda ushbu sindrom bilan bog‘liq jinoyatlar:
1️⃣ Moskvalik talabalar qotilligi (2009, Rossiya)
Moskva shahrida ikki talaba o‘z professorlaridan birini o‘ldirgan va tergovda “Jinoyat va jazo” romanidan ilhomlanganini tan olgan. Jinoyat joyidan kitobning muhim sahifalari yirtilgan holda topilgan.
2️⃣ “Uzoq Sharq Raskolnikovi” (2011, Rossiya)
Vladivostokda yashovchi bir yigit moddiy muammolarini hal qilish maqsadida jinoyat sodir qilgan va o‘zini Raskolnikov bilan qiyoslagan. Biroq roman qahramoni kabi u ham ruhiy bosimga bardosh bera olmay, vijdon azobidan qiynalgan.
3️⃣ Daryo ortidagi qotillik (1966, AQSh)
Amerikalik Richard Xikok va Peri Smit “Jinoyat va jazo”dagi mafkuralardan ilhomlanib, Kanzas shtatida Klatter oilasini shafqatsizlarcha o‘ldirishgan. Bu jinoyat Truman Kapotening “In Cold Blood” (1966) asariga asos bo‘lgan.
4️⃣ “Dostoyevskiy fani” va amerikalik qotil (2004, AQSh)
2004-yilda universitet talabasi jinoyat sodir etib, o‘zini “zamonaviy Raskolnikov” deb atagan. U o‘qiyotgan fanni va romandagi g‘oyalarni jinoyatga asos sifatida ko‘rsatgan.
@Qodiriy_bitiklari