Bolaligimdan beri taqdirim shunaqa. Hamma odam yuzimda yomon alomatlarni topardi, aslida esa koʻrinishimda unday alomatlar yoʻq edi, ammo odamlar bor deyavergandan keyin, paydo boʻldi. Kamtar edim, meni mugʻambirlikda aybladilar, shundan keyin pismiqqa aylandim.
Yaxshilik bilan yomonlikni juda yaxshi ajrata bilardim, hech kim erkalamasdi, silab-siypalamasdi, aksincha, koʻpchilik meni xoʻrlardi. Men kekchi boʻlib qoldim; boshqa odamlar hamisha xushvaqt va sergap boʻlsa, men kamgap, qovogʻim soliq yurardim, ulardan oʻzimni afzalman deb his qilardim, ammo meni ulardan past qoʻyishardi, natijada baxil boʻlib qoldim.
Men butun olamni sevishga tayyor edim, ammo meni hech kim anglamadi, shundan keyin hamma narsani yomon koʻrishga oʻrgandim. Shum yoshligim oʻzim va butun muhitga qarshi kurash bilan oʻtdi, masxara boʻlishdan qoʻrqib, oʻzimning eng asl tuygʻu va hislarimni qalbimning eng chuqur joylariga yashirdim, ular oʻsha yerda halok boʻlib ketdi.
Men toʻgʻri gapirsam, ishonishmasdi, shundan keyin aldamchi boʻldim. Dunyoning bordi-keldisini va jamiyatning sirlarini bilib olib, turmush degan ilmning tagiga yetdim, ammo bu ilmdan sira xabarlari boʻlmagan odamlarning men oʻlib-tirilib erishmoqchi boʻlgan manfaatlardan bekorga foydalanib, baxtli boʻlib yurishlarini koʻrdim. Shundan keyin qalbimda umidsizlik tugʻildi, ammo bu toʻpponcha oʻqi bilan bartaraf qilinadigan umidsizlik emas, balki andisha va muloyim tabassum niqobi ostida odamni ezib yuboradigan bir umidsizlik edi.
Men ruhan nogironga aylandim, koʻnglimning yarmi qurib xazon boʻlgandi, uni kesib tashladim, ana shundan keyin ikkinchi yarmi tebrandi, har kimsaning xizmati uchun jonlandi, biroq buni hech kim sezmadi, chunki uning yarmi halok boʻlib ketganidan hech kimning xabari yoʻq edi; mana siz hozir uni yodimga tushirdingiz...
"Zamonamiz qahramoni"
Lermontov
