G’arbiy alyans


Channel's geo and language: Uzbekistan, Uzbek
Category: Politics


AQSh va Yevropa kun tartibidagi so’ngi yangiliklar, dolzarb mavzular bo’yicha chuqur tahlil.
Taklif va murojaatlar: @sfca_admin

Related channels  |  Similar channels

Channel's geo and language
Uzbekistan, Uzbek
Category
Politics
Statistics
Posts filter


SFCAdagi hamkasblarimiz “Ozodlik Radiosi” va “Amerika Ovozi” kabi yirik ommaviy axborot vositalarining moliyaviy ta’minoti to‘xtatilishi bilan bog‘liq muhim masalani ko‘tardilar. Fikrimizcha, bu tuzilmalarning butunlay yopilishi ehtimoldan yiroq — katta ehtimol bilan ularning kun tartibi va mafkuraviy yo‘nalishi o‘zgaradi.

Tahlillarimizga ko’ra yangi kun tartibida bir qator g’oyalar ilgari surilishi mumkin:

Birinchidan, millatchilik va migratsiyaga qarshi hujumlar.
Yangi maqsadlardan biri sifatida “tashqi tahdidlar”ga qarshi yo‘naltirilgan millatchilik ritorikasi yuzaga chiqishi mumkin. Umuminsoniy huquqlarni ilgari surish o‘rniga, “Ozodlik Radiosi” G‘arb davlatlari yoki ma’lum mintaqalarning “milliy manfaatlarini himoya qilish”ga o‘tishi ehtimoldan xoli emas. Asosiy urg‘u — migrantlar va “begona madaniyatlar”ga qarshi kurashga beriladi. Masalan: “Globalizatsiyaning buzg‘unchi ta’siriga” qarshi “an’anaviy qadriyatlarni saqlash” g‘oyasi; migrantlarni iqtisodiy muammolar, jinoyatchilik va milliy o‘zlikni yo‘qotishda ayblash. Mazkur fikrlar orqali AQSh hukumati Markaziy Osiyolik migrantlarni haydashda maksimal darajada foydalanishga harakat qilishi mumkin.

Bunday kun tartibi Trampchi elitalarga va Yevropadagi o‘ng qanot harakatlariga mos tushadi, ular musulmon dunyosi va migratsiyani hokimiyatni mustahkamlashga xizmat qiluvchi qulay dushman sifatida ko‘radi.

Ikkinchidan, Xitoy - katta xavf. Xitoyning dunyodagi, ayniqsa Markaziy Osiyodagi ta’sirining ortib borishi fonida (“Bir makon — bir yo‘l” loyihasida O‘zbekiston va qo‘shni davlatlar faol ishtirok etmoqda), “Ozodlik Radiosi” Xitoyga qarshi ritorikaga o‘tishi mumkin. Yangi missiya — endi allaqachon qulagan SSSRga qarshi emas, balki Pekinning ekspansiyasiga qarshi kurash. Bu quyidagilarni o‘z ichiga oladi: Xitoy investitsiyalarini rivojlanayotgan davlatlar uchun “qarz tuzog‘i” deb tanqid qilish; Shinjon-Uyg’ur avtonom hududidagi inson huquqlari buzilishi haqida yoritish (uyg‘ur masalasi), ayniqsa, bu voqealarni mintaqadagi turkiy xalqlarga tahdid sifatida ko‘rsatish; Xitoy ta’siriga qarshi mustaqillik yoki avtonomiya uchun harakatlarni qo‘llab-quvvatlash.

Bunday kun tartibi AQSHning Xitoy bilan olib borayotgan yangi sovuq urushdagi manfaatlariga to‘liq mos keladi, va shu bilan birga, Xitoy loyihalariga nisbatan ishonchsizlik mavjud bo‘lgan mamlakatlarda ham qo‘llab-quvvatlov topishi mumkin.

Uchichidan, iqtisodiy proteksionizm va antiglobalizm. Yana bir ehtimolli yo‘nalish — iqtisodiy mustaqillikka va global korporatsiyalarga qarshi qarshilikka urg‘u berish. Ochiq bozor g‘oyasini ilgari surgan liberal model o‘rniga “Ozodlik Radiosi” va “Amerika Ovozi”quyidagilarni targ‘ib qilishi mumkin: mahalliy iqtisodlarni “talayotgan” xorijiy investorlarni tanqid qilish; proteksionizmni va ishlab chiqarishni milliy chegaralarga qaytarishni qo‘llab-quvvatlash; JST, XVF kabi xalqaro tashkilotlarni “neomustamlakachilik vositalari” sifatida qoralash.

Bu Trampning “Make America Great Again” shiori bilan hamohang bo‘lib, isloh qilingan OAVlar endi globalizatsiyadan charchagan auditoriyani hamda AQSHning raqiblariga qarshi ta’sir vositasi sifatida ishlatilishi mumkin.

Sizningcha, yangi OAVlar nimaga urg’u beradi?

G’arbiy alyans


Assalomu alaykum, qadrdonlar!

Navro‘z bayrami barchamizga muborak bo‘lsin! Bu ulug‘ kun dasturxonimizga mo‘l-ko‘l rizq, yuragimizga mehr-oqibat, hayotimizga bahoriy shukuh bag‘ishlasin. Dehqonlarimizning g‘ayrati, yoshlarimizning shijoati va xalqimizning birligi bilan yurtimiz gullab-yashnasin. Navro‘zning o‘zgacha fayzi Ramazon oyining barakasi bilan uyg‘unlashib, har bir uyning eshigidan quvonch kirmoqda. Daryolarimiz suvga, omborlarimiz hosilga to‘lsin, azizlar!

Bayramingiz qutlug‘ bo‘lsin!

G’arbiy alyans


Forward from: Strategic Focus: Central Asia
O‘zbekistonning geosiyosiy ziddiyatlarda betaraflik siyosati

K.Ametov, mustaqil tadqiqotchi

O‘zbekiston xalqaro maydonda o‘ziga xos betaraflik siyosati bilan ajralib turadi. Dunyodagi yirik davlatlar o‘rtasidagi qarama-qarshiliklar, xususan, Rossiya-G‘arb yoki AQSh-Xitoy kabi geosiyosiy ziddiyatlarda O‘zbekiston mustaqil pozitsiyasini saqlab, tinchlikparvar yondashuvni birinchi o‘ringa qo‘yadi. Bu siyosat nafaqat mamlakatning suverenitetini mustahkamlashga xizmat qilmoqda, balki mintaqada barqarorlik va hamkorlikni ta’minlashda muhim omil sifatida ham ko‘rinmoqda.

O‘zbekistonning betaraflik siyosati bir nechta aniq faktlar bilan tasdiqlanadi. Masalan, 2022-yil fevralida Rossiya-Ukraina mojarosi boshlanganda, O‘zbekiston na Rossiya, na G‘arb tomonidan ochiq tarafkashlik qilmadi. Buning o‘rniga, mamlakat rasmiylari nizoni tinch yo‘l bilan hal qilish tarafdori ekanligini bildirdi. O‘zbekiston Prezidenti matbuot kotibi Sh.Asadov 2022-yil 26-fevraldagi bayonotida “O‘zbekiston bu masala bo‘yicha vazmin, neytral pozitsiyada. Biz keng mintaqamizda tinchlik, barqarorlik va izchil taraqqiyot bo‘lishidan manfaatdormiz. Barcha bahs va kelishmovchiliklar faqatgina xalqaro huquq normalari asosida hal qilinishi lozim” deb ta’kidlagan. Bu pozitsiya O‘zbekistonning harbiy-siyosiy bloklarga qo‘shilmaslik va o‘z hududida xorijiy harbiy bazalarni joylashtirmaslik kursiga sodiqligini yana bir bor isbotladi.

AQSh-Xitoy o‘rtasidagi raqobatda ham O‘zbekiston o‘zining mustaqil yondashuvini namoyish etmoqda. Masalan, Xitoyning “Bir makon, bir yo‘l” tashabbusida faol ishtirok etgan O‘zbekiston 2023-yilda ushbu mamlakatdan 11 milliard dollardan ortiq investitsiya jalb qildi. Shu bilan birga, AQSh bilan ham strategik hamkorlikni rivojlantirib, 2024-yilda Amerika bilan savdo aylanmasini 773,3 million dollarga yetkazdi. Bu ikki yirik kuch o‘rtasidagi muvozanat O‘zbekistonning bir tomonga moyillik qilmay, o‘z milliy manfaatlariga asoslangan pragmatik siyosat yuritishini ko‘rsatadi.

O‘zbekistonning betarafligi nafaqat so‘zda, balki amalda ham yaqqol ko‘rinadi. Mamlakat Shanxay Hamkorlik Tashkiloti (SHHT) va Mustaqil Davlatlar Hamdo‘stligi (MDH) kabi tashkilotlarda ishtirok etsa-da, NATO yoki Rossiya boshchiligidagi Kollektiv Xavfsizlik Shartnomasi Tashkiloti (KXShT) kabi harbiy bloklarga qo‘shilishdan bosh tortadi. Bu siyosat O‘zbekistonning 1991-yilda mustaqillikka erishganidan beri davlat suverenitetini himoya qilishdagi asosiy tamoyillaridan biri bo‘lib kelmoqda.

Xulosa qilib aytganda, O‘zbekistonning geosiyosiy ziddiyatlardagi betaraflik siyosati dunyodagi murakkab vaziyatlarda tinchlik va barqarorlikni targ‘ib qilishga xizmat qiladi. Rossiya-G‘arb mojarosida diplomatik yechimni qo‘llab-quvvatlashi yoki AQSh-Xitoy raqobatida muvozanatli hamkorlikni rivojlantirishi – bularning barchasi O‘zbekistonning mustaqil va tinchlikparvar pozitsiyasining amaliy dalilidir. Bu yondashuv ham mamlakatning xalqaro obro‘sini oshiradi, ham Markaziy Osiyoda xavfsizlik muhitini shakllantirishda muhim rol o‘ynaydi.

Strategic Focus: Central Asia


Rossiya va kadrlar inqirozi: uzoq xorijlik migrantlar – najotmi yoki vaqtinchalik yechim?

Rossiyadagi keskin ishchi kuchi tanqisligi hukumatni nostandart yechimlar izlashga majbur qilmoqda. Mamlakat demografik pasayish, salohiyatli kadrlarning ommaviy chiqib ketishi va mudofaa hamda import o‘rnini bosuvchi sanoat sohalarida askar va ishchilarga bo‘lgan talabning ortishi bilan yuzlashmoqda. Biroq an’anaviy mehnat migratsiyasi manbai – Markaziy Osiyo – bu bo‘shliqni to‘ldira olmayapti: migratsiya siyosatining qat’iylashuvi ishchi kuchi oqimini kamaytirdi.

Ayniqsa, bu muammo qurilish sohasida o‘zini keskin namoyon qilmoqda, chunki malakali mutaxassislarning rekord darajadagi yetishmovchiligi yirik infratuzilma loyihalarining amalga oshirilishiga xavf solmoqda. Markaziy bankning qat’iy monetar siyosati va iqtisodiy o’sishning sekinlashuvi ishchi kuchi tanqisligini biroz yengillatgan bo‘lsa-da, tezkor barqarorlik ta’minlanishi dargumon.

Shu sababli Moskva yangi mintaqalarga murojaat qilmoqda – Afrika, Lotin Amerikasi va Janubiy Osiyo. Masalan, Primorsk o‘lkasi va Amur viloyati Myanmadan mutaxassislar jalb qilishni boshlagan, Tatariston ham shunday rejalarga ega. Boshqirdiston esa Tailand, Vetnam va Bangladeshdan ishchilarni jalb qilish uchun ruxsat oldi, shuningdek, Keniya Rossiyaga 10 000 ishchi yuborishga rozi bo‘ldi.

Biroq asosiy savol ochiq qolmoqda: bu chora-tadbirlar Rossiya mehnat bozorining tizimli muammolarini qoplay oladimi? Shunisi aniqki, bunday uzoq davlatlardan ishchi kuchini jalb qilish logistika, madaniy va iqtisodiy muammolarni keltirib chiqaradi, bu esa ushbu strategiyani uzoq muddatli emas, balki vaqtinchalik taktik chora sifatida belgilaydi. Bundan tashqari, sanksiyalar bosimi va o‘sib borayotgan izolyatsiya sharoitida Rossiyaning nostandart migratsiya oqimlariga qaramligi yanada chuqur inqirozlarga olib kelishi mumkin.


⚡️Jurnalist va bloger K.Altman xabar berishicha, ertaga Rossiyaning bosh ravvini Berl Lazar Toshkentga tashrif buyurishi kutilmoqda.

Maqsad - yahudiy jamoasi va XABAD harakatining kelajakdagi rivojlanishini muhokama qilish bilan bog‘liq.

Dastur doirasida yahudiy qabristoni, sinagoga va hatto shahar hokimi bilan uchrashuv rejalashtirilgan.

G’arbiy alyans


Forward from: Eron-Turkiya: tahlil va xabarlar
“Qrim Kaliforniyasi” va yangi tartibot: yahudiy elitalari geosiyosatni qanday boshqaryaptilar?

K.Akopyan, mustaqil tadqiqotchi

Dunyo miqyosidagi yirik voqealar ortida doim global elitalarning yashirin rejalari turadi. Ko‘pchilik “fitna nazariyalari” deb hisoblaydigan g‘oyalar aksariyat hollarda haqiqatga yaqin bo‘lib, puxta o‘ylangan strategiyalar asosida amalga oshiriladi. Shunday loyihalardan biri – “Qrim Kaliforniyasi”, ya’ni yahudiylarning muqobil davlati haqidagi g‘oya bugungi kunda yana kun tartibiga chiqmoqda.

Eski strategiyaning qaytishi

XX asr boshlaridayoq Amerika yahudiy moliyaviy elitalari va xalqaro tuzilmalar Qrimda mustaqil yahudiy davlati yaratish rejasini muhokama qilishgan. Bu loyiha dunyodagi boshqa hududlar bilan bir qatorda (Uganda, Surinam, Texas, Angola) o‘rganilgan, ammo Qrim eng qulay variant sifatida ko‘rilgan, chunki u strategik nuqtada joylashgan va Yevropa hamda Osiyo o‘rtasida muhim geografik ahamiyatga ega.

1920-yillarda “Joint” xalqaro yahudiy tashkiloti Sovet rahbariyatiga bu loyihani taklif qilgan va sovetlar bu orqali G‘arbdan yirik moliyaviy yordam olish mumkin bo‘lgan. Bolsheviklar bu taklifni muhokama qilishgan, lekin oxir-oqibat Stalin Qrim o‘rniga Birobidjanni tanlab (hozirgi vaqtda RFdagi Yahudiy avtonom viloyati markazi), loyihadan voz kechgan.

Biroq bu reja o‘sha davrning siyosiy sharoitlari sababli amalga oshmay qolgan bo‘lsa-da, hech qachon to‘liq yo‘q bo‘lib ketmagan.

Zamonaviy bosqich: Ukraina va Kavkaz – yangi maqsadmi?

SSSR parchalangach, “Qrim Kaliforniyasi” loyihasi yangilanib, yangi shaklda muhokama qilina boshladi. Ayniqsa, 1990-yillarda Qrimning Ukrainaga tegishli ekani mustahkamlangach, bu fitna nazariyasi yana ommalashdi. Rossiya va Ukraina o‘rtasidagi mojaro avj olgani sari, G‘arb va Isroilning yashirin rejasi haqidagi gumonlar ham ko‘paydi.

2022-yilda Rossiya-Ukraina urushi boshlanganidan keyin esa bu nazariya yanada kuchaydi. Ko‘pgina ommaviy axborot vositalarida G‘arb Ukrainaga yuzlab milliard dollar sarmoya yo‘naltirmoqda, lekin bu mablag‘lar qayerga ketayotgani noma’lum; Ukraina hukumati G‘arb elitalari va sionistlar bilan chuqur integratsiyalashgan; 2023-yilda HAMASning Isroilga hujumi boshlanganidan so‘ng, yahudiylarning yangi hudud izlayaptilar degan mish-mishlar tarqaldi.

Kavkaz hududida ham aniq belgilar sezila boshladi. Dog’istonda yahudiylarga qarshi norozilik namoyishlari bo‘lib o‘tdi, ularning mohiyati Isroildan kelayotgan muhojirlar Kavkazni “egallash” niyatida ekani haqidagi gumonlar bilan bog‘liq. Maxachqaladagi aeroportga bosqin va yahudiy sayyohlar izlanishi ham aynan shu fitna nazariyalarining oqibatidir.

Keyingi bosqichda nima bo‘ladi?

Bu jarayon shuni ko‘rsatmoqdaki, “Qrim Kaliforniyasi” fitnasi nafaqat tarixiy o‘tmish, balki bugungi kunda ham geosiyosiy strategiyaning bir qismi bo‘lib qolmoqda. Isroil Yaqin Sharqdagi beqarorlik sababli inqiroz holatiga tushsa, Ukraina va Kavkaz yahudiy elitalarining yangi maqsadi bo‘lishi ehtimoli kuchaymoqda.

Ko‘pchilik bu da’volarni “fitna nazariyalari” deb atashi mumkin, lekin barcha faktlar bizga bu jarayon tasodifiy emasligini ko‘rsatmoqda. Agar bu strategiya to‘xtatilmasa, kelgusi yillarda mintaqa xaritasi tubdan o‘zgarishi mumkin.

@erontahlili


Rossiya tinchlik muzokaralarida real ishtirok etishni xohlaydimi?
 
S.Pinxasova, mustaqil ekspert
 
Putin yana tinchlik haqida gapirdi, lekin uning shartlari real o‘t ochishni to‘xtatish istagidan ko‘ra ultimatumga o‘xshaydi. Rossiya nafaqat mojaroni muzlatib qo‘yish, balki jang maydonida to‘liq g‘alabaga erishish niyatida ekanligini ochiq namoyish qilmoqda. Rasmiy jihatdan Moskva diplomatiyaga tayyor, ammo faqat o‘z shartlari asosida: 1) Ukraina Zaporoje, Xerson, Lugansk va Donetsk viloyatlaridan voz kechishi; 2) Rossiya nazorati ostida yangi prezidentlik saylovlarini o‘tkazishi; 3) armiyasini 85 000 kishiga qisqartirishi; va 4) NATOga qo‘shilishdan rasman voz kechishi kerak.
 
Kiyev uchun bunday talablar taslim bo‘lishni anglatadi, G‘arb uchun esa ularning urush strategiyasining samarasiz bo‘lganini tan olish demakdir. Muammo shundaki, hamma ham buni ochiq tan olishga tayyor emas: Rossiya hech qanday murosaga borish zaruratini sezmaydi, chunki harbiy tashabbus unga tegishli. Kreml tinchlik haqida gapira oladi, lekin faqat Ukraina uchun maqbul bo‘lmagan shartlarni ilgari suradi: agar Kiyev va uning ittifoqchilari bunga rozi bo‘lmasa, urush davom etadi.
 
Rossiyaning harbiy ustunligi yaqqol ko‘rinib turibdi. Uning armiyasi allaqachon 1,5 million kishiga yetdi, va harbiy safarbarlik zaxirasi oshib bormoqda. Rossiya armiyasining aviatsiya, artilleriya va mudofaa sanoatidagi ustunligi Ukraina va hatto Yevropaning imkoniyatlaridan ancha yuqori. Bundan tashqari, Rossiya iqtisodiyoti va tabiiy resurslari uzoq davom etadigan urushni olib borishga imkon beradi, Ukraina esa tobora beqaror bo‘lib borayotgan G‘arb yordami bilan yashab kelmoqda.
 
Tan olish kerakki, Kiyev va uning hamkorlari oldida ikki yo‘l bor: yoki Rossiya shartlariga binoan muzokaralarga rozi bo‘lish, bu G‘arb uchun geosiyosiy mag‘lubiyat bo‘ladi, ammo qirg‘in-barotning oldini olishi mumkin, yoki urushni davom ettirish, bu esa mavjud kuchlar nisbatida yanada ko‘proq hududiy yo‘qotishlarga – Dnepr daryosigacha bo‘lgan hududlarning yo‘qolishiga olib kelishi mumkin. Moskvada esa yanada radikal qarashlar ilgari surilmoqda: faqat to‘rt viloyatni emas, balki Kiyev, Odessa va boshqa hududlarni ham nazorat qilishga chaqirayotganlar bor.
 
Shunday qilib, Ukraina va uning G‘arbdagi hamkorlari strategik boshi berk ko‘chaga kirib qoldi. Uchinchi yil davom etayotgan xatolar va diplomatiyadan bosh tortish bugungi kunda Kiyevni murakkab tanlov oldida qoldirdi: yo Moskvaning shartlariga rozi bo‘lish, yo urushni davom ettirib, yanada og‘ir oqibatlarga duch kelish. Tarix esa voqealarni o‘z vaqtida to‘g‘ri baholay olmaganlar ustidan qattiq hukm chiqaradi.

G’arbiy alyans


Global axborot xaosi va feyklarning ommaviy targ’iboti zamonida bizning kanallar haqiqat tarafida bo’lishga yordam beradi:

Strategic Focus: Central Asia - Markaziy Osiyodagi (va boshqa mintaqalar) asosiy voqealar tahlili.

@erontahlili - Yaqin Sharqdagi zamonaviy xalqaro munosabatlar.

G’arbiy alyans - AQSh va Yevropa kun tartibidagi asosiy mavzular hamda trendlar.

Xorijiy OAV - chet tillardagi yetakchi nashrlar kanali.

Strategic Focus: Central Asia - LIVE - jahondagi eng oxirgi va sara xabarlar.

Grand Strategiya - xalqaro munosabatlar, geosiyosat va tahlil.

@akromov_tahlili - siyosat, jamiyat va xalqaro munosabatlar bo’yicha Otabek Akromovning shaxsiy fikrlari.

🚀 Qo’shiling, afsuslanmaysiz! 🚀


G‘arbning Ukraina bo‘yicha strategiyasi: sanksiyalar va tinchlikparvarlik missiyasi

Ukrainaning g‘arbiy ittifoqchilari Rossiyaga bosim o‘tkazishning yangi bosqichiga o‘tmoqda. Endilikda bu faqat iqtisodiy choralar bilan cheklanmay, tinchlikparvar kuchlarni shakllantirish tashabbusini ham o‘z ichiga oladi. Virtual sammitdan so‘ng yetakchilar harbiy va siyosiy yordamni kuchaytirish, shuningdek, urushdan keyingi xavfsizlik kafolatlarini ta’minlashga tayyor ekanliklarini bildirishdi.

Quyida uchrashuv davomida ilgari surilgan asosiy tezislarni keltiramiz:

Iqtisodiy bosim: Buyuk Britaniya NATO xavfsizlik kafolatlarini ta’minlash bo‘yicha “operatsion bosqich”ga o‘tayotganini e’lon qildi, bu esa Rossiyaga qarshi sanksiyalarning yanada kuchayishini anglatadi.

Harbiy harakatlanish: Polsha mudofaa vaziri G‘arb ittifoqchilarining ishonchi ortib borayotganini ta’kidlab, Moskva ustidan bosimni oshirishga qat’iy qaror qilinganligini bildirdi. Uning so‘zlariga ko‘ra, “endi to‘p Rossiya tomonida” va Moskva o‘zining haqiqiy niyatini ko‘rsatishi kerak – tinchlikka intilish yoki muzokaralarni cho‘zish uchun taktik yurish?

Tinchlikparvarlik missiyasi shakllanishi: 10 000 nafardan ortiq harbiy xizmatchidan iborat kontingent yaratish rejalashtirilmoqda, asosiy kuchlar Buyuk Britaniya va Fransiya tomonidan taqdim etilishi mumkin.

Harbiy va logistika yordami: 35 ta davlat Ukrainaga qurol, razvedka ma’lumotlari va logistika ta’minotini yetkazib berishga kelishib oldi.

Italiyaning pozitsiyasi: Italiya bosh vaziri Meloni Ukrainadagi tinchlikparvar missiyalarda ishtirok etish niyati yo‘qligini bildirdi.

AQShning roli: Yevropa yetakchilari Trampga maxsus taklif tayyorlamoqda. Ular Trampni amerikalik harbiylarning tinchlikparvar missiyaga jalb qilinmasligi sharti bilan Ukrainaning havo hududini nazorat qilish, razvedka va chegara xavfsizligini ta’minlash bo‘yicha majburiyatlarni o‘z zimmasiga olishga ko‘ndirishga harakat qilmoqda.

Bu nimani anglatadi?

G‘arb strategiyasini qayta shakllantirmoqda, ya’ni Ukraina uchun an’anaviy harbiy yordamlardan yangi xavfsizlik tizimini shakllantirish yo‘liga o‘tmoqda. Sanksiyalar, harbiy ta’minot va diplomatik bosim Rossiyani qadam tashlashga majburlash bo‘yicha ko‘p bosqichli mexanizmga aylanmoqda. Biroq asosiy savol ochiq qolmoqda: Tramp Ukraina xavfsizligi bo‘yicha kafolat berishga rozi bo‘ladimi yoki Yevropa Ittifoqi bu borada mustaqil harakat qilishga majbur bo‘ladimi?

G’arbiy alyans


Forward from: Strategic Focus: Central Asia
Davomi

Zamonaviy Rossiya: «rus dunyosi» va ko‘p qutblilik


1991 yilda SSSR parchalangach, Rossiyaning tashqi siyosati identifikatsiya inqiroziga uchradi, biroq 2000-yillarga kelib Vladimir Putin rahbarligida yangi yo‘nalish shakllandi.

Bugungi strategiya tarixiy g‘oyalarning sinteziga asoslangan: Imperiyaviy buyuklik; Pravoslav missiyasi; G‘arbga qarshi kurash tajribasi. XXI asr boshidan faol ilgari surilayotgan «rus dunyosi» konsepsiyasi Rossiyaning rus tilli aholini va madaniy hududni himoya qilishga qaratilgan bo‘lib, bu ayniqsa Ukraina va Gruziya mojarolarida yaqqol namoyon bo‘ldi.

Zamonaviy siyosatning falsafiy asosi ko‘p qutbli dunyo g‘oyasiga asoslangan bo‘lib, u Aleksandr Dugin kabi ideologlar tomonidan shakllantirilgan va davlat tomonidan qo‘llab-quvvatlanmoqda. Rossiya o‘zini AQSh gegemoniyasiga qarshi muvozanat unsuri sifatida ko‘rsatib, davlatlarning suvereniteti va «o‘ziga xos yo‘l» huquqini «himoya qiladi». Bu yondashuv Rossiyaning tarixiy Sharq va G‘arb o‘rtasidagi noyob sivilizatsiya sifatidagi tasavvuri bilan uyg‘unlashadi. Pragmatizm esa Xitoy, Hindiston va Global Janub davlatlari bilan aloqalarni mustahkamlashda namoyon bo‘lmoqda, bu esa Rossiyaning geosiyosiy joylashuvini ongli ravishda qo‘llashiga ishora qiladi.

