Valijon Turakulov | Iqtisodiy blog

@v_turakulov

Channel's geo and language: Uzbekistan, Uzbek

Category: Economics

🔖Iqtisodiy va shaxsiy rivojlanish
💡Fikrlar: @v_turakulov_stories
💼 Xalqaro savdo professori
🎯"An excellent example is Uzbekistan that has liberalized its economy and..." -The NY Times, 08.07.2039
📮Admin: @XSB_bot
🕊 Contacts: @VTurakulov

Related channels | Similar channels

Channel's geo and language

Uzbekistan, Uzbek

Valijon Turakulov | Iqtisodiy blog

8 Feb, 16:26

Forward from: Daryo | Rasmiy kanal

01:41

Video is unavailable for watching

Show in Telegram

Utilizatsiya monopoliya uchun yangi bahonami?

Kuni kecha Vazirlar Mahkamasining “Elektrodvigatelga ega bo‘lgan transport vositalari akkumulyator batareyalarini utilizatsiya qilish infratuzilmasini tashkil etish ishlarini moliyalashtirish bo‘yicha qo‘shimcha chora-tadbirlar to‘g‘risida”gi qarori qabul qilindi. Ushbu qaror ijtimoiy tarmoqlarda ko‘plab muhokamalarga sabab bo‘ldi. “Daryo” bu mavzu atrofida iqtisodchi Valijon To‘raqulov va bloger hamda jamoatchilik faoli Umid Gafurov bilan suhbatlashdi.

Batafsil — https://daryo.uz/rnoA2RVS

👉 Obuna bo‘ling - @daryo

TO‘LIQ VIDEO 📹

687 0 7 10

Valijon Turakulov | Iqtisodiy blog

8 Feb, 14:46

Forward from: Kun.uz | Rasmiy kanal

01:55

Video is unavailable for watching

Show in Telegram

“Utilizatsiya qarori ortidan O‘zbekiston JSTga a’zo bo‘lolmaydi” – ekspertlar bilan suhbat

Shu yilning 1 mayidan import qilinuvchi elektromobillar uchun utilizatsiya yig‘imi keskin ravishda oshirilmoqda. Shu asnoda respublikada ekologik toza elektromobillarga oshib borayotgan talab sun’iy ravishda bo‘g‘ilyapti. Kun.uz bu mavzuda ekspertlarga quloq tutarkan, ekologiya bahonasida ekologiya jazolanmoqda, deydi ular. Bundan tashqari, qaror – monopoliya tomiriga suv quyadi, iste’molchilarning oxirgi najoti – elektromobillarni “menyu”dan olib tashlaydi.

📹 TO'LIQ VIDЕONI TOMOSHA QILING

907 0 11 2 26

Valijon Turakulov | Iqtisodiy blog

8 Feb, 14:41

Agar bu qarorni rostan ham ijro qilmoqchi bo’lsak, unda yuqoridagi (1-Maydan amalda bo’lishi kutilayotgan) utilizatsiyani bekor qilish yoki o’zgartirish kerak bo’ladi.

Iste’molchilar birdaniga ham arzonroq yoqilg’i turidan, ham arzonroq elektromobillarni sotib olishdan cheklanish orqali qiyin holatga tushib qoladilar.

954 0 2 19

Valijon Turakulov | Iqtisodiy blog

8 Feb, 09:47

Shunday bo’lishi aniq edi. Bojlar narxlarni oshiradi va oddiy xalq uning badalini to’laydi.

Hali Trumpni saylaganlarning o’zlari afsus qilishadi va afsuski AQSH katta iqtisodiyot bo’lgani uchun bir kishining qilgan ahmoqgarchiligi butun dunyoga, xususan, bizga ham ta’sir qiladi

1.2k 0 2 4 14

Valijon Turakulov | Iqtisodiy blog

8 Feb, 09:15

#qisqa

Agar mexanizmlar to’g’ri ishlab chiqilmas ekan, kambag’allikni qisqartirish uchun sarflangan millardlab dollarlar ham ish bermaydi. Bilaks, teskari effektni beradi:

Masalan, kambag’al bir odamga oyiga 500 mingdan berib turilsa-yu, u odam ish topgach 1 million oylik olsa va undan 20 foizi daromad solig’iga ketsa. U odamda ikki xil tanlov bo’ladi:

🦥Hech narsa qilmasa: 500 ming
👷Ishlasa: 800 ming

Albatta, ko’pchilik birinchi variantni tanlaydi. Natijada kambag’allikka qarshi kurashish siyosati o’zini oqlamaydi. Rasmda ko’rib turganingizdek AQSHda kambag’allikka qarshi kurashish uchun ajratilgan summa yillar davomida deyarli 10 barobarga oshgan, lekin bu kambag’allik darajasini kamaytira olmagan.

