Turakulov Economics

@v_turakulov

Channel's geo and language: Uzbekistan, Uzbek

Category: Economics

🔖Iqtisodiy va shaxsiy rivojlanish
💡Fikrlar: @v_turakulov_stories
💼 Xalqaro savdo professori
🎯"An excellent example is Uzbekistan that has liberalized its economy and..." -The NY Times, 08.07.2039
📮Admin: @XSB_bot
🕊 Contacts: @VTurakulov

Related channels | Similar channels

Channel's geo and language

Uzbekistan, Uzbek

Turakulov Economics

9 Mar, 21:59

#qisqa
Statistikani freymlash odamlarni chalg'itadi

Aytaylik, kimdir aytsa-ki:
- Bu oy davlatimizning har bir kutubxonasida konstitutsiya to'liq o'qib chiqildi. Bunday 100 foizlik ko'rsatkich hech qaysi davlatda joriy qilinmagan!

Bu ma'lumotlarni freymlash deyiladi. Ha, ma'lumot to'g'ri lekin solishtiruv no'to'g'ri (misleading). Ya'ni, aytaylik, Tasavvurlandiyada 300 ta kutubxona bor bo'lib, ularning har birida konstitutsiya to'liq o'qib chiqildi (100% lik ko'rsatkich). Taqqoslandiyada esa 1000 ta kutubxona bor bo'lib, shulardan 800 tasida konstitutsiya to'liq o'qib chiqildi (80% lik ko'rsatkich).

Bu o'rinda 100% lik ko'rsatkich katta ko'rinsa-da, 80% lik ko'rsatkichning salmog'i katta! Oqil o'quvchi esa buni yaxshi anglaydi!

P.S. Kutubxona misol uchun ishlatildi.

@v_turakulov

195 0 3 1 19

Turakulov Economics

9 Mar, 08:12

Yuqoridagilarning qaysilarini ishlatib ko'rgansiz?

Poll

ChatGPT
DeepSeek
Claude
Gemini
Grok
NotebookLM
Bular nima ekanligini bilmas ekanman 😕

1.2k 0 3 18

Turakulov Economics

8 Mar, 14:13

01:32

Video is unavailable for watching

Show in Telegram

Innovatsiyalar va Insoniyat: O'zgarmoq yoki Yo'q Bo'lmoq?

Bug' mashinasi kashf qilindi – inson va hayvonlar kuchiga tayanadigan ishlab chiqarish tizimlari yo‘q bo‘lib ketdi.

Elektr toki kashf qilindi – bug‘ mashinalariga asoslangan zavodlar o‘z ahamiyatini yo‘qotdi. Arralar - elektr arra, shamlar - lampa, tog'aralar - kir yuvish mashinalariga aylandi.

Internet paydo bo‘ldi – an’anaviy bizneslar o‘zgardi yoki butkul yo‘q bo‘lib ketdi. Binosi yo'q restoranlar (Yandex Eats, Wolt), mashinasi yo'q taksi kompaniyalar (Yandex Go, Uber), savdo do'koni yo'q savdo platformalari (Amazon, Uzum), kutubxonasi yo'q kutubxonalar (Kindle, Google Books) paydo bo'ldi.

AI keldi. Bu safar boshqacha keldi: oldingi innovatsiyalar faqat bitta sohani o‘zgartirgan bo‘lsa, AI butun hayotimizni tubdan o‘zgartirib yubormoqda.

Yaqin-yaqingacha aytar edim: AI’ni o‘z faoliyatiga integratsiya qilmagan har qanday biznes yo‘q bo‘lishga mahkum.

Endi aytaman: AI’ni o‘z hayotiga integratsiya qilmagan har qanday inson (ham) "yo‘q bo‘lishga" mahkum.

AI bizning o‘rnimizni egallamaydi. Bizning o‘rnimizni AI bilan qurollangan odamlar egallaydi.

ChatGPT, DeepSeek, Grok, Claude, Gemini, NotebookLM kabi texnologiyalarni hali eshitmagan bo‘lsangiz – kelajagingizdan xavotir oling.

P.S. Videoda 8 yoshli o‘g‘limning AI kafesi!

@v_turakulov

1.6k 0 32 13 39

Turakulov Economics

8 Mar, 12:40

Haqiqatan, olqishlasa bo‘ladigan qadam bo‘libdi.
Erkin savdo sababli har doim oddiy xalqning cho‘ntagiga foyda bo‘ladi, bizneslar kengayadi, hukumatlar inoqlashadi.

Qani endi mana bunday yangilik ham chiqsa:

O‘zbekiston Turkmaniston bilan Eronning Bandar Abbos portiga chiqish uchun osonlashtirilgan tranzit koridori bo‘yicha kelishib olishdi.

Dengizga chiqa olmaydigan O‘zbekiston uchun quyidagi muammolar bu kabi shartnomalarga to‘siq bo‘ladi:

- Turkmanistonning yo‘l va temir yo‘l infratuzilmasining yomonligi.

- Tranzit jarayonida byurokratik masalalarning ko‘pligi.

- 1995-yildan beri Turkmaniston o‘zini neytral davlat sifatida e’lon qilib, bunday shartnomalar qilmasligi.

- Bandar Abbos portidan foydalanmoqchi bo‘lgan O‘zbekiston uchun G‘arb sanksiyalarining ta’siri (Eron-G‘arb konflikti).

Lekin hozircha shu yangilik ham quvonarli!

1.6k 0 4 3 29

Turakulov Economics

8 Mar, 12:40

Forward from: Mirkonomika

Judayam yaxshi qadam

O‘zbekiston va Turkmaniston o‘rtasida 2025-yil 25-fevraldan erkin savdo rejimi joriy etilibdi.

Rejimning joriy etilishi natijasida, ayrim turdagi mahsulotlardan tashqari ikki mamlakatda ishlab chiqarilgan tovarlarga nisbatan bojxona bojlari bekor qilinib, o‘zaro tovarlar savdosidagi mavjud cheklovlar bartaraf etilgan va savdo tartibotlari soddalashtirilgan.

Masalan, Turkmanistonga olib kirilayotgan mahalliy sement mahsulotlari (bojxona to‘lovi 100%), to‘qimachilik matolari (50%), mebel (50%), shisha idishlar (50%), suv isitish qozonlari (15%), plastik va polipropilen mahsulotlar (10%), kolbasa va go‘sht mahsulotlari (1 kg uchun 2 dollar), paxta yog‘i (1 kg uchun 1 dollar) kabi tovarlar uchun bojxona to‘lovlari bekor qilingan.

Ta’kidlash kerakki judayam yaxshi qadam, boshqa qo‘shnilarimiz bilan ham savdo munosabatlarini xuddi shunday ikki tomonlama erkin savdo bitimlari bilan mustahkamlashga harakat qilishimiz kerak.

Turkmaniston bilan tashqi savdo aylanmamiz 2024 yilda 1,1 mlrd dollarni tashkil etgan bo'lsa-da, lekin qo‘shnimiz bilan savdomizning asosiy qismi gaz importiga to‘g‘ri keladi. Xususan, 2024 yilda Turkmanistonga eksportimiz 128 mln dollarni tashkil etgan xolos. Turkmanistondan importimiz esa 1 mlrd dollar (asosan gaz). Erkin savdo bitimining o‘rnatilishi o‘z navbatida oldin judayam yuqori bojga tortilgan mahsulotlarimizning Turkmanistonga bozoriga kirib borishiga zamin yaratadi.

@Mirkonomika

1.4k 0 8 2 31

Turakulov Economics

7 Mar, 14:42

Tramp Ukrainadagi urushni 24 soat ichida yakunlashni va’da qilgan, ammo aynan qaysi kunligini aytmagan — AQSH prezidentining maxsus vakili Kit Kellog [@kunonline]

2.1k 0 19 8 165

Turakulov Economics

7 Mar, 08:22

Omonat yuzasidan aytib qo'yay: Temu ham aybdor (ekan)!

Istiqbolli loyihalar milliy agentligi vakili Kamronbek Muhammadiyev bilan qilingan intervyuni o'qib chiqdim. KunUz tayyorlagan videoni ham ko'rdim. Va internetdan Temu haqida mustaqil izlanib ko'rdim:

Temu qonunchiligimizga ko‘ra (bu kabi qonunlar hamma joyda bor) O‘zbekiston hududida na yuridik rezident sifatida ro‘yxatdan o‘tgan (masalan, Wildberries, Ozonlar kabi), na QQS to‘lash uchun soliqqa ariza bergan (Amazon, eBaylar kabi). Aksi o'laroq, O'zbekiston jo'natgan so'rovlarga rad javobini berishgan.