Geosiyosiy tahdidlar va pragmatizm

Rossiyaning zamonaviy tashqi siyosati tarixiy-falsafiy ideallarni pragmatik maqsadlar bilan uyg‘unlashtiradi. U G‘arb sanksiyalari, Osiyoda Xitoy bilan ta’sir uchun raqobat, postsovet makonidagi beqarorlik kabi muammolarga duch kelmoqda. Shunga qaramay, Rossiya «Uchinchi Rim» konsepsiyasidan tortib, sovet superdavlati merosigacha bo‘lgan tarixiy xotirani o‘z ambitsiyalarini qonuniylashtirish vositasi sifatida qo‘llashni davom ettirmoqda. Messianizm va real siyosat o‘rtasida muvozanat saqlash uning strategiyasining asosiy xususiyati bo‘lib qolmoqda.

Umuman olganda, Rossiya tashqi siyosatining tarixiy-falsafiy asoslari messianizm, imperiyaviy an’analar va zamonaviy geosiyosiy chaqiriqlarga javob beruvchi pragmatizm uyg‘unligidan iborat. Vizantiya merosidan tortib, imperiyaviy ekspansiya va sovet mafkurasigacha bo‘lgan yo‘lda shakllangan «rus dunyosi» konsepsiyasi Rossiyaning jahon tartibidagi o‘ziga xos rolga intilishining izchil davomidir. Rossiya XXI asr sharoitlariga moslashgan holda, o‘z tarixiy identifikatsiyasiga tayanib, dunyoda o‘z o‘rnini izlashda davom etmoqda, bu esa uning tashqi siyosatini o‘ziga xos tahlil obyektiga aylantiradi.

Strategic Focus: Central Asia


Forward from: Strategic Focus: Central Asia
Rossiyaning tashqi siyosatining tarixiy-falsafiy asoslari

Rossiyaning tashqi siyosati geosiyosiy, madaniy va diniy omillar ta’siri ostida shakllangan. Kiyev Rusi, Moskva davlati, Rossiya imperiyasi, Sovet Ittifoqi va zamonaviy Rossiya Federatsiyasi orqali o‘tgan davrlar davomida davlatchilik, messianizm va Rossiyaning dunyodagi roli haqidagi g‘oyalar o‘z izchilligini saqlab kelgan. Ushbu asoslarni tahlil qilish Rossiyaning tashqi siyosat strategiyasini tushunish uchun muhimdir.

Kiyev Rusi va Vizantiya merosi: messianizmning boshlanishi

Rossiya tashqi siyosatining tarixiy ildizlari IX–XIII asrlardagi Kiyev Rusi davriga borib taqaladi. 988 yilda Vizantiyadan xristianlik qabul qilinishi - davlatga oliy missiya (vazifa) egasi rolini yuklatdi, ya’ni davlat endi oliy bir vazifaga ega degan tushuncha paydo bo’ldi. Vizantiyaning hokimyatlar simfoniyasi doktrinasi – ya’ni davlat va cherkov o‘rtasidagi uyg‘unlik konsepsiyasi Rossiyada davlat rahbarini din va tartibning himoyachisi rolini shakllantirdi.

1453 yilda Konstantinopolning qulashi ortidan Moskva o‘zini «Uchinchi Rim» deb e’lon qildi va pravoslavlik hamda jahon sivilizatsiyasining markazi sifatida o‘z rolini mustahkamladi. Bu konsepsiya XVI asrda rohib Filofey tomonidan shakllantirilgan: «Ikki Rim qulab tushdi, uchinchisi turibdi, to‘rtinchisi bo‘lmaydi». Bu messianistik ong Rossiyaning tashqi siyosatiga chuqur ta’sir ko‘rsatib kelmoqda.

Moskva davlati va imperiyaviy ekspansiya: yerlarni birlashtirish

XV asrdan boshlab Moskva davlati tashqi siyosati «rus yerlarini yig’ish» va pravoslav dunyosini himoya qilish g‘oyasiga asoslangan edi. Ivan III o‘zini «butun Rus davlatining hukmdori» deb e’lon qilgan va avvalgi Kiyev Rusi tarkibiga kirgan hududlarni qayta birlashtirishga intilgan.

Moskva o’zini Sharqiy slavyan sivilizatsiyasi markazi sifatida ko‘rgan. Sharqqa (Sibirga) va janubga (Kavkaz, Markaziy Osiyo) ekspansiya pravoslav aka-ukalarni himoya qilish va Pax Russica – ya’ni «rus dunyosini» barpo etish tamoyili asosida olib borilgan. Ushbu siyosat imperiyaviy mafkuraning negizini yaratdi.

Rossiya imperiyasi: Yevropa va Osiyo o‘rtasidagi muvozanat

XVIII–XIX asrlarda Pyotr I islohotlari va undan keyingi imperatorlar siyosati natijasida Rossiya tashqi siyosati yanada pragmatik tus oldi, bunda messianistik g‘oyalar Yevropa kuchlar muvozanati tamoyillari bilan uyg‘unlashgan edi.

Pyotr I modernizatsiyasi Rossiyani G‘arb tomon yo‘naltirdi, ammo falsafiy jihatdan mamlakat o‘zining maxsus missiyasiga sodiq qoldi. XIX asrda slavyanofillik va g‘arbparastlik kabi intellektual oqimlar ushbu tafovutni aks ettirdi: slavyanofillar Rossiyani G‘arbga qarshi turuvchi noyob sivilizatsiya deb bilgan bo‘lsa, g‘arbparastlar uni Yevropa hamjamiyatining bir qismi sifatida ko‘rgan.

