G’arbiy alyans

Markaziy Osiyo allaqachon o‘z manfaatlarini himoya qilishga qodir bo‘lgan mustaqil kuch markaziga aylangan
 
Hamkasblarimizning yirik kuchlar dunyoni bo‘lib tashlayotgani haqidagi fikrlarga qo‘shilamiz va o‘sha postga bir qo‘shimcha qilsak. Markaziy Osiyo va turkiy dunyo mamlakatlari global maydonda o‘z o‘rnini egallash uchun dastlabki qadamlarni qo‘ymoqda. Masalan, yaqinda bo‘lib o‘tgan O‘zbekiston va Qozog‘iston tashqi ishlar vazirlarining 2025-yilda Xivada bo‘lib o‘tgan uchrashuvi yoki Tojikiston, O‘zbekiston va Qirg‘iziston rahbarlarining Xo‘jand uchrashuvi kabi sammitlar mintaqaning birdamlikni mustahkamlash va chegara nizolari kabi ichki masalalarni tashqi kuchlarning aralashuvisiz hal qilishga intilishini ta’kidlaydi.
 
Bu tashabbuslar, jumladan, Xo‘jand deklaratsiyasining imzolanishi o‘z manfaatlarini himoya qilishga qodir bo‘lgan mustaqil kuch markazi shakllanayotganidan darak beradi. Turkiya, o‘z navbatida, Turkiy davlatlar tashkiloti orqali turkiy birlikni faol targ‘ib qilmoqda, bu esa, ayniqsa, Rossiya va Xitoy bosimi sharoitida iqtisodiy va siyosiy sa’y-harakatlarni muvofiqlashtirish uchun platformaga aylanishi mumkin.
 
Shu bilan birga, yagona mintaqaviy kuchning shakllanishiga bir qator omillar to‘sqinlik qiladi:
 
Birinchidan, Markaziy Osiyoning Xitoyga iqtisodiy qaramligi, ayniqsa, "Bir makon va bir yo‘l" loyihalari orqali manyovr erkinligini cheklanishi mumkin.
 
Ikkinchidan, Rossiya Ukrainadagi mojaro tufayli o‘z ta’sirini susaytirganiga qaramay, mintaqani o‘zining strategik manfaatlari zonasi sifatida ko‘rishda davom etmoqda, bu esa ko‘proq avtonomiyaga intilayotgan mamlakatlarga bosim o‘tkazishi mumkin.
 
 Bundan tashqari, mintaqa davlatlari o‘rtasidagi ichki farqlar - iqtisodiy rivojlanish darajasidan tortib siyosiy ustuvorliklargacha - yaxlit ittifoq tuzishni qiyinlashtirishi mumkin. Masalan, Moskvadan uzoqlashayotgan Qozog‘iston va barcha yirik o‘yinchilar o‘rtasida muvozanat saqlayotgan O‘zbekiston G‘arb yoki Xitoy bilan hamkorlik qilishda turlicha yondashuvlarga ega bo‘lishi mumkin.
 
Prognozlarga ko‘ra, yaqin yillarda musulmon mamlakatlari, ayniqsa, turkiy davlatlar o‘z suverenitetini saqlab qolish va global jarayonlarga qo‘shilish o‘rtasidagi muvozanatni faol izlaydi. Samarqanddagi Markaziy Osiyo - Yevropa Ittifoqi sammiti yoki Fors ko‘rfazi arab davlatlari hamkorlik kengashi bilan hamkorlik kabi tashabbuslarning muvaffaqiyati ularning jahon maydonidagi mavqeini mustahkamlashi mumkin. Biroq, mintaqaning ichki kelishmovchiliklarni yengib o‘tish va buyuk davlatlar o‘yinida qurbonlikka aylanib qolmaslik uchun yagona strategiyani ishlab chiqish qobiliyati asosiy omil bo‘ladi.

G’arbiy alyans

🇻🇦Konklav-2025: Rim Papasi kim bo‘ladi?

Fransiskning vafoti Vatikan taxti uchun kurash boshlanishiga olib keldi.

