Iqtisodiy Mahsuldorlik: Global Tahlil va O'zbekistonning O'rni
Bu ro'yxatda Xalqaro Mehnat Tashkilotining 2023 yil holati bo'yicha davlatlardagi ishchining bir soatlik Yalpi Ichki Mahsulot (YIM) qiymati yoki ularning mehnat unumdorligi ko'rsatilgan.
Birinchidan, Lyuksemburg ishchilari O'zbekistonga qaraganda 15 baravar yuqori mahsuldorlikka ega. Ular uchun bir ishchi bir soatda 146,1 dollar ishlab chiqaradi, bizda esa bu raqam atigi 11,1 dollarni tashkil etadi.
O'zbekiston ro'yxatda 114-o'rinda joylashgan bo'lsa, urush holatidagi Iroq 25,2 dollar bilan 66-o'rinda, Yaman 12,1 dollar bilan 109-o'rinda, Qozog'iston 30,1 dollar bilan 54-o'rinda, va Turkmaniston 22,0 dollar bilan 70-o'rinda turibdi.
Agar bu raqamlarni tahlil qilsak, ko'plab omillarga bog'liq ekanligini ko'rishimiz mumkin. Masalan, iqtisodiyoti qudratli Shveytsariyada 8 ta vazirlik mavjud bo'lsa, bizda 21 ta vazirlik, 14 ta qo'mita, 26 ta agentlik va 9 ta inspeksiya mavjud. Shuning uchun ham statistika agentligi o'rtacha ish haqi 5,5 million so'm va Toshkentda esa 8,3 million so'm deb e'lon qilsa ham, odamlar "bunday maoshni kim olmoqda?" deb hayron qolishadi.
Yuqoridagi hukumat idoralaridan tashqari, hokimliklar, deputatlar va kuch tuzilmalari ham mavjud. Minglab kabinetda o'tirgan amaldorlarning millionlab olayotgan maosh, mukofot, ustama, KPI, moddiy yordam va boshqa pullari miqdori ochiqlanmaydi. Amaldorlarni deklaratsiya topshirishi haqidagi qonun hali qabul qilinmagan bo'lib, Prezidentimiz topshirig'i bajarilmayapti.
Kabinetda o'tirgan amaldorlar qo'shilgan qiymatli mahsulot yaratmaydi; aksincha, YIM ularning soniga bo'linadi. Bundan tashqari, yashirin iqtisodiyot miqdori 35% ni tashkil etadi va 9 million iqtisodiy faol aholi narasmiy sektorda band.
Byudjetdan partiyalarga va futbol klublarini moliyalashtirishga ko'nikib qoldik. Biroq, 2025 yilgi byudjetda tayinli ishi va o'rni yo'q Ma'naviyat va Ma'rifat Markaziga 75 milliard so'm (+8) va tekinho'r, badal yig'ib yashovchi, mehnatkashlarga zarracha foydasi tegmaydigan Kasaba uyushmalari kengashiga 350 milliard so'm (+200) ajratilayotgani ajablanarli. Buni so'raydigan va tasdiqlaydigan saylangan-tayinlangan deputatlar esa so'rolmaydi yoki so'rashga salohiyati etishmaydi. Boshqacha izohlab bo'lmasa kerak!
Ushbu tahlil orqali iqtisodiy mahsuldorlik va davlat boshqaruvi tizimining samaradorligini yanada yaxshilash zarurligini ko'rishimiz mumkin. Iqtisodiy o'sish uchun samarali strategiyalar ishlab chiqish va amaldorlarning hisobdorligini oshirish muhimdir.
Telegram | Instagram
Bu ro'yxatda Xalqaro Mehnat Tashkilotining 2023 yil holati bo'yicha davlatlardagi ishchining bir soatlik Yalpi Ichki Mahsulot (YIM) qiymati yoki ularning mehnat unumdorligi ko'rsatilgan.
Birinchidan, Lyuksemburg ishchilari O'zbekistonga qaraganda 15 baravar yuqori mahsuldorlikka ega. Ular uchun bir ishchi bir soatda 146,1 dollar ishlab chiqaradi, bizda esa bu raqam atigi 11,1 dollarni tashkil etadi.
O'zbekiston ro'yxatda 114-o'rinda joylashgan bo'lsa, urush holatidagi Iroq 25,2 dollar bilan 66-o'rinda, Yaman 12,1 dollar bilan 109-o'rinda, Qozog'iston 30,1 dollar bilan 54-o'rinda, va Turkmaniston 22,0 dollar bilan 70-o'rinda turibdi.
Agar bu raqamlarni tahlil qilsak, ko'plab omillarga bog'liq ekanligini ko'rishimiz mumkin. Masalan, iqtisodiyoti qudratli Shveytsariyada 8 ta vazirlik mavjud bo'lsa, bizda 21 ta vazirlik, 14 ta qo'mita, 26 ta agentlik va 9 ta inspeksiya mavjud. Shuning uchun ham statistika agentligi o'rtacha ish haqi 5,5 million so'm va Toshkentda esa 8,3 million so'm deb e'lon qilsa ham, odamlar "bunday maoshni kim olmoqda?" deb hayron qolishadi.
Yuqoridagi hukumat idoralaridan tashqari, hokimliklar, deputatlar va kuch tuzilmalari ham mavjud. Minglab kabinetda o'tirgan amaldorlarning millionlab olayotgan maosh, mukofot, ustama, KPI, moddiy yordam va boshqa pullari miqdori ochiqlanmaydi. Amaldorlarni deklaratsiya topshirishi haqidagi qonun hali qabul qilinmagan bo'lib, Prezidentimiz topshirig'i bajarilmayapti.
Kabinetda o'tirgan amaldorlar qo'shilgan qiymatli mahsulot yaratmaydi; aksincha, YIM ularning soniga bo'linadi. Bundan tashqari, yashirin iqtisodiyot miqdori 35% ni tashkil etadi va 9 million iqtisodiy faol aholi narasmiy sektorda band.
Byudjetdan partiyalarga va futbol klublarini moliyalashtirishga ko'nikib qoldik. Biroq, 2025 yilgi byudjetda tayinli ishi va o'rni yo'q Ma'naviyat va Ma'rifat Markaziga 75 milliard so'm (+8) va tekinho'r, badal yig'ib yashovchi, mehnatkashlarga zarracha foydasi tegmaydigan Kasaba uyushmalari kengashiga 350 milliard so'm (+200) ajratilayotgani ajablanarli. Buni so'raydigan va tasdiqlaydigan saylangan-tayinlangan deputatlar esa so'rolmaydi yoki so'rashga salohiyati etishmaydi. Boshqacha izohlab bo'lmasa kerak!
Ushbu tahlil orqali iqtisodiy mahsuldorlik va davlat boshqaruvi tizimining samaradorligini yanada yaxshilash zarurligini ko'rishