Valijon Turakulov | Iqtisodiy blog

@v_turakulov

Channel's geo and language: Uzbekistan, Uzbek

Category: Economics

🔖Iqtisodiy va shaxsiy rivojlanish
💡Fikrlar: @v_turakulov_stories
💼 Xalqaro savdo professori
🎯"An excellent example is Uzbekistan that has liberalized its economy and..." -The NY Times, 08.07.2039
📮Admin: @XSB_bot
🕊 Contacts: @VTurakulov

Related channels | Similar channels

Channel's geo and language

Uzbekistan, Uzbek

Valijon Turakulov | Iqtisodiy blog

4 Feb, 07:16

#davlat_va_soliq

Soliq siyosati shunchaki pul yig'ish emas, balki butun boshli iqtisodiyotni harakatga keltiradigan tizimdir.

Masalan, 1970-yillarda Buyuk Britaniyada hukumat marjinal soliq stavkasini 98% dan 70% ga tushirganida, Rolls-Royce avtomobillari savdosi sezilarli darajada kamaygan. Odatda soliq pasaytirilganda xaridlar oshishi kutiladi, ammo bu yerda aksincha bo‘ldi. Nima uchun bunday bo‘lishi mumkin deb o‘ylaysiz?

1.1k 0 6 28 17

Valijon Turakulov | Iqtisodiy blog

3 Feb, 14:53

#biznes_goya

Bilasizlar, ba'zan biznes g'oyalar kelib qolsa ulashib turaman.

O'zbekistondan kofe madaniyati endi shakllanyapti. Bu haqida yurtga 3-4 yil oldin yurtga qaytganimda yozgan ekanman.

Shu kunlarda kofelarga ham talab ancha shakllanib qolgandek. Lekin baribir bizning xalq choy shinavandasi. Shunga bugun "qani endi choy bilan tayyorlangan kofe bo'lsa" deb o'ylab qoldim (ko'p yangi bizneslar aslida "qabi endi..." deb nomlangan savoldan boshlanadi). Va men yana kechikibman: choy+kofe ichimliklar ba'zi davlatlar (Gong Kong, Singapur kabilar)da allaqachon urf bo'lgan ekan. Lekin har bir davlatning o'zi "ta'mi" bo'ladi. O'zbekistonliklar uchun balki boshqacha bir retsept kerakdir. Agar O'zbeklarga yoqadigan ta'm ishlab chiqilsa, menimcha yaxshigina kafeshop brendi yaratilgan bo'larmidi?!

Ha, aytganda, nom ham topdim:
Coffee + Tea = CoTea 😀

1.4k 0 17 10 58

Valijon Turakulov | Iqtisodiy blog

3 Feb, 07:23

Mana endi joriy qilina boshladi:

O‘zbekistonda mahsulotlar va xizmatlarni «Halol» belgisi bilan tamg‘alashga ruxsat beriladi - KunUz

Bungacha tadbirkorlarimiz jahon bozorlariga mahsulotlarini olib chiqish uchun Qozog'iston Musulmonlari idorasiga murojaat qilishib kelayotgan edi.

#unutmang
"Islom moliyasi" yoki "Halol tovarlar" bozori endi shunchaki diniy atamalar emas, balki ular iqtisodiy tizimlardir. Kim undan foydalansa albatta moddiy manfaatni (ham) jalb qila oladi!

1.9k 1 13 5 67

Valijon Turakulov | Iqtisodiy blog

31 Jan, 18:50

Maqolalarini imkoni boricha tushunarli qilib yozadi.

Bu grafikda, masalan, hamma (ayniqsa Respublikachilar) Bidenni infliyatsiyani oshirib yuborganlikda ayblab turgan bir vaqtda real daromadlarning undanda ko'ra ko'proq oshganligini ham eslatib qo'yish bilan go'yo ularga osongina rad javobini beradi.

Buni yanada tushunarli va hajvli qilish uchun:

🟠Sariq chiziq: "Buni Biden qildi"
🔵Ko'k chiziq: "Bu mening daromadim"

deya ma'lumot orqali taqdim etgan.

2.3k 0 9 1 53

Valijon Turakulov | Iqtisodiy blog

31 Jan, 18:27

Nobel mukofoti sovrindori Amerikalik iqtisodchi Paul Krugman yaqinda New York Times'dan ketdi (u haqida). Va endi siz uni Substack'da o'qiy olasiz.

Substack bu oddiy ijtimoiy tarmoqlardan farq qiladi. Bu joyda ekspertlar ilmiyroq va tahliliyroq ma'lumotlarni berib boradi.

Departing the New York Times

I left to stay true to my byline

2.1k 0 9 1 18

Valijon Turakulov | Iqtisodiy blog

31 Jan, 11:33

Bugun qiziq kun ekan AQShda.

"Iqtisodchini quchoqlash kuni" ekan.

Keloraslar :)

3.8k 2 64 6 126

Valijon Turakulov | Iqtisodiy blog

29 Jan, 16:48

Forward from: Aziz Rahimov

Xitoyliklarning bepul DeepSeek sun’iy intellektini ishlatib ko’rdim.

OpenAIning pullik ChatGPTsidan yaxshiroq.

OpenAI shu holga 18 mlrd$ bilan kelgan.

Xitoyliklar esa bir necha million bilan erishishdi. Qanday qilib?

Amerika nVidia chiplarini Xitoyga import qilishga ruxsatlari bermagandi. Asosiy xarajat ham shu edi. Shu chiplardan ko'p ishlatmasdan yechim qilishga majbur 'https://t.me/NewGosplan/1614 https://t.me/NewGosplan/1614' rel='nofollow'>bo'lishdi.

Buni kuzatib 1993 yilda Kaliforniyalik Professorning Yaponlar haqida yozgani esimga tushib ketdi:

“Yaponlar tejamkor, ko’p ishlab, ko’p mahsulot ishlab chiqarishadi. Bizlar esa ko’p iste’mol qilamiz, kam tejaymiz, ko’p pul ishlatamiz. Yaponlarga oson, ularning raqobatchilariga qiyin bo’lib boryapti.”

Ha, ba’zan imkoniyatlarimiz cheklanganligi ham imkoniyat bo’ladi.

2k 0 29 8 103

Valijon Turakulov | Iqtisodiy blog

29 Jan, 14:37

Forward from: Iqtisod4i

Ривожланган мамлакатлар билан муҳим фарқимиз шуки, у ерда газ билан бошқа ресурслардан қайси бири қимматроқ эканини истеъмолчига бозор айтади, амалдорлар эмас. Албатта, бунинг учун авваламбор бозорнинг ўзи мавжуд бўлиши керак.

2.2k 0 9 82

Valijon Turakulov | Iqtisodiy blog

25 Jan, 21:57

Hayajon bo'ldi, albatta!

Lekin umuman olganda yaxshi o'ynadi. Almashishdan oldin o'zining 'signature action' – yelka bilan o'ynab bergani zo'r bo'ldi va muxlislar tomonidan qarsaklar bilan kuzatib qo'yildi.

ManCity'ga omad!

P. S. Aytganday, bu o'yin nafaqat Abduqodir uchun debyut balki butun boshli o'zbek futboli uchun ham. Ana Salahning ortidan ko'plab misrlik yosh futbolchilar chiqqani kabi (ManCity'dagi Omar ham), Abduqodir ham hali ko'p yangi yulduzlarning porlashiga sabab bo'ladi!

4.5k 0 4 5 175

Valijon Turakulov | Iqtisodiy blog

25 Jan, 18:47

#qisqa

Siyosatchilar har doim o'zlaridan yaxshi narsa qoldirib ketishni istaydilar. ("Yaxshi narsa" ning ta'rifi hammada har xil bo'ladi.)

Buning uchun albatta mablag' kerak. Ularda esa ikki xil tanlov bo'ladi: soliqlar va xorijiy qarz.

Soliq stavkalarini ko'tarishni istamaydilar, chunki bunday siyosatchini xalq yoqtirmaydi.

Qarz olish esa ayni muddao, chunki uni kelajakda keladigan boshqa siyosatchi soliqlar orqali qayta to'lashga majbur bo'ladi.

Qarz bu kelajak avlod uchun manfiy me'ros!

25k 3 88 2 75

Valijon Turakulov | Iqtisodiy blog

25 Jan, 14:11

Trump hamma narsaga savdoni aralashtirishni boshladi. Uning immigrantlarni quvish siyosati, Meksika ko'rfazini Amerika ko'rfazi deb nomlab olishi, Jahon sog'liqni saqlash tashkilotidan va Parij shartnomasidan chiqib ketishi... Hamma-hammasi globallashuvni sezilarli ortga qaytaradi.

Boshqacha qilib aytganda:

Hammasini yana boshqatdan boshlashimiz uchun 4 yil kutishimiz kerak.

3.7k 0 4 1 37

Valijon Turakulov | Iqtisodiy blog

21 Jan, 04:05

00:59

Video is unavailable for watching

Show in Telegram

ManCity'ning muxlisi yana 38 millionga ko'paydi :)

Abduqodir har qalay Yevrosiyoda ko'pchilik tushunadigan rus tilida emas, o'zimizning O'zbek tilida murojaat qilayotgani juda ham yoqyapti.

20-yanvar ham AQSH'liklar, ham O'zbeksitonliklar uchun tarixiy kun bo'ldi. Har ikki voqea ham to'rt yillik shartnomaga ega :)

Bu O'zbek futbolining jahon arenalariga chiqish debochasi bo'lsin, Abduqodir!

P.S. Ba'zilar yozmoqda "Namumcha xursand bo'lyapsizlar o'zlaringni yerga urib?". Yo'q, bu tabiiy holat: koreyslar ham Son bilan, misrliklar Salah bilan huddi shunday faxrlanishadi! Abduqodir(lar) bizning faxrimiz!

5.7k 1 11 10 196

Valijon Turakulov | Iqtisodiy blog

20 Jan, 14:24

Ha, bu joyda ko’pchilik narxni belgilash nuqtai nazaridan qaradi. Ya’ni, agar mahsulot narxi 5$ bo’lsa, sotuvchi undan yuqori narxga sotishni o’ylaydi, oluvchi esa undan pastroq narxga sotib olishni xohlaydi. Ya’ni:

P(s)>P(b)>P(x)

#Lekin bu yerda men narx bo’yicha savol bermadim, balki o’sha mahsulotga sotuvchi va oluvchining bergani qadr-qiymati nuqtai nazaridan savol berdim.

Tasavvur qiling siz kichik sexingizda paypoq ishlab chiqarasiz va uning narxi 5 ming so’m. Siz uni 5 ming so’mga bemalol sotaverasiz, chunki, sizning nuqtai nazaringizda paypoqning (qadr-)qiymati 5 ming so’mdan kichik [P(s)

4.1k 0 8 1 32

Valijon Turakulov | Iqtisodiy blog

20 Jan, 14:00

#qisqa
.
Boylik yaratish ish o’rinlarini yaratish* bilan emas, qiymat yaratish bilan yuzaga keladi. “Creative destruction” (bunyodkor vayronkorlik) - bu samaraliroq qiymat yaratishga e’tibor beradi va ish o’rinlarini kamaytiradi almashtiradi (bir sohadan boshqa bir sohaga). Shuning uchun AI zamonamizga kelib kasb egalari ‘life-long learner’ ga emas, ‘life-long readyness’ ga asoslanishi kerak bo’lib qo’ldi.

*siyosatchilar ayni shu nuqtada xato qiladilar.

3k 0 11 1 18

Valijon Turakulov | Iqtisodiy blog

20 Jan, 09:58

Sotuvchi va xaridor nutai nazaridan qaraganda qaysi biri to’g’ri: P(b) - Bozor narxi P(s) - Sotuvchi tovarga bergan qiymat P(x) - Xaridor tovarga bergan qiymat

Poll

P(s) = P(b) = P(x)
P(s) < P(b) < P(x)
P(s) > P(b) > P(x)
P(s) < P(b) > P(x)
P(s) > P(b) < P(x)

191 votes

3.2k 0 11 13 6

Valijon Turakulov | Iqtisodiy blog

20 Jan, 09:22

Forward from: Uzbekonomics

Mendan ko'p moliyaviy maslahatlar so'rab turishadi. Masalan, qanday aksiyalar olish, qaysi moliyaviy instrumentlarga sarmoya qilish… Bunday maslahatlar berishdan men o'zimni doimo tiyib turaman.

Lekin, bugun bir maslahat bermasam bo’lmaydi. Ya’ni, teskarisi - nima qilmaslik haqida ogohlantirmoqchiman.

Kriptovalyutalar, turli tokenlar, tangalarga sarmoya qilishdan o’zingizni saqlashni tavsiya etaman.

Pul nuqtai nazardan ham, vaqt nuqtai nazardan ham.

Tushunaman, FOMO ko’pchilikda bo’ladi. Lekin, irratsional bozorda ratsional bo’la turish cho’ntakka ham, ruhiy salomatlikka ham foydali. Ayniqsa hozirga, ijtimoiy tarmoqlarda inflyuenerlarning odamlar e'tibori va hissiyotlari bilan o'ynashib ularni bir narsaga ishontira olish imkoniyatlari oshgan zamonda.

@uzbekonomics

2.5k 0 14 5 48

Valijon Turakulov | Iqtisodiy blog

19 Jan, 20:06

Avtomobillar savdosi bo'yicha avj olib borayotgan firibgarliklar bo'yicha gaplashdik.

Aslida esa bu firibgarliklar shunchaki hukumat siyosatining oqibati. Oqibatlar bilan kurashilmaydi, balki sabablar bilan kurashiladi...