Asosiy nomzodlar:

1. Pietro Parolin (70 yosh)
– Vatikanning amaldagi Davlat kotibi, Fransiskning “o‘ng qo‘li”.
– Kuchli tomonlari: tajribali diplomat, davomiylik timsoli. La Stampa nashriga ko‘ra, konservatorlar va islohotchilar o‘rtasidagi muvozanatni saqlay oladi, turli “katolik ruhlar”ga e’tibor beradi.
– Xavf omillari: yoshi (70) va keskin islohotlarga qarshilik bo‘lishi mumkin.

2. Matteo Zuppi (69 yosh)
– Bolonya arxiyepiskopi, Ukraina bo‘yicha Vatikanning vakili, Italiya yepiskopati rahbari.
– Ustunliklari: ijtimoiy masalalarga yaqin bo‘lgan “pragmatik” obro‘si bor. Ukraina masalasida faol vositachilik qilgan — bu cherkovning tinchlikparvar rolini kuchaytirishi mumkin.
– Imkoniyatlar: islohotchilar qo‘llab-quvvatlaydi, biroq juda siyosiylashgan va globalistlar bilan chuqur aloqalarga ega.

3. Pierbattista Pizzaballa (60 yosh)
– Quddus patriarxi, yahudiy davlatidan chiqqan ilk asli italiyan kardinal.
– Kuchli tomoni: dinlararo muloqot bo‘yicha mutaxassis. Uning saylanishi Sharq va G‘arb o‘rtasidagi yaqinlashuvning ramziga aylanishi mumkin.
– Zaif tomoni: Parolin va Zuppiga nisbatan kuriyada kamroq tanilgan.

Agar Zuppi g‘alaba qozonsa, cherkovning Ukraina urushidagi vositachilik roli kuchayadi. Parolin saylansa, Fransiskning ehtiyotkor diplomatik kursi davom etadi. Pizzaballa esa u islom olami bilan muloqotni qayta tiklashi mumkin.

Konklav 15–20 kun ichida boshlanadi. Hozircha favorit — Parolin, lekin intriga saqlanib qolmoqda: islohotchilar Zuppi atrofida birlashishi mumkin, kutilmagan murosaviy nomzod esa — Pizzaballa bo‘lishi ehtimoldan xoli emas.

G’arbiy alyans

Iyezuitlar: Vatikan maxsus xizmati
 
Ibrohim Isroilov, mustaqil ekspert
 
Bugun 21 aprel kuni Rim papasi Fransisk vafot etdi. Aksariyat OAVlar uning faoliyatini yoritar ekan, u a’zo bo‘lgan va umrining oxirigacha xizmat qilgan tuzilma - Iso jamiyati haqida hech kim ma’lumot ham bergani yo’q.
 
Iyezuitlar ordeni (rasmiy nomi Iso jamiyati) shunchaki dindorlar guruhi emas, ular katolik cherkovining haqiqiy armiyasi sanaladi. Ordenga 1540-yilda sobiq zobit Ignatiy Loyola asos solgan va iyezuitlar boshidanoq qattiq intizom, papaga ko‘r-ko‘rona itoatkorlik va maxfiy diplomatik tarmoq sifatida harakat qilish qobiliyati bilan ajralib turishgan. Ko‘pchilikning ularni Vatikan razvedkasi deb atashi bejiz emas.
 
Nega ulardan qo‘rqishardi?
 
Iyezuitlar turli mamlakatlardan bir necha bor taqiqlangan va haydalgan. Sabab? Ularning ta’siri din chegarasidan ancha yiroq edi. Ular a) monarxlarga maslahat berishgan; b) elitaning ta’limini nazorat qilishgan, c) diplomatik missiyalarni olib borishgan. Aynan shuning uchun ularni siyosiy fitnalar uyushtirishda, davlat ishlariga aralashishda ayblashgan.
Xususan, Usmonlilar imperiyasida Sulton Murod IV (1612-1640 yy.) tomonidan taqiqlangan, u barcha fitnachilarni haydab chiqarib, ularning mol-mulkini boshqa nasroniylarga tarqatgan. 1759-yili Portugaliyada markiz de Pombal boshchiligida iyezuitlar davlat ichida davlat tuzganlikda, iqtisodiy firibgarlikda, Paragvaydagi mahalliy xalqlarni himoya qilganlikda ayblangan (barchasi mustamlakachilik manfaatlariga zid edi). 1000 ga yaqin iyezuitlar Papa davlatiga surgun qilindi, ularning mol-mulki musodara qilindi. Fransiyada 1764-yilda ma’rifatchilikning anticherkov kayfiyatlari va inqilobiy guruhlarning ta’siri kuchayishi natijasida iyezuit kollejlari yopildi, orden esa qonundan tashqari deb e’lon qilindi. 1767-yili Ispaniya qiroli Karl III siyosiy fitnalarda ishtirok etgani uchun metropoliya va mustamlakalardan, jumladan, Meksika va Filippindan 6000 ga yaqin iyezuitlarni quvib chiqardi.
Papa Kliment XIV o‘zi 1773-yilda monarxlar tazyiqi ostida ordenni tarqatib yubordi.  Orden 1814-yilda Papa Piy VII tomonidan qayta tiklangan. Aytish kerakki, iyezuitlarning "maxsus xizmat" sifatidagi obro‘si saqlanib qolgan.
 
Iyezuitlar ordenining totalitar tuzumlarga qanday aloqasi bor?
 
20 asr qonxo‘r diktatorlaridan biri Stalin yoshligida iyezuitlarning usullariga asoslangan Tiflisdagi diniy seminariyada tahsil olgan. U dinni rad etgan bo‘lsa-da, bo‘lajak diktatorning xarakteri, fikrlashi va hokimiyatga yondashuvi aynan shu yerda shakllangan.  
 
Bundan tashqari, fashistik Germaniyaning eng mudhish tuzilmasi – SS asoschisi G.Gimmler katolik edi va u ham iyezuit maktabida ta’lim olgan. U SSni yaratganda Iso jamiyatiga taqlid qilib uni “qora oden” deb atagan. SSda o‘z qasamyodlari, maxfiy iyerarxiya tizimi va elitarlik hamda yopiqlik xususiyati bor edi.
 
Nima uchun Papa Fransisk davri tarixiy hisoblanadi?
 
Fransisk - tarixdagi birinchi iyezuit papa. U Ikkinchi jahon urushidan keyin shakllangan liberal dunyo tartibotiga qarshi kurash olib bordi. U o‘z nutqlarida kapitalizm, globallashuv, millatchilik va pul hukmronligini tanqid qilgan. Papa foydaga emas, balki "ijtimoiy adolat"ga asoslangan "yangi dunyo tartiboti"ga chaqirdi. Bu G‘arbga qarshi chiqish edi va eski iyezuit an’anasining davomi edi: tarixga to‘g‘ridan-to‘g‘ri emas, balki g‘oyalar va tuzilmalar orqali ta’sir o‘tkazish.
 
 
Xulosa qilib aytsak, iyezuitlar shunchaki rohiblar emas, ular hukumatlarni o‘zgartirish, ta’limga ta’sir o‘tkazish va hatto totalitar rejimlarni ilhomlantirishga qodir bo‘lgan katolik cherkovining mafkuraviy armiyasidir. Ularning asosiy maqsadi - Vatikan hokimiyatini yoyish va dunyoga katolik qarashlariga qarshi bo‘lgan tizimlarni bostirishdir. Bugun Papa Fransiskning vafot etishi fonidagi asosiy savol: Vatikanda iyezuitlar hokimyati saqlanib qoladimi - yoki eski hokimiyatni qaytarish uchun kurash boshlanadimi?

G’arbiy alyans

Kiyev rus-amerika kelishuviga qarshi

Ukraina Prezident Ofisi rahbari Andrey Yermakning Britaniya razvedkasi va Germaniyaning yangi kansleri Merts bilan erishgan kelishuvlari Kiyevning oldindan harakat qilish strategiyasiga jiddiy o‘tganini ko‘rsatmoqda. Yozda 300 ta uzoq masofali Taurus raketalari va yangi havo mudofaasi tizimlari yetkazilishi rejalashtirilgan. Ukraina o‘z mudofaa salohiyatini tezkor ravishda mustahkamlashga harakat qilmoqda, aniqrog’i Puyin va Trampning Saudiya Arabistonidagi sammitidan oldin.

Manbalarga ko‘ra, Kiyevda Moskva va Vashington o‘rtasidagi to‘g‘ridan-to‘g‘ri muloqot “qaytmas nuqta”ga aylanishi mumkinligini anglab yetishgan. Ukraina nafaqat qurol olishga, balki ushbu sammitni “buzish” uchun harbiy amaliyotlar o‘tkazishga ham shoshilmoqda — Kiyev xalqaro arxitekturani o‘z ishtirokisiz shakllanishiga yo‘l qo‘ymoqchi emas.

Xulosa qilib aytganda, Kiyev London va Berlin bilan aloqalarni kuchaytirib, kafillarni izlamoqda va murosaga emas, balki eskalasiyaga tayanmoqda. Ukraina bu tenglamada qolishni xohlaydi — hatto AQSH o‘yinni tark etmoqchi bo‘lsa ham.

G’arbiy alyans

Tramp siyosatining AQSH va Eron o‘rtasidagi muzokaralarga ta’siri
 
Bobur Komilov, mustaqil tadqiqotchi
 
O‘tgan hafta Ummonda AQSH va Eron o‘rtasida muzokaralar boshlandi. Aytishlaricha, Ummondagi muloqot Donald Trampning yangi ma’muriyati uchun Yaqin Sharq siyosatidagi ilk muhim voqea hisoblanadi. Muzokaralarning navbatdagi bosqichi bugun Rimda bo‘lib o‘tadi. Bu kichik, ammo muhim diplomatik qadam bo‘lib, Trampning agressiv va oldindan aytib bo‘lmaydigan tashqi siyosati fonida yuz bermoqda — bu siyosat allaqachon jahon bozorlarini larzaga solib, AQSH va uning ittifoqchilari o‘rtasidagi ishonchni zaiflashtirdi. Ushbu siyosat Eron bilan bog‘liq vaziyatga qanday ta’sir qiladi — bu hozircha ochiq qolayotgan katta savol.
 
Tehron – Vashington muloqotida ekspertlar quyidagi uchta omilga alohida e’tibor qaratish lozimligini aytishmoqda:
 
Birinchi, Tramp jamoasidagi ichki kelishmovchiliklar. Ma’muriyat ichida ham yagona pozitsiya yo‘q. Yaqin Sharq bo‘yicha maxsus vakil Stiv Uitkoff AQSH Eron oldida ayrim yon berishlarga tayyorligini aytgan, ammo bu fikridan tezda qaytdi. Milliy xavfsizlik bo‘yicha maslahatchi Maykl Uolts Eronning yadroviy dasturini to‘liq yo‘q qilish tarafdori. Ba’zilar, jumladan vitse-prezident Jey Di Vens, urushdan qochishni istaydi va murosa qilishga tayyor — bu esa masalan, davlat kotibi Marko Rubio pozitsiyasiga zid.
 
Ikkinchi, AQSH ittifoqchilarining turlicha maqsadlari. Isroil Eronning yadroviy dasturini to‘liq yo‘q qilishni talab qilmoqda, biroq Fors ko‘rfazi davlatlari — masalan, Saudiya Arabistoni va Qatar — yangi mojarolardan qochishni istaydi. Ular Trampning birinchi prezidentlik davridagi “maksimal bosim” siyosati vaqtida kuchaygan hujumlarni unutmagan.
 
Uchinchi, bitimni kim nazorat qiladi? Agar AQSH va Eron kelishuvga erishsa, Eron shartlarga amal qilayotganini kim tekshiradi? Tramp BMT va boshqa xalqaro tashkilotlarga ishonmaydi, uning Davlat departamenti budjetini qisqartirish rejasi esa nazorat jarayonini yanada murakkablashtiradi.
 
Taxminlarga ko‘ra, Eron bilan muzokaralarning kelajagi Rimdagi uchrashuvga bog‘liq bo’ladi. Biroq natijaga Trampning umumiy siyosati, uning jamoasidagi ichki kelishmovchiliklar va AQSHning Yaqin Sharqdagi ittifoqchilari manfaatlarining turlicha bo‘lishi ham ta’sir qiladi.

G’arbiy alyans

Manbalarga ko‘ra, 17 aprel kuni AQSh Parijda urushni yakunlash bo‘yicha bir qator takliflarni taqdim etdi. Asosiy g‘oya — Rossiya nazorati ostida qolgan hududlarni tan olish evaziga o‘t ochishni to‘xtatish.