Rossiya imperiyasining tashqi siyosati o’zida ham ekspansiyani (masalan, Markaziy Osiyo va Kavkazga), ham Yevropa siyosatida muhim o‘rin egallashga intilishni (1815 yilgi Vena kongressi) birlashtirdi.

Sovet Ittifoqi: ideologiya va global missiya

1917 yilgi inqilob va SSSRning tashkil etilishi Rossiyaning tashqi siyosatini tubdan o‘zgartirdi. Diniy messianizm o‘rnini kommunistik mafkura egalladi. Falsafiy jihatdan marksizm-leninizmning jahon inqilobi konsepsiyasi asos sifatida qabul qilindi, bunda Sovet Ittifoqi kapitalizmga qarshi kurashning avangardi sifatida ko‘rildi.

Imperiyaviy universallik o‘rniga internatsionalizm keldi, lekin bu ham global ta’sirga intilish davomiyligini saqlab qoldi. Sovuq urush davridagi ikki qutbli dunyo aynan shu siyosatning cho‘qqisi bo‘ldi, bu davrda SSSR o‘zini G‘arbga qarshi muqobil qudrat sifatida ko‘rsatdi va mustamlakachilikka qarshi harakatlar hamda sotsialistik rejimlarni qo‘llab-quvvatladi.

Strategic Focus: Central Asia


Donald Tramp “Amerika Ovozi” korporatsiyasining budjet moliyalashtirishini to‘xtatdi. Ushbu tashkilot ko‘p yillar davomida Markaziy razvedka boshqarmasi (CIA) bilan bog‘liq edi.

G’arbiy alyans


Forward from: Strategic Focus: Central Asia
AQSHNING JANUBIY KAVKAZDAGI TASHQI SİYOSATI.pdf
210.0Kb
Kechki mutolaaga tavsiya

Safarova Durdona
(JIDU, IXTI) tomonidan tayyorlangan “AQShning Janubiy Kavkazdagi tashqi siyosati” nomli maqola bilan tanishib chiqishingizni va izoh qoldirishingizni so’raymiz.

Grand Strategiya - xalqaro munosabatlar, geosiyosat va tahlil


Assalomu aleykum, do’stlar! Sizlarni ushbu muhim so’rovnomadan o’tishga yana bir bor taklif qilamiz.


Forward from: Strategic Focus: Central Asia
Hurmatli kuzatuvchi-do’stlar!

JIDU huzuridagi Istiqbolli xalqaro tadqiqotlar instituti tomonidan ishlab chiqilgan quyidagi so’rovnomada ishtirok etishga taklif qilamiz.

Maqsad - Xitoy Xalq Respublikasining “Bir makon bir yo’l” tashabbusining O’zbekistondagi rolini o’rganish.

https://docs.google.com/forms/d/e/1FAIpQLSdZ94QjmcIykFPP0ygvXydEaZR2T0ceS4IUjGaHpbUcIsiU_A/viewform?usp=dialog

Strategic Focus: Central Asia


Video is unavailable for watching
Show in Telegram
🔥 O’zbekiston - Fransiya 🔥


Rossiya elitasi: yangi fraksiyalar va strategik yo‘nalishlar - davomi

3. Prezident fraksiyasi: suverenitet va ko‘p qirrali siyosat


Nomidan ma’lumki, bu fraksiya Rossiyaning mustaqil geosiyosiy o‘yinchi sifatida rivojlanishini qo‘llab-quvvatlaydi. Ular na Xitoy, na AQSh ta’siriga to‘liq tushishni xohlamaydi, balki Rossiyaning suvereniteti va ko‘p vektorli tashqi siyosatini himoya qilish tarafdori.

Prezident guruhiga A.Vayno (Prezident Administratsiyasi rahbari), D.Manturov (Sanoat va savdo vaziri - ehtimoliy vorislardan), A.Belousov (Mudofaa vaziri), V.Volodin (Davlat dumasi raisi), Anna Tsivilyeva-Putina (Mudofaa vaziri o’rinbosari, Putinning jiyani), S.Chemezov (Rostex), A.Dyumin (Davlat kengashi kotibi - ehtimoliy vorislardan), V.Zolotov (Milliy gvardiya rahbari) kiradi.

Fraksiyaning strategik yo‘nalishi: Rossiyaning mustaqilligini saqlab qolish; AQSh va Xitoy o‘rtasida balansni ushlash; ichki iqtisodiy boshqaruvni kuchaytirish; MHO bo‘yicha qat’iy pozitsiyani saqlab qolish; hokimiyat institutlarini mustahkamlash.

Kim g‘alaba qozonadi?

Shunday qilib, bugungi kunda uchta fraksiya Rossiyaning ichki siyosatini belgilab berishini anglash mumkin. Yaqin kelajakda AQSh, Xitoy va Yevropa Ittifoqi ushbu fraksiyalar bilan muzokaralarni davom ettiradi, chunki Rossiyaning qaysi yo‘lni tanlashi global geosiyosiy o‘zgarishlarga bevosita ta’sir qiladi. Shu bilan birga, Rossiya o‘z strategik mustaqilligini saqlab qola oladimi yoki Xitoy yoki AQSh tomoniga og‘ishadimi – bu yaqin kelajakdagi eng muhim savollardan biri bo‘lib qolmoqda.

