Qodiraliyev’s blog

About me:

https://t.me/+8JwBEQi1x75mN2M6

“Jinoyat va jazo” va vampirlar: kutilmagan bog‘liqliklar

Fyodor Dostoyevskiyning “Jinoyat va jazo” asari va vampirlar haqidagi adabiyot orasida qanday o‘xshashlik bo‘lishi mumkin? Bir qarashda bu ikkisi butunlay boshqa olamga tegishli. Biroq chuqurroq o‘ylasak, ular orasida qiziqarli bog‘liqliklar bor.

1. Axloqiy dilemmalar va jinoyat falsafasi

Raskolnikov o‘zini “alohida shaxs” deb bilib, jinoyat sodir etishga haqli ekaniga ishonadi. Ammo qotillik sodir etgach, ichki azobga tushadi. Xuddi shunday, ko‘plab vampirlar ham o‘z tabiatiga qarshi kurashadi. Masalan, Enn Raysning “Interview with the Vampire” romanida vampir Lyuis odamlarni o‘ldirish axloqiy jihatdan noto‘g‘ri ekanini anglab, azob chekadi.

2. Vampirizm va “insoniyatni yo‘qotish” mavzusi

Raskolnikov jinoyat sodir etgandan keyin insoniyligini yo‘qotish jarayonini boshdan kechiradi. Ko‘plab vampir qahramonlari ham xuddi shunday kechinmalarni boshdan o‘tkazadi. Masalan, Stiven Kingning “Salem’s Lot” yoki Brem Stokerning “Drakula” romanlarida vampir ta’siriga tushgan odamlar asta-sekin o‘z mohiyatini yo‘qotib boradi.

3. Vampirlar va ijtimoiy tengsizlik

Dostoyevskiy asarida kambag‘allik va ijtimoiy tabaqalanish asosiy mavzulardan biri. Vampir romanlarida esa ko‘pincha vampirlar aristokrat yoki kuchli jonzot sifatida tasvirlanadi. “Drakula”da bu aniq namoyon bo‘ladi: Drakula qudratli va boy, oddiy odamlar esa uning qurboniga aylanadi.

4. Qon va jinoyat ramzi sifatida

Raskolnikov jinoyat sodir etganidan keyin jismonan va ruhan eziladi. Ko‘plab vampirlar ham qon to‘kishdan keyin o‘zlarini g‘alati his qiladilar. Ular orasida afsus va qoniqish o‘rtasidagi kurash kuzatiladi.

Xulosa

Agar “Jinoyat va jazo” vampir hikoya sifatida yozilganida, Raskolnikov o‘zining jinoyatini oqlash uchun vampirga aylangan yoki jamiyatdan chetlangan vampir bilan metaforik bog‘langan bo‘lar edi.

@Qodiriy_bitiklari

14-fevralga siz ham menga kitob berishingiz mumkin masalan.

@Qodiriyga_maktub_bot aloqada bo’laman…

@Qodiriy_bitiklari

14-fevral kitob sovg’a qilish kunida kimsan Qodiriy xadya ulashmasa uyat bo’lar?!

Shartlar:

1. Shu postni xohlagan 1ta kanal, yoki 3ta do’stingizga tashlab qo’yasiz va skrenshot qilib @Qodiriyga_maktub_bot ga yuborasiz;
2. Botga start bosib, @Qodiriy_bitiklari kanaliga a’zo bo’lasiz.

Yutuqlar:

3ta ishtirokchini bot random orqali aniqlaydi va ularga aloqaga chiqib shaxsiy kutubxonamdan 3 ta kitob rasmini tashlayman. Xohlagan birini tanlashadi, shaxsiy muxrim bosilgan o’zim o’qib bo’lgan kitoblarimni ularga sovg’a qilaman.

G’oliblar 14.02.2025. 21:00 da aniqlanadi.

@Qodiriy_bitiklari

Qiziq narsaga ko’zim tushib qoldi

Ikki kundan beri hech qanday o’yin bo’lmayotgani uchun ko’pchilik kanalni tark etmoqda, ular orasida oldin mendan kitob yutganlar ham yo’q emas.

Bu ijodkorni qandaydir g’alati ahvolga solib qo’yar ekan, mayli, kitobdan foyda olgan bo’lsa xop xop, lekin kanaldan foyda ololmayabdimikin deb o’ylab qoldim.

Bugun o’zim o’qib bo’lgan kitoblarni obunachilarimga sovg’a qilaman deb o’ylab turgandim, ammo bunday holatni ko’rib ochig’i biroz xafa bo’ldim.

@Qodiriy_bitiklari

Alisher Navoiy haqida 10 qiziqarli ma’lumot

1️⃣ To‘rt tilni bilgan – Navoiy turkiy (o‘zbek), fors, arab va ozgina hind tillarini bilgan.

2️⃣ Ikki taxallus ishlatgan – Turkiy tilidagi asarlarida Navoiy, forsiy she’rlarida esa Foniy taxallusidan foydalangan.

3️⃣ Do‘sti va raqibi – Jomiy – Alisher Navoiy va Abdurahmon Jomiy yaqin do‘st bo‘lishgan, lekin ijodiy bahslar ham o‘tkazishgan.

4️⃣ 500 dan ortiq asarlar yaratgan – “Xamsa”, “Muhokamat ul-lug‘atayn”, “Mezon ul-avzon” kabi yirik asarlari mashhur.

5️⃣ Davlat arbobi bo‘lgan – U Temuriylar davrida yirik siyosiy arbob sifatida xizmat qilgan.

6️⃣ Ko‘plab madrasalar va inshootlar qurdirgan – Masjidlar, madrasalar, hammomlar va karvonsaroylar bunyod ettirgan.

7️⃣ Adabiy tanqid asoschisi – “Muhokamat ul-lug‘atayn”da turkiy tilning fors tilidan ustun jihatlarini asoslab bergan.

8️⃣ O‘sha davrning eng boy kishilaridan biri bo‘lgan – Lekin barcha boyligini xalq farovonligi uchun sarflagan.

9️⃣ She’rlari 12 yoshidan mashhur bo‘lgan – Yoshligidan iste’dodi bilan tanilgan.

🔟 Navoiy nomi bilan bog‘liq afsona – U turkiy tilni rivojlantirish uchun ataylab fors tiliga raqobatchi bo‘lishga intilgan.

Alisher Navoiy nafaqat o‘z davrining, balki bugungi kunning ham eng yirik mutafakkirlaridan biridir!

@Qodiriy_bitiklari

“Inson qalbini bir zumda zabt etish mumkin, lekin uni abadiy saqlab qolish uchun doimiy harakat talab etiladi.”

📚Telba
©️F. Dostoyevskiy

@Qodiriy_bitiklari

Mutaxassis tomonidan tayyorlangan logo, endi xotirjam kontent qilsam bo’ladi menimcha.

@Qodiriy_bitiklari

#top50
33-o’rin

📚1985
©️Entoni Byorjess

Entoni Byorjessning 1985 asari – mashhur A Clockwork Orange muallifining kamroq tanilgan, ammo g‘oyaviy jihatdan nihoyatda muhim asarlaridan biridir. Bu kitob Jorj Oruellning 1984 romaniga javob sifatida yozilgan bo‘lib, unda totalitar jamiyatning tahlikalariga qarshi muqobil nuqtai nazar ilgari suriladi.

Kitob ikki qismdan iborat:
📌 Birinchi qism – 1984 romani haqida falsafiy va adabiy munozara. Byorjess Oruellning bashoratlarini shubha ostiga olib, jamiyat faqat repressiv davlat tufayli emas, balki haddan tashqari bo‘shashish oqibatida ham inqirozga yuz tutishi mumkinligini ta’kidlaydi.
📌 Ikkinchi qism – 1985-yilning distopik tasviri. Bu dunyoda haddan tashqari individualizm, ishsizlik va ish tashlashlar jamiyatni inqirozga olib kelmoqda.

📖 Asarning asosiy g‘oyalari:
✔ Totalitarizm va anarkiya – Kuchli davlat ham, tartibsiz jamiyat ham xavf tug‘dirishi mumkin.
✔ So‘z erkinligi va senzura – Tafakkur va ijodga bo‘lgan tahdidlar.
✔ Madaniy inqiroz – Ishsizlik va haddan tashqari iste’molchilik jamiyatni zaiflashtiradi.