Nima muhokama qilinmoqda:
— Rossiya hozir nazorat qilayotgan hududlar Kremlning o’zida qoladi;
— Ukrainani NATOga qabul qilish masalasi umuman ko‘rib chiqilmaydi — hozircha muzlatiladi;
— Kelishuv bo‘lsa, G‘arb Rossiyaga qo‘yilgan sanksiyalarni bosqichma-bosqich olib tashlaydi va muzlatilgan aktivlarni qisman qaytaradi;
— Tinchlikparvar kuchlar bo‘lishi mumkin, faqat BMT sha’feligida;
— Har ikki tomon o‘zaro da’volardan, jumladan reparatsiyalardan voz kechadi;
— Ukraina chegaraga 50 km dan yaqin joyda yirik harbiy kuchlar joylashtira olmaydi — faqat chegara qo’shinlari.

Diplomatik ma’lumotlariga ko‘ra, Putin amalda nazorat qilayotgan hududlardan (Xerson, Zaporojye, Donetsk va Luganskning bir qismlari) boshqa barcha da’volardan voz kechishga tayyor. Biroq Kreml uchun eng muhimi — ushbu hududlar, kamida Qrim, ko‘pi bilan esa nazorat ostidagi barcha hududlar Rossiya tarkibida rasmiy tan olinishi kerak.

Agar Kiyev bu shartlarni qabul qilmasa, Vashington “o‘yindan chiqadi” — keyin esa bu Yevropa uchun jiddiy bosh og‘rig‘iga aylanadi.

Shu bilan birga, Zelenskiy Vashington takliflariga qat’iyan qarshi.

G’arbiy alyans

Trampning savdo siyosati

Trampning boj siyosati aslida faqat Amerika manfaatlari bilan bog‘liq emas. Bu — global tartibning inqirozga yuz tutganidan dalolat. Hatto superdavlat ham shiorlar va haqiqat orasida muvozanat izlashga majbur.

Dastlab bojlar AQShning iqtisodiy suvereniteti uchun kurashish ramzi sifatida ko‘rilgan edi: ishlab chiqarishni mamlakatga qaytarish, sanoat kapitalini mustahkamlash, global ta’minot zanjirlaridan qutulish. Biroq oradan bir necha kun o‘tmay, Tramp orqaga chekinishga majbur bo‘ldi: elektronika va smartfonlar kabi bir qator mahsulotlar bojlar ro‘yxatidan chiqarildi.

Yirik kompaniyalar — Apple va Samsung — ochiqchasiga bildirishdi: yangi bojlar kuchaytirilsa, mahsulot narxlari oshadi yoki AQSh bozoridagi ishtiroklari kamayadi. Bu esa Trampning asosiy elektoratini ranjitishi mumkin edi.

Tramp administratsiyasining investorlar e’tiborini AQSh obligatsiyalariga yo‘naltirish bo‘yicha rejasi ham samara bermadi. “Xavfsiz bandargoh” deb qaralgan AQSh obligatsiyalariga endi hamma ham ishonmayapti. Kapital bozori Trampning global moliya olamidagi obro‘sining pastligini ko‘rsatib qo‘ydi.

Federal rezerv tizimiga bosim o‘tkazish urinishlari ham muvaffaqiyatsiz yakunlandi. FRS rahbari Jerom Pauell va uning jamoasi Trampning da’vatlariga javob bermadi — global moliyaviy elita manfaatlari ustuvor bo‘lib qoldi.

Shunday qilib, Trampning boj siyosati Amerika iqtisodiy siyosatining asosiy paradoksini ochib berdi: Oq Uy suveren siyosat yuritmoqchi, ammo AQSh global tizimga qattiq bog‘langan. Hatto konservativ “sanoatga tayanish” strategiyasi ham yakka holda ishlamaydi.

Bojlardagi tezkor orqaga chekinish — mag‘lubiyat emas, balki mavjud vositalar imkoniyatining cheklanganini tan olishdir. Tramp administratsiyasi yangi geoiqtisodiy haqiqatga to‘qnash keldi: ittifoqlar va diversifikatsiyasiz har qanday keskin qadam hatto AQShning o‘ziga zarar keltirishi mumkin.