1.3k 0 5 2 28

Valijon Turakulov | Iqtisodiy blog

8 Feb, 07:32

❓Umuman, olganda utilizatsiya uchun $3,000-$6,500 oralig'idadagi sonni qaysi hisobga ko'ra oldingiz?

✅Axir bu kabi sonlar aniq iqtisodiy xarajatlar bilan asoslanib berilishi kerak-ku?! Hozir esa bunday qilishni imkoni yo'q, chunki hali ham 347-qaror 3-bandida ko'rsatilgan vazifalar amaliyotda joriy qilinmagan!

2️⃣0️⃣2️⃣6️⃣Ha, aytganday, bu holatda O'zbekistonning kun tartibida turgan 2026-yil JSTga a'zolik ham kechikishini o'ylab ko'rdingizmi?!

Bu savollarning ko'plari javobi aniq ritorik savollar hisoblanadi, afsus!

1.2k 0 3 1 30

Valijon Turakulov | Iqtisodiy blog

8 Feb, 07:28

2020-yil 1-avgustdan boshlab yig'ilgan va 1-maydan boshlab to'rt barobargacha oshirilgan tartibda yig'ilishi reja qilingan utilizatsiya "o'lpon"lari qayerga ketmoqda?

Nima uchun 347-sonli qarorda keltirilgan:

✏️"eskirgan transport vositalarini ixtiyoriy ravishda utilizatsiya qilish uchun jismoniy va yuridik shaxslarni rag‘batlantirish mexanizmini joriy etish"

va

🚘"transport vositalarining chiqindilari bilan ishlash infratuzilmasini tashkil etish"

kabi 3-bandda belgilab qo'yilgan vazifalar nega besh yil o'tib ham-ki amalga oshirilmayapti?

Utilizatsiya yig'imining shaffof emasligi va aniq dasturning mavjud emasligi korruptsiyaga yaratilgan "imkoniyat" emasmi?!

Elektromobillar uchun utilizatsiya yig‘imi 4 baravarga oshirildi

O‘zbekiston hukumati elekromobillar importini keskin qimmatlashtirishga qaror qildi. Iqtisodchi Otabek Bakirov bu qarorni tor doiralar manfaati yo‘lida “butun mamlakatning strategik tanlovi va imijini so‘roq ostiga qo‘yish”, deb baholadi. Rasmiy vebsayt: http://kun.uz Telegram kanalimiz: https://t...

1.2k 0 2 27

Valijon Turakulov | Iqtisodiy blog

8 Feb, 07:23

Javobi yo'q savollar:
Nima uchun yangi qarorga ko'ra utilizatsiya yig'imi

↗️3 yilgacha bo'lgan yangi elektromobillar uchun 4 barobarga,
↘️3 yildan yuqori bo'lgan (nisbatan eski)lari uchun 2 barobarga oshirildi?

Axir mantiqan olib qaralsa yangisiga kamroq, eskilariga ko'proq bo'lishi kerak emasmidi?

Bu qaror elektromobillarga, xususan, yangilariga ochilgan-ochiq "urush"ku?!

Demak, asl maqsad
🌳ekologiyani himoya qilish emas, balki
❌monopoliyani himoya qilish bo'lib chiqyaptimi?!

(Chunki endi odamlar elektromobillardan qochib yana GM mashinalarini olishga majbur bo'lishadi)

1.3k 0 8 58

Valijon Turakulov | Iqtisodiy blog

7 Feb, 20:09

Butun dunyo ekologiyani yaxshilash maqsadida dizel yoqilg'i avtomobillardan voz kechmoqda.

Ularda:
- Elektromobil sotib olinglar. Mana sizlarga naqd pul subsidiyalari va soliq imtiyozlari!

Bizda esa:
- Agar elektromobil sotib olsang, 78 million so'mgacha "jarima" to'laysan! 😲

2k 1 18 15 99

Valijon Turakulov | Iqtisodiy blog

7 Feb, 06:01

Jamiyatimiz va hukumatimiz o'rtasida eng katta qarama-qarshiliklarga sabab bo'lib kelayotgan hamda ikkinchi tomondan hech qachon ochiqchasiga tushuntirishlar berilmaydigan ikkita masala bor.

...Ikkinchisi bu utilizatsiya yig'imi

1.8k 0 7 6 55

Valijon Turakulov | Iqtisodiy blog

6 Feb, 08:52

1970-yillarda Buyuk Britaniyada eng yuqori daromadli biznes egalari 98% marjinal soliq to‘laganlar

💰 Masalan, agar tadbirkor 150£ ming foyda topsa, 50£ ming oddiy daromad solig'iga, qolgan 100£ mingi esa marjinal soliq stavkasiga tortilar edi.

Ya'ni bunda, 100£ mingdan 98£ mingi soliq sifatida hukumatga ketardi.

Bunday sharoitda biznes egalari o‘z foydasini soliqqa yo‘naltirish o‘rniga, hashamatli xaridlarga yo‘naltirishgan. Masalan, Rolls-Royce sotib olish kompaniya xarajati sifatida qayd qilinib, soliqqa tortilmagan. Bu esa soliqqa tortilgan foydadan ko‘ra, qimmatroq mashina sotib olishni mantiqiyroq qilib ko'rstagan.

Lekin hukumat keyinchalik marjinal soliq stavkasini 70% ga tushirganida, endi tadbirkor 100£ ming foyda topsa, undan 30£ mingi o‘zida qoladigan bo‘lgan. Bu esa Rolls-Royce sotib olishning iqtisodiy mantiqdan uzoqlashtirgan go'yo.

Bu soliq tizimining biznes qarorlariga qanday ta’sir qilishini ko‘rsatadigan ajoyib misollardan biri bo'lib tarixda qolgan!

2/2

2k 2 12 1 54

Valijon Turakulov | Iqtisodiy blog

6 Feb, 08:31

#Rolls_Royce #soliq
Avvalo soliq stavkasi va marjinal soliq stavkasi o‘rtasidagi farqni tushunib olishimiz kerak bo'ladi.

📌 Soliq stavkasi – bu daromadning ma’lum bir foiziga soliq solish stavkasi.
📌 Marjinal soliq stavkasi esa (belgilangan miqdordan o'tib ketgan) qo‘shimcha daromadga solinadigan soliqni anglatadi.

#masalan
0-50 million daromadga – 20% soliq
50 milliondan yuqori daromadga – qo'shimcha 50% soliq

Ya'ni, agar kimdir 60 million topsa, u:
✔ 50 million uchun 20% (ya’ni 10 million) soliq to‘laydi.
✔ Qo‘shimcha 10 million uchun esa yana 50% (ya’ni 5 million) soliq to‘laydi.

Jami soliq: 10 + 5 = 15 million so'm

Bu kabi soliqlar odatda o'ta boy odamlardan olinadi va jamiyatda tengsizlikka shu orqali kurashiladi. Lekin ko'p hollarda boylar bu kabi joylardan boshqa davlatga ko'chib ketish yoki shunchaki fuqaroligini olish orqali aylanib o'tishga harakat qilishadi.

1/2

1.9k 1 14 1 25

Valijon Turakulov | Iqtisodiy blog

4 Feb, 07:16

#davlat_va_soliq

Soliq siyosati shunchaki pul yig'ish emas, balki butun boshli iqtisodiyotni harakatga keltiradigan tizimdir.

Masalan, 1970-yillarda Buyuk Britaniyada hukumat marjinal soliq stavkasini 98% dan 70% ga tushirganida, Rolls-Royce avtomobillari savdosi sezilarli darajada kamaygan. Odatda soliq pasaytirilganda xaridlar oshishi kutiladi, ammo bu yerda aksincha bo‘ldi. Nima uchun bunday bo‘lishi mumkin deb o‘ylaysiz?

2.2k 1 11 34 23

Valijon Turakulov | Iqtisodiy blog

3 Feb, 14:53

#biznes_goya

Bilasizlar, ba'zan biznes g'oyalar kelib qolsa ulashib turaman.

O'zbekistondan kofe madaniyati endi shakllanyapti. Bu haqida yurtga 3-4 yil oldin yurtga qaytganimda yozgan ekanman.

Shu kunlarda kofelarga ham talab ancha shakllanib qolgandek. Lekin baribir bizning xalq choy shinavandasi. Shunga bugun "qani endi choy bilan tayyorlangan kofe bo'lsa" deb o'ylab qoldim (ko'p yangi bizneslar aslida "qabi endi..." deb nomlangan savoldan boshlanadi). Va men yana kechikibman: choy+kofe ichimliklar ba'zi davlatlar (Gong Kong, Singapur kabilar)da allaqachon urf bo'lgan ekan. Lekin har bir davlatning o'zi "ta'mi" bo'ladi. O'zbekistonliklar uchun balki boshqacha bir retsept kerakdir. Agar O'zbeklarga yoqadigan ta'm ishlab chiqilsa, menimcha yaxshigina kafeshop brendi yaratilgan bo'larmidi?!

Ha, aytganda, nom ham topdim:
Coffee + Tea = CoTea 😀

2.4k 0 20 13 70

Valijon Turakulov | Iqtisodiy blog

3 Feb, 07:23

Mana endi joriy qilina boshladi:

O‘zbekistonda mahsulotlar va xizmatlarni «Halol» belgisi bilan tamg‘alashga ruxsat beriladi - KunUz

Bungacha tadbirkorlarimiz jahon bozorlariga mahsulotlarini olib chiqish uchun Qozog'iston Musulmonlari idorasiga murojaat qilishib kelayotgan edi.

#unutmang
"Islom moliyasi" yoki "Halol tovarlar" bozori endi shunchaki diniy atamalar emas, balki ular iqtisodiy tizimlardir. Kim undan foydalansa albatta moddiy manfaatni (ham) jalb qila oladi!

2.9k 1 20 5 73

Valijon Turakulov | Iqtisodiy blog

31 Jan, 18:50

Maqolalarini imkoni boricha tushunarli qilib yozadi.

Bu grafikda, masalan, hamma (ayniqsa Respublikachilar) Bidenni infliyatsiyani oshirib yuborganlikda ayblab turgan bir vaqtda real daromadlarning undanda ko'ra ko'proq oshganligini ham eslatib qo'yish bilan go'yo ularga osongina rad javobini beradi.

Buni yanada tushunarli va hajvli qilish uchun:

🟠Sariq chiziq: "Buni Biden qildi"
🔵Ko'k chiziq: "Bu mening daromadim"

deya ma'lumot orqali taqdim etgan.

3.1k 0 10 1 58

Valijon Turakulov | Iqtisodiy blog

31 Jan, 18:27

Nobel mukofoti sovrindori Amerikalik iqtisodchi Paul Krugman yaqinda New York Times'dan ketdi (u haqida). Va endi siz uni Substack'da o'qiy olasiz.

Substack bu oddiy ijtimoiy tarmoqlardan farq qiladi. Bu joyda ekspertlar ilmiyroq va tahliliyroq ma'lumotlarni berib boradi.

Departing the New York Times

I left to stay true to my byline

2.9k 0 10 1 21

Valijon Turakulov | Iqtisodiy blog

31 Jan, 11:33

Bugun qiziq kun ekan AQShda.

"Iqtisodchini quchoqlash kuni" ekan.

Keloraslar :)

4.8k 2 64 6 131

Valijon Turakulov | Iqtisodiy blog

29 Jan, 16:48

Forward from: Aziz Rahimov

Xitoyliklarning bepul DeepSeek sun’iy intellektini ishlatib ko’rdim.

OpenAIning pullik ChatGPTsidan yaxshiroq.

OpenAI shu holga 18 mlrd$ bilan kelgan.

Xitoyliklar esa bir necha million bilan erishishdi. Qanday qilib?

Amerika nVidia chiplarini Xitoyga import qilishga ruxsatlari bermagandi. Asosiy xarajat ham shu edi. Shu chiplardan ko'p ishlatmasdan yechim qilishga majbur 'https://t.me/NewGosplan/1614 https://t.me/NewGosplan/1614' rel='nofollow'>bo'lishdi.

Buni kuzatib 1993 yilda Kaliforniyalik Professorning Yaponlar haqida yozgani esimga tushib ketdi:

“Yaponlar tejamkor, ko’p ishlab, ko’p mahsulot ishlab chiqarishadi. Bizlar esa ko’p iste’mol qilamiz, kam tejaymiz, ko’p pul ishlatamiz. Yaponlarga oson, ularning raqobatchilariga qiyin bo’lib boryapti.”

Ha, ba’zan imkoniyatlarimiz cheklanganligi ham imkoniyat bo’ladi.

2.6k 0 30 8 106

Valijon Turakulov | Iqtisodiy blog

29 Jan, 14:37

Forward from: Iqtisod4i

Ривожланган мамлакатлар билан муҳим фарқимиз шуки, у ерда газ билан бошқа ресурслардан қайси бири қимматроқ эканини истеъмолчига бозор айтади, амалдорлар эмас. Албатта, бунинг учун авваламбор бозорнинг ўзи мавжуд бўлиши керак.