Byorjess 1985 asari bilan 1984ga muqobil yondashuv taklif qiladi va jamiyatning kelajagi haqida o‘ylashga undaydi. Agar siz distopiyalar va siyosiy falsafaga qiziqsangiz, bu asar albatta o‘qishga arziydi!

@Qodiriy_bitiklari

5ta kitob o’z egasi tomon yo’lga chiqdi.✅

Qolgan 3ta inson bilan aloqaga chiqa olmayabman, yozganimga xali javob kelmadi. Barcha omonatlarni o’z egasiga yetkazib bo’lib ko’nglim joyiga tushganidan so’ng bemalol yana o’yinlar uyushtiramiz.

Xozircha Book.uz ga borib biroz ijod bilan shug’ullanmoqchiman…

@Qodiriy_bitiklari

Chiqib ketayotganlardan bir iltimos, qaytib kiradigan eshigingizni qattiq yopmang.

Sodiqlar uchun ajoyib bir yangiligim bor, endi kanalimga o’zim yozgan hikoyalarimni joylash fikri uyg’ondi.

Siz qo’llab-quvvatlab tursangiz kifoya.

@Qodiriy_bitiklari

Qo’limga yana qalam oldim, badanim to’la og’riq, ammo taslim bo’lmayman…

@Qodiriy_bitiklari

#top50
34-o’rin

📚“Kitob o‘qib beruvchi”
©️Bernhard Schlink

Bernhard Schlinkning “Kitob o‘qib beruvchi” romani insoniy munosabatlar, kechirim va o‘tmish bilan yuzlashish haqida o‘ylashga majbur qiluvchi asardir.

📌 Syujet: 15 yoshli Mixael va undan ancha katta Xanna o‘rtasidagi sirli munosabatlar haqida hikoya qilinadi. Xanna Mixaeldan kitob o‘qib berishni so‘raydi, lekin u savodsizligini yashiradi. Yillar o‘tib, Mixael huquqshunoslik fakultetida o‘qiyotganida, Xanna natsistlarning kontslagerida qo‘riqchi bo‘lgani uchun sudga tortilganini bilib qoladi. U o‘zining savodsizligini oshkor qilishdan ko‘ra, og‘ir jazoga rozi bo‘ladi…

📌 Asosiy mavzular:
🔹 Ayb va javobgarlik – O‘tmish bilan hisoblashish qanchalik og‘ir?
🔹 Sevgi va manipulyatsiya – Mixael va Xannaning munosabatlari chin sevgi edimi yoki ta’sirchanlik?
🔹 Bilimning kuchi – Xanna bilim tufayli o‘z hayotini o‘zgartira oldimi?
🔹 Kechirim – O‘tmishni kechirish mumkinmi?

📚 Roman qiziqarli syujeti va chuqur falsafiy savollari bilan o‘quvchini o‘ylashga majbur qiladi. Agar insoniyat tarixidagi eng og‘riqli mavzular haqida mulohaza yuritishni yoqtirsangiz, bu asarni o‘qib ko‘ring.

@Qodiriy_bitiklari

Xozircha yetkazilmagan 8ta kitob qolgan, shu kitoblarni barchasini egalariga yuborib, keyin boshqa kitoblarga ham o’yinlar uyushtirib, sizlarga sovg’a qilaman.

Shu vaqtgacha kanal orqali bir qancha kitoblar ulashganman. Ularni borganligi haqida ko’pchilikdan rasm olmayman va kanalga joylamayman, harakterim shunaqa.

Sekin-astalik bilan o’qib bo’lgan va o’qilmayabgan kitoblarimni sizlarga sovg’a qilaman, kanalimdan uzoqlashmasangiz kifoya.

@Qodiriy_bitiklari

Kanalimga sodiq insonlar nechtasilar?

❤️ bosamiz, sizlar uchun ajoyib o’yinim bor.

@Qodiriy_bitiklari

6ta kitob g’olibi aniqlandi.

Kanalni tark etishga shoshmay turing, yana kitoblar ulashaman.

Majburiy a’zolik qilganimning sababini ertaga alohida post qilib qo’yaman.

@Qodiriy_bitiklari