G’arbiy alyans

AQSh va Buyuk Britaniya o‘rtasidagi texnologik ittifoqning ahamiyati

AQSh va Buyuk Britaniya o‘rtasidagi “maxsus munosabatlar” nafaqat siyosiy va harbiy sohada, balki texnologiya sohasida ham mustahkam hamkorlikni talab qiladi. Pol Steidlerning 26-mart, 2025-yilgi maqolasida ta’kidlanishicha, Tramp ma’muriyati AQShning sun’iy intellekt (SI) sohasidagi global yetakchiligini saqlash va Xitoydan texnologik ajralishni tezlashtirish uchun yangi strategiyalarni faol joriy etmoqda. Bunda Buyuk Britaniya — dunyoning uchinchi yirik texnologiya ishlab chiqaruvchisi — bilan ittifoq tuzish AQSh uchun strategik imkoniyat bo‘lib, Britaniya iqtisodiyoti uchun esa qo‘shimcha investitsiyalar manbai sifatida foyda keltirishi mumkin.

AQSh-Buyuk Britaniya texnologik ittifoqi Yevropa Ittifoqining (YI) “ortiqcha tartibga soluvchi” va AQSh texnologiya kompaniyalariga qarshi qaratilgan siyosatlariga qarshi muvozanat yaratishi mumkin. Tramp ma’muriyati YIga ochiq xabar berdi: AQSh SI sohasida hamkorlikka tayyor, ammo uning rivojlanishini cheklovchi qoidalarni qabul qilmaydi. Bu borada vitse-prezident Vensning 11-fevral kuni Parijdagi SI Strategiyasi Sammitidagi nutqi diqqatga sazovor: “AQSh SI sohasida lider va biz bu mavqeni saqlab qolamiz. Biz haddan tashqari ehtiyotkor tartibga solishdan qochib, texnologiyaning barcha amerikaliklarga foyda keltirishini ta’minlaymiz”. U YI mamlakatlarini ushbu modelni qo‘llashga chaqirdi, lekin YIning Digital Xizmatlar va Digital Bozorlar to‘g‘risidagi qonunlari kabi cheklovlarini tanqid qildi.

Buyuk Britaniya bu vaziyatda o‘ziga xos imkoniyatga ega. Garchi u AQSh texnologiya kompaniyalariga 2% raqamli soliq va operatsion cheklovlar qo‘ygan bo‘lsa-da, Bosh vazir Kir Starmer SI va texnologiyaning iqtisodiy o‘sishdagi rolini anglab, tartibga solishni soddalashtirishga va’dalar berdi. Starmerning 14-oktabrdagi nutqida “byurokratiyani yo‘q qilish” va iqtisodiy o‘sishga ustuvorlik berish haqidagi so‘zlari 21-yanvarda raqobat va bozorlar boshqarmasi rahbari Markus Bokkerinkning ishdan olinishi bilan tasdiqlandi. Bu YIning iqtisodiy islohotlarga e’tiborsizligidan (Mario Dragining 2024-yil sentyabrdagi hisobotiga qaramay) keskin farq qiladi.

27-fevral kuni Oq Uyda Tramp va Starmer o‘rtasidagi uchrashuv texnologik ittifoqqa birinchi qadam bo‘ldi. Starmerning so‘zlariga ko‘ra, “biz yangi texnologiyalarni ortiqcha tartibga solish o‘rniga, ulardan keladigan imkoniyatlarni qo‘lga kiritmoqdamiz”. Buyuk Britaniya SI sohasida kuchli: 2023-yilda 3,8 milliard dollarlik investitsiya jalb qilib, Yevropada Germaniya (1,9 milliard dollar) va Shvetsiyadan (1,89 milliard dollar) oldinda. 2013-2023-yillarda esa 22 milliard dollarlik SI investitsiyasi bilan Yevropada yetakchi bo‘ldi.

Taxminlarga ko‘ra, Buyuk Britaniya AQSh texnologiya kompaniyalariga qo‘yilgan og‘ir soliqlar va cheklovlarni olib tashlashi evaziga katta investitsiyalar oladi. Bu nafaqat ikki davlat uchun foydali, balki YI va boshqa mamlakatlar uchun ham namunaga aylanadi.

Umuman olganda, AQSh va Buyuk Britaniya o‘rtasidagi texnologik ittifoq global SI yetakchiligini mustahkamlash, YI cheklovlariga qarshi turish va iqtisodiy o‘sishni ta’minlash uchun muhim qadamdir. Bu hamkorlik nafaqat ikki mamlakat uchun “g‘alaba”, balki boshqa davlatlarga ham ochiq bo‘lgan global texnologik hamkorlik modelidir.

G’arbiy alyans