Bu esa ko‘plab sensitiv masalalarni yuzaga chiqargan: masalan, Temu’da O‘zbekistonliklarning ma’lumotlari, pasport raqamlari va bank karta ma’lumotlari bor. Bu kabi ma’lumotlar sababidan esa istalgan hukumat bizneslarni rezident sifatida ro‘yxatdan o‘tishni talab qilishi mumkin. (Samarador bo‘lmasa ham) bojxona qonunlarimiz bor (masalan, xalqaro onlayn savdo uchun kishi boshiga 1000$ lik limit). Demak, bu qonunlarga amal qilish uchun O‘zbekiston va Temu o‘rtasida har doim hamkorlik talab etiladi. Undan tashqari mahsulotlar va ma’lumotlar xavfsizligi degan narsa ham. (Nima uchun 1-iyun emas, aynan 20-mart deyilishiga ham shu narsalarga Temuning rasmiy javob bermagani sabab ekan.) Indoneziya, Turkiya va Vyetnam kabi davlatlarning ham Temu bloklab qo‘yishlariga sabab uning agressiv marketingi hamda adolatsiz demping narx siyosati (boshqalarni sindirish uchun ataydan past narx qo‘yish) bo‘lgan ekan.

2024-yil Temu-O‘zbekiston statistikaga qaraydigan bo‘lsak:
Kunlik buyurtmalar: 45 000 ta
Oylik buyurtmalar: 1,35 million ta
Oylik savdo hajmi: 135 milliard so‘m (~10,5 mln dollar)

So‘ngi besh oylik (oktyabr 2024 – fevral 2025) ko‘rsatkichlar:
O'zbekistondan chiqib ketgan jami mablag‘: 50 million dollar
Soliq va sarmoya sifatida qaytmayotgan mablag‘: Juda katta iqtisodiy yo‘qotish

Umuman olganda Temuning savdo aylanmasi 70 milliard dollarga teng. Bu esa O‘zbekiston YaIMga yaqinroq, Tojikiston va Qirg‘izistonning birgalikdagi YaIMining ikki barobariga teng. Shularni hisobga olsak, soliq to‘lamasdan ish qilishi xalqaro savdo nuqtai nazaridan ham g‘irrom bo‘ladi. Chunki bozordagi boshqa "o'yinchi"lar, masalan, Wildberries 52 milliard so'm, Uzum Market esa 1.2 trillion so'm soliq to'lab turganda, boshqalarning bu majburiyatni bajarmasligi adolatli savdo o'yini emas!

Har qanday biznes kirib kelgan yerdagi hukumatga hurmat bilan muomala qilishi kerak. Shularga ko‘ra Temuning bloklanib qo‘yilishi adolatli bo‘lgan, deb aytsak bo‘ladi. Jamiyatdan foyda olgan har qanday biznes, jamiyatga soliq o‘laroq foyda ham qaytarishi kerak.

💳Har ehtimolga qarshi Temudagi karta ma'lumotlarimni o'chirib tashladim! Chunki nimadir bo'ladigan bo'lsa Temu bizning hukumat oldida hech qanday qonuniy majburiyatiga ega emas.

@v_turakulov

3.5k 2 85 7 107

Turakulov Economics

6 Mar, 08:07

Ibn Xaldunning Muqaddimasini boshladim. Boshlanishidan ajablantira olyapti.

Qisqa qilib aytganda:

Tarix + Mantiq (falsafa) = Ibn Xaldun

To‘g‘ri tarixiy kitob, lekin ishonaman-ki, bu kitobni o‘qigan o'quvchi har narsaga analitik qaraydigan bo‘lib qoladi. Oddiy misol: Masudiy va boshqa ko‘plab tarix kitoblarida Muso (a.s.) askarlarining sonini 600 ming deb xabar bergan deb yozilgan ekan. Bir qarashda bu ulkan sanoqqa ishonishdan boshqa iloji yo‘qdek: birinchidan u allaqachon tarixga aylangan, ikkinchidan oraga payg‘ambarning shaxsiyati ham aralashtirib ketilgan. Lekin Ibn Xaldun bunday o‘ylamaydi, u mantiqqa asosan bu sonlarni tahlil qiladi. U aytadi:

"600 ming juda ham katta son. Bani Isroilning bu darajada askarga ega bo‘lishi mantiqan to‘g‘ri emas. Birinchidan, o‘sha paytda Bani Isroil hududidan bir necha barobar katta bo‘lgan forslarning askarlari son jihatdan 60-120 mingta bo‘lgan, xolos (kitobda bu sonlarni dalillar bilan keltirgan). Butun boshli forslar emas, shunchaki fors davalatining amaldorlaridan biri bo‘lgan Buxtanassor Quddusni ishg‘ol qilib olishidan ham bilib olsak bo‘ladiki, Bani Isroil 600 mingta askarga ega bo‘lishi uchun na hududiy jihatdan, na oziq-ovqat yetkazib bera olishi jihatdan mantiqqa to‘g‘ri kelmaydi. Ikkinchidan, Ya’qub (Isroil) alayhissalomdan Muso alayhissalomgacha shunchaki to‘rt avlod (Ya’qub-[Loviy, Qohat, Yashur, Imron]-Muso) o‘tganini hisobga olinsa, hech qaysi aql 20 yoshdan oshgan askarlar sonining 600 mingga yetishiga ishonmaydi." deya yana bir qancha mantiqqa asoslangan dalillar bilan bu sanoqning noto‘g‘ri ekanligini isbotlab beradi.

Umuman olganda Ibn Xaldun tarixni sonlar uchun emas, balki saboqlar uchun o‘rganish kerakligini ko‘rsatib bera olgan ekan.
Nima uchun saboqlar? Chunki har kimning sirlari ular tarixga aylangach ochila boshlaydi. Bu esa hozirgi biz uchun tarixdan go‘zal saboq bo‘ladi.

Mutolaa davomida fikrlarim bilan shu yerda va Turakulov | Mutolaada o‘rtoqlashib boraman.

Xarid: iBook

@v_turakulov

Turakulov | Mutolaa

🍃 Guruh sokinlik istaganlar uchun 📚 Birga virtual mutolaa 🌍 Iqtisodiy tahlil kanal: @v_turakulov ✍️ Admin: @XSB_bot

3k 1 44 9 74

Turakulov Economics

5 Mar, 21:19

Forward from: Iqtisodchi Kundaligi

JP Morgan strategiyasi bankiri bugun bojlar haqida fikri so’ralganida:

“Bojlarning muammosi, qisqacha aytganda, shundaki, ular: narxlarni oshiradi, iqtisodiy o‘sishni sekinlashtiradi, korxonalar foydasini kamaytiradi,
ishsizlikni oshiradi, tengsizlikni chuqurlashtiradi,
ishlab chiqarish samaradorligini pasaytiradi va xalqaro tanglikni kuchaytiradi.

"Shularni hisobga olmaganda, ularni yaxshi desak bo'ladi”

2.2k 0 17 5 96

Turakulov Economics

5 Mar, 13:43

O'zini-o'zi "sotish" orqali daromad qilish - eng manfaatli yo'l

Iqtisodiy tamoyillardan biri - bu daromad jamiyatga qay darajada foydali bo'la olishlikdan keladi.

Income comes from the usefulness

Oddiy va jo'n: biznesda foyda qilmoqchimisan, jamiyatga qandaydir foydali narsa taqdim et.

Odatda odamlar orasidagi savdo transaktsiyasi qandaydir obyektning qiymatini oshirish (qo'shilgan qiymat yaratish) orqali yuzaga chiqadi. Masalan, siz subyekt sifatida avtohalokatga uchragan mashina (obyekt)ni olib, uni ta'mirladingiz va boshqa bir subyektga sotdingiz.

Siz foyda qilyapsiz, chunki:

Olingan narx + qilgan mehnatingiz < sotilgan narx

Xaridor ham foyda qilyapti, chunki:

Mashinaga to'lov < mashinadan olinadigan komfort

Jamiyat ham foyda qilyapti, chunki:

Obyekt sifatida mashinaning qiymati oshyapti. Jamiyatda yana bir qiymat yaratilyapti.

Demak, ikkita subyekt bir obyekt sababli manfaat olyapti. Bu juda ham aniq va sodda tushuncha. Lekin sizga aytmoqcha bo'lgan xabarim, aslida manfaat har doim ham obyektdan kelmaydi, balki siz o'zingizni bir obyekt sifatida ko'ra olishingizdan ham keladi.

Agar siz "avtohalokatga uchragan" o'zingizni "ta'mirlab", qayta "sota" olsangiz, yuqoridagidek avvalo o'zingiz, keyin sizni "olgan" inson va eng asosiysi butun jamiyat bundan manfaatdor bo'ladi. Eng zo'r narsani ham aytaymi: obyektni sotib yuborsangiz, u endi (qo'shilgan qiymati bilan birga) kimningdir mulkiga aylanadi. Lekin siz ham subyekt, ham obyekt sifatida harakat qilsangiz, qo'shilgan qiymat abadiy o'zingiz bilan qoladi.

Menimcha, endi nima qilishni bilasiz...

Bugungi mehnatingiz = ertangi qiymatingiz

2.8k 0 32 6 58

Turakulov Economics

5 Mar, 10:47

Bugun ishga kelayotib 4-5 ta davlat xizmatlariga tegishli Geliklarni ko'rib shu haqida o'ylab kelgan edim.

Davlat xaridlarida komfort va funksiya aralashtirib yuborilmasligi kerak. Arzon bo'lsin lekin funksiyasini yaxshi bajarsin. Komfortga intilish davlat pulidan emas, shaxsiy jamg'armadan amalga oshirilishi kerak.

2.5k 0 5 2 80

Turakulov Economics

5 Mar, 07:58

#foydali
Kecha 4-martdan boshlab JSTning boj va savdo ma'lumotlari platformasi ishga tushdi:

WTO Tariff & Trade Data

Savdo ma'lumotlari bo'yicha ilmiy ish qilayotganlar uchun yaxshi manba bo'la oladi. (Ulashib qo'ysangiz foydali bo'ladi, albatta.)

Hozircha tariflar, ikki tomonlama savdo ma'lumotlari, a'zo davlatlarning JST majburiyatlari va iqtisodiy profillar bo'yicha katta hajmdagi datalarni olsangiz bo'ladi.

3k 1 42 2 33

Turakulov Economics

4 Mar, 13:16

Nega Temu Oʻzbekistonda bloklanmoqda?

#oddiy_tilda
Temu ro'yxtadan o'tmasdan faoliyat olib bormoqda. Bu degani Temu na soliq to'laydi, na huquqiy majburiyatlarga ega bo'ladi. Ya'ni bu kabi shartlarni qo'yishga istalgan davlatning haqqi bor! Lekin...

#lekini_bor
Tan olish kerak Temu endi shakllanib kelayotgan O'zbek online bozorini o'zining arzon narxlari va agressiv marketingi bilan "yorib tashlayotgan" edi. Masalan, chakana savdoda O'zbekistonning eng katta soliq to'lovchilaridan biri bo'lishga ulgurgan Uzum Market ham Temuchalik katta kapitalga ega emas. Temu o'zining agressiv marketing usuliga ega. Kompaniya 2024-yilda $4 milliard marketing uchun sarflagan. 2025-yilda marketing uchun ajratgan mablag' 10 milliard dollar ekan. Tasavvur qilyapsizlarmi? O'zbekiston iqtisodiyotining o'ndan biri degani bu!

Lekin bu arzon narxlardan albatta oddiy iste'molchi foyda ko'rayotgan edi. (Chunki Uzum Market Xitoy tovarlari uchun ikkinchi qo'l, Temu esa Xitoyning o'zidan to'g'ridan-to'g'ri birinchi qo'l bo'lib arzon mahsulotlar yetkazib berayotgan edi.) To'g'ri Temu ro'yhatdan o'tmagan edi, lekin uning ro'yhatdan o'tishiga 1-iyungacha muhlat bor edi-ku. Shundan kelib chiqib qandaydir g'irrom o'yin bo'layotgandek.

@v_turakulov

3.4k 0 75 77 93

Turakulov Economics

4 Mar, 09:19

Kambag‘allikni qisqartirishda Hindiston tajribasi: muqobil yo‘l topildi?

Maqolaning asosiy xulosasi:

Hindistonda 1990-yillarda 50% bo‘lgan qashshoqlik darajasi hozir atigi 1% ga tushdi. Xitoydan farqli ravishda, Hindiston aholisi qishloqni tark etmay turib ham daromadini oshirishga muvaffaq bo‘ldi. Bu tajriba shuni ko‘rsatadiki, kambag‘allikka qarshi kurashda sanoatlashuv yagona yo‘l emas, balki qishloq infratuzilmasini rivojlantirish ham samarali strategiya bo‘lishi mumkin.
To'g'risi bu yaxshi yangilik. Lekin ba'zi nuqtalarni aytib o'tish kerak bo'ladi -KunUz

💰Kambag'allikdan chiqish bu juda ham nisbiy tushuncha. 1% lik ko'rsatkich esa bu Jahon Bankining kunlik 2.15$ xarid qobiliyati pariteti bo'yicha hisoblangan. Va bu faqat oziq-ovqat uchun.

↗️ Kambag'allikdan chiqish bu rivojlanishning boshlanishi ham emas, balki yashashning "chidasa bo'ladigan" nuqtasi. Undan tashqari kambag'allikdan chiqish bu hozir uchun muhim, kelajak esa barqaror o'sishni ta'minlay oladigan sanoatga bog'liq.

💡Yuqoridagi kambag'allikdan chiqish bu Hindistondagi qishloq-xo'jaligining o'zi bilangina bo'lmagan, balki boshqa davlatlardagi sanoatlashuv hamda globallashuvning "ripple effect" - ijobiy ta'siri bilan yuzaga chiqqan.

Bu huddi vaksina olmagan kishining kasal bo'lmasligi millionlab vaksina olgan odamlarning ijtimoiy immuniteti sababli yuz berayotganiga o'xshaydi. Ya'ni uning kasal bo'lmasligi o'zining sababidan emas, balki ijtimoiy immunitet sababidan keladi.

2.8k 0 22 4 46

Turakulov Economics

4 Mar, 07:48

Texas Universiteti professori Botir Kobilov Trump hokimiyatining qilayotgan ishlarini ko'rib "Go'yo AQSHni Rossiya bosib olgandek" deb yozmoqda.
Chunki Trumpning quyidagi ishlaridan shunday xulosa chiqarsa bo'ladi:

- AQSh iqtisodiyotini cho'ktiradigan barcha harakatlar, shu jumladan tariflarni oshirardi (Meksika va Kanadaga ahmoqona tariflar), arzon ishchi kuchlarini mamlakat ish bozoridan quvib chiqarardi (immigrantlar), davlat xizmatlarini va ijtimoiy nafaqani qisqartirgan bo'lar edi (DOGE qilayotgan ishlar)
- Do'stona mamlakatlar bilan orani uzar edi, Yevropadan uzoqlashar edi
- Rossiaga AQSh qo'ygan iqtisodiy sanksiyalarni bekor qilar edi (bugungi yangiliklarga ko'ra AQSh shu sanksiyalarni bekor qilish harakatida - mutlaqo absurd yangilik)
- AQShni BMT, NATO va boshqa xalqaro tashkilotlardan chiqarib tashlar edi (jarayonda)
- Ukraina o'zi urushni boshladi deb yolg'on tarqatar, uning prezidentini kamsitish uchun urinar va Ukrainaga AQSh yuboradigan (Kongress tasdiqlagan) harbiy yordamni tugatar edi (bugun Tramp shunday qaror chiqaribdi)
- Kabinetga pro-Rossiya bo'lgan amaldorlarni tayinlar edi (masalan, Tulsi Gabbardni razvedka boshlg'i qilib tayinlagani Putinning ham tushiga kirmagan menimcha)
- Dollarga qarshi qandaydir alternativa chiqarishga urinar edi (Oq Uy hozir kriptoning eng katta promouteri)

- @uzbekonomics

Savdo iqtisodchisi sifatida qilayotgan ishlarining yomon natijasini tasavvur qila olayotgan bo'lsam-da, lekin AQSH iqtisodiyoti bu qadar tez kichrayib borishini o'ylamagan edim.

AQSh iqtisodiyoti 2025 yiling birinchi choragida yillik -2.83% ga qisqarishi kutilayotgan ekan

Lekin omonat o'laroq aytish kerakki, Trump siyosatiga optimistik qaryotganlar ham bor. Masalan:
- Kongressning Byudjet boshqarmasi (CBO) AQShning real yalpi ichki mahsuloti o‘sishini 2025-yilda 1,9-2,3 foiz atrofida bo‘lishini, 2026-yilga kelib esa taxminan 1,9 foizgacha sekinlashishini prognoz qilmoqda.
- Xalqaro Valyuta Jamg‘armasi (XVJ) yaqinda AQShning 2025-yildagi o‘sish prognozini 2,7 foizgacha oshirdi.

Lekin ko'p ehimol bilan bu prognozlar Trump administratsiyasining qo'ygan bojlari bilan qilinayotgan bo'lsa-da, kelajakda bo'ladigan javob tariflari va ular sabab boshlanadigan savdo urushlari hisobga olinmasdan qilinyapti (chunki, buni hisobga olishning imkoni yo'q hozircha). Kuzatamiz...

2.7k 0 12 1 25

Turakulov Economics

3 Mar, 15:25

Raqamlar va qarorlar

Ko'rib turganingizdek elektromobillar O'zbekistonga yaxshigina suratda import qilina boshlagan edi.

Quyidagi boj bo'lmagan to'siqlar shu qo'rquv sababli joriy qilingan (boj bo'lmagan ta'riflar bojlardan ko'ra xafvliroq hisoblanadi):

- Texnik sertifikatlash kuchaytirildi
- Majburiy haydash testi joriy qilindi
- Utilizatsiya to‘lovi oshirilmoqda (2025-yil 1-maydan)

Bu cheklovlarning samarasi o'laroq importning keskin kamayishi kuzatilishni boshlabdi. 2025-yil yanvar oyida, EV importi o‘tgan yilga nisbatan 2,5 baravarga pasaygan, asosan yuqoridagi cheklovlar sababli.

@v_turakulov

2.4k 0 11 44

Turakulov Economics

3 Mar, 07:48

Forward from: Uzbekonomics

Firibgarlik, kripto-scamlar va korrupsiyaning oltin davri. Oq Uy ichidan.

Trump bu birinchi kripto prezident ekanligi haqida gaplashgan edik. Inauguratsiyadan bir kun oldin kripto-tanga chiqarib o'tirgan edi. Tramp prezident bo'lganidan so'ng u bilan birga Oq Uyga PayPal mafiyasi ham ko'chib o'tgani haqida yozgandim. Trampning ikkita qulog'i bo'lsa birida Elon Mask o'tiradi, ikkinchisida Deyvid Saks. Ikkalasini to'rtta narsa birlashtirib turadi:
1. Ikkalasi Janubiy Afrikalik
2. Ikkalasi PayPal mafiyadan
3. Ikkalasi Kreml propagandasining Vashingtondagi eng katta tarqatuvchilari, ikkalasi Trampning rasman maslahatchilari.
4. Ikkalasi bozorlarni manipulyatsiya qilishga, investorlarni chuv tushirishga juda usta, va buni muntazam ravishda qilib keladilar.

Xullas, bugun Donald Tramp kriptovalyutalarni strategik rezerv qilish bo'yicha ishchi guruh tuzib bir nechta kripto valyutalar nomini aytib ularni strategik rezerv qilish haqida yozibdi. Avvalambor, amalga oshadimi yo'qmi bu ikkinchi masala. Shu yangilikning o'zi ham tilga olingan kriptolarning narxini keskin oshirib yubordi. Nima uchun korrupsiya? Chunki, AI va kripto masalasi bo'yicha administratsiya rahbari Deyvid Saks o'sha tilga olingan kriptolar narxi oshishida to'g'ridan-to'g'ri manfaatdor (venchur kapitalist, bir nechta kripto loyihaga pul tikkan). Ya'ni, Oq Uy orqali, Tramp soliq to'lovchilar hisobidan bir nechta qo'lda saralab olingan investorlar uchun exit yo'lni qilib bermoqchi.

Bular yana uyalmasdan, AQShning kambag'al mamlakatlardagi ijtimoiy masalalarga yordam mablag'larini kesib, nafaqadagi urush qatnashchilari nafaqalarini kamaytirib, iste'molchilarni moliyaviy sektorda himoya qiluvchi agentlikni yopib va ijtimoiy xavfsizlik tizimini dunyodagi eng katta ponzi sxema deb ayblab yuz minglab federal ishchilarni haydashmoqda. Qaysidir ma'noda, barchasining ortida davlat xarajatlarini qisqartirish degan maqsad turibdi deb o'sha iqtisod qilingan pullarni hali dunyo ko'rmagan miqyosdagi kripto promoushn bilan saralangan shaxslarga tarqatishmoqchi.

Nima deyishim mumkin? Birinchidan, bravo. Korrupsiya va firibgarlikning yuksak cho'qqisi. Ikkinchidan g'irt ahmoqlik. AQShga hech qanday kripto strategik rezerv aktiv kerak emas. Mening xulosam, bu yerda faqat ahmoqlik emas, balki ochiqchasiga kripto investorlar manfaatlarini ko'zlash yotibdi.

@uzbekonomics

2.3k 0 17 28 23

Turakulov Economics

2 Mar, 12:50

#qisqa
To‘g‘ri ish qilish muhim, lekin to‘g‘ri ishni to‘g‘ri qilish undan ham muhim.

Iqtisodiy bilimga ega bo'lish bizni yaxshi saylovchiga aylantiradi.
Yaxshi saylovchi esa nima degan savolning o'zigagina emas, balki qanday qilib degan savolga ham e'tibor beradi.

Chunki siyosatda to‘g‘ri maqsad – noto‘g‘ri yo‘l bilan ham amalga oshirilishi mumkin. Masalan,
✅ Ish o‘rinlarini yaratish – to‘g‘ri maqsad.
❌ Bojlarni ko‘tarish yoki samarasiz subsidiya orqali qilish esa – noto‘g‘ri yo‘l.

Trump 2018-yilda ish o'rinlarini yaratish maqsadida po'lat va aluminum sanoati uchun bojlarni ko'tardi. Natijada 8,700 ish o'rinlarini yaratildi, lekin bojlar 75,000 ga yaqin ishsizlikka sabab bo'ldi.

O'zbekistonda energetika islohati to'g'ri ish bo'ldi, lekin uning qanday tartibda amalga oshirilishi teskari effekt berdi.

Qisqa postlar uchun #qisqa ni bosing

@v_turakulov

2.7k 0 11 9 41

Turakulov Economics

1 Mar, 10:07

Xalqaro iqtisodiyot yoki savdo siyosati bo'yicha ilmiy ish qilayotganlar uchun yaxshi imkoniyat.

BMT savdo statistikasi (ma'lumotlari) bilan ishlash bo'yicha 3-Martdan 13-Aprelgacha onlayn (bepul) kurs tashkil qilayotgan ekan.

Kursni muvaffaqiyatli tugatishingiz uchun Ingliz yoki Fransuz tilini bilishingiz kerak bo'ladi:

This event is jointly organized by the World Trade Organization (WTO), the United Nations Statistics Division (UNSD) and the United Nations Trade and Development (UNCTAD).

For the English course:

·Go to https://tft-reg.unctad.org/en
·Select International Merchandise Trade Statistics 2025 (IMTS)
·Use the passcode "2025.IMTS"

____
Hammaga omad,
@v_turakulov

3.8k 2 67 1 36

Turakulov Economics

1 Mar, 08:14

00:38

Video is unavailable for watching

Show in Telegram

Ba'zi manbalar, xususan, AQShning BMT dagi elchisi Susan Rays bu "tomosha" ataydan qilingan-ki, go'yo dunyo 'Zelenskiyning ham aybi borligini, Putin qaysidir ma'noda unchalik ham yomon ish qilmayotganini' ko'rsin deb.

Bilasizlar Trump Putinni qaysidir ma'noda ardoqlaydi. Shu nuqtai nazardan yuqoridagi argumentda ham jon bor.

Videoda: Bechora Zelenskiyni rosa 'talpa' qilishgan ko'rinadi.

- Nima uchun kastyum kiyib kelmadingiz? Kastyumingiz bormi o'zi?

- Kastyumni urush tugagach kiyaman...

*urush davridagi prezidentga bu qadar ruhan ezadigan savollar berilishi etiketga ham, diplomatiyaga ham to'g'ri kelmaydi.