Ahmadboycha sxema – avtofiribgarliklar haqida mutaxassislar bilan suhbat

Mashina olaman deb firibgarlar tuzog‘iga tushib qolish holatlari hamon kuzatilmoqda. Kun.uz'ga intervyu bergan ekspertlarga ko‘ra, bunga lizing shartnomalari murakkabligi, firmalar faoliyatida litsenziya talab qilinmasligi, regulyator yo‘qligi, qolaversa, mahalliy avtomobil bozorida davlatning prote...

3k 0 4 17

Valijon Turakulov | Iqtisodiy blog

19 Jan, 06:28

Forward from: Uzbekonomics

Inaguratsiyasidan ikki kun oldin Donald Tramp nima qildi?
To’g’ri. Butun kripto sanoat vakillarini, milliarder do’stlarini yig’ib bazm qildi va eng muhimi $TRUMP degan meme-tanga chiqardi. Va, bir kechada o’z boyligini bir necha milliardga oshirib oldi (qog’ozda hozircha). MAGA harakatini monetizatsiya qildi-da endi.
Qizig’i shundaki, bu tanganing 80% investorlari insayderlar va ular tangani keyingi 3 yil ichida sota olishmaydi, bu degani prezidentlik davrida nima bo’lsa ham Tramp shu tanganing narxi oshishidan to’g’ridan to’g’ri manfaatdor.

Navbatdagi scam, navbatdagi ichki qiymati bo’lmagan kripto-tanga. Adliya vazirligi ham, qimmatli qog’ozlar regulyatori ham pro-Tramp, ya’ni pro-kripto ekanliklarini inobatga olsak, bunisi uzoqroq davom etadiganga o’xshaydi.

Xullas, inaguratsiyadan ikki kun oldin kripto-tanga chiqarib targ'ibot qilyapti. Ular esa do'konlardagi tuxum narxini tushirish, uy narxlarini tushirish, urushlarni to'xtatish bilan band bo'ladi deb o'ylashgan edi.

@uzbekonomics

Trump launched a meme coin and it became worth $32 billion overnight

Companies associated with the president-elect own as much as 80% of the supply.

2.8k 0 7 4 32

Valijon Turakulov | Iqtisodiy blog

18 Jan, 13:43

Kanalning Story (Lahzalar) qismida ham oson hazm bo'ladigan va ayni paytda foydali ma'lumotlar berib bormoqchiman.

Telegram Premium'chilardan qo'llab-quvvatlashingizni so'raymiz:

↗️https://t.me/boost/v_turakulov

Valijon Turakulov | Iqtisodiy blog

Bu kanal qoʻshimcha funksiyalarni ochishiga yordam berish uchun unga ovoz bering.

2.6k 0 3 2 38

Valijon Turakulov | Iqtisodiy blog

18 Jan, 13:26

iPhone misolida AQSH savdo defitsiti
Spoiler: oversimplified!

Globallashuv qaysidir ma'noda savdo balansi nazariyasiga qayta ta'rif berishni taqoza aytmoqda. Masalan, Made in China nomi bilan Xitoydan AQSHga iPhone'lar eksport qilinadi hamda 1000-1200 dollar narx Xitoyga profitsit, AQSHga esa defitsit bo'lib yoziladi. Go'yo bu yerda Xitoy yutmoqda, AQSH esa yutqazmoqda. Aslida esa statisik ma'lumotlarga ko'ra bu summaning atiga 20-25 foizigina Xitoy "cho'ntagi"ga tushadi. Qolganlari global qiymat zanjirining boshqa ishtirokchilariga taqsimlanadi:

Janubiy Koreya:
OLED displey (Samsung): $110
Xotira chiplar (SK Hynix): $44.45

Yaponiya:
Texnik komponentlar (Toshiba): Flash xotira
Sony kameralar: iPhone’ning ilg‘or kamera tizimi

Tayvan:
Chiplar (TSMC): $20-30 – iPhone protsessorlari

Yevropa:
Bosch (Germaniya): Sensorlar
STMicroelectronics (Fransiya-Italiya): Harakat sensorlari.

Albatta, eng katta daromadni AQSH (Apple Inc.) qo‘lga kiritadi. Apple dizayn, intellektual mulk va marketing orqali qiymatning $300-$400 qismini o‘zlashtiradi. Bu esa AQSHning joriy hisobida aks etadi, savdo balansida emas.

Shunday qilib, savdo balansi o‘zi mustaqil ko‘rsatkich sifatida doimo to‘liq manzara bermaydi. Bu ayniqsa rivojlangan va global qiymat zanjiriga kuchli integratsiya qilingan davlatlar misolida yaqqol namoyon bo‘ladi. AQSH savdo defitsitiga ega bo‘lsa-da, uning kuchli xizmatlar sektori va yuqori samaradorligi global iqtisodiyotda ustun bo‘lishini ta'minlaydi.

2/2