G’arbiy alyans


Rossiya elitasi: yangi fraksiyalar va strategik yo‘nalishlar

S.Pinxasova, mustaqil tadqiqotchi

Rossiya - Ukraina mojarosi ichki siyosatga katta ta’sir o‘tkazib, mamlakat elitasining butunlay qayta shakllanishiga olib keldi. Ilgari Kreml siyosati kuch tuzilmalari va liberallar o‘rtasidagi raqobat orqali tushuntirilgan bo‘lsa, endi qaror qabul qiluvchi guruhlar yangi tamoyillar asosida shakllangan. Ular nafaqat MHO (maxsus harbiy operatsiya) tugash sanasi va shartlarini belgilaydi, balki Rossiyaning uzoq muddatli global strategiyasini ham aniqlaydi.

Bugungi kunda uchta asosiy fraksiya ajralib turadi: Xitoyparast, Amerikaparast va Prezident fraksiyasi

Ularning har biri Rossiyaning geosiyosiy yo‘nalishini aniqlashda muhim o‘rin tutadi, deydi ekspertlar.

1. Xitoy fraksiyasi: XXR bilan to‘liq integratsiya

Ushbu guruh Rossiyaning Xitoy bilan strategik sheriklikni chuqurlashtirishini, G‘arb ta’siridan maksimal darajada uzoqlashishini qo‘llab-quvvatlaydi. Asosiy e’tibor energetika, moliya, harbiy sanoat va yadroviy texnologiyalar sohalariga qaratilgan.

Guruhning asosiy o’yinchilari qatoridan quyidagilar joy olgan: M.Mishustin (Hukumat raisi), S.Shoygu (Xavfsizlik Kengashi kotibi), N.Patrushev (Prezident yordamchisi), S.Kiriyenko (Prezident Administratsiyasi rahbarining birinchi o’rinbosari), I.Sechin (Rosneft), V.Zubkov (Gazprom), Yuriy va Mixail Kovalchuklar (atom energetikasi, Shimoliy dengiz yo‘li), A.Kostin (VTB).

Ushbu fraksiya a) Xitoy ta’sirini kuchaytirish; b) AQSh global hukmronligini zaiflashtirish; c) Ko‘p qutbli dunyo tizimini rivojlantirish; va d) G‘arbiy texnologiyalar o‘rniga Xitoy bilan ilmiy-texnik hamkorlikni chuqurlashtirishga intiladi.

Shuningdek, bu fraksiya Rossiya–Xitoy iqtisodiy blokini yaratishga katta e’tibor qaratmoqda, G‘arb sanksiyalarining ta’sirini kamaytirish hamda xalqaro savdoda dollar va yevroga qaramlikni pasaytirish niyatida.

2. AQSh fraksiyasi: Vashington bilan murosaga intilish

Ushbu fraksiya Rossiyaning Vashington bilan aloqalarini tiklash orqali Xitoy ta’sirini muvozanatlash va iqtisodiy sanksiyalarni yumshatish tarafdori.

Bu jamoaning asosini rus yahudiylari tashkil qiladi: D.Medvedev (Xavfsizlik Kengashi raisi o’rinbosari)
S.Narishkin (Tashqi razvedka xizmati direktori) va R.Abramovich hamda M.Fridman singari oligarxlar, biznes elitalarining bir qismi.

Amerikaparst elitalarning strategik maqsadi -
AQSh bilan qisman iqtisodiy normalizatsiya; Tramp ma’muriyati bilan kelishuvlar; Xitoyga to‘liq qaramlikning oldini olish; Rossiyaning global iqtisodiy tizimga qaytishini ta’minlash.

Bu guruh Tramp va Xabad-Lyubavich diniy harakati bilan aloqalar orqali kelishuv imkoniyatlarini ko‘rib chiqmoqda, asosiy maqsad moliya kanallarini ochish va muzlatilgan aktivlarni qaytarish. Ular Rossiyaning global iqtisodiy tizimida o‘z o‘rniga ega bo‘lishi uchun G‘arb bilan murosaga kelishni maqsad qilgan.

G’arbiy alyans


Fransiyaning O’zbekistondagi siyosati bo’yicha tahliliy material:

https://t.me/westalliance/757


🇺🇿🇫🇷O‘zbekiston va Fransiya o‘rtasida strategik sheriklik munosabatlari o‘rnatildi

Shavkat Mirziyoyev va Fransiya Respublikasi Prezidenti Emmanuel Makron Strategik sheriklik o‘rnatish to‘g‘risidagi qo‘shma deklaratsiyani qabul qildilar.

Shuningdek, Fransiyaga qilingan ilk davlat tashrifi davomida (bungacha rasmiy tashriflar edi) quyidagilar ham imzolandi:

O‘zbekiston-Fransiya universitetini tashkil etish to‘g‘risida hukumatlararo bitim;
➖ mutaxassislar va talabalar harakatchanligi to‘g‘risidagi hukumatlararo bitim;
➖ Fransiyaning yetakchi kompaniyalari bilan O‘zbekistonda 6,5 milliard yevrolik istiqbolli kooperatsiya loyihalarini amalga oshirishni nazarda tutuvchi Investitsiya va innovatsiya sohalaridagi hamkorlik dasturi;
fransuz tilini o‘qitishni kengaytirish to‘g‘risida bayonnoma;
➖ Toshkent va Parij shaharlari o‘rtasida sheriklik munosabatlarini o‘rnatish to‘g‘risida bayonnoma va boshqa ikki tomonlama hujjatlar.

G’arbiy alyans

20 last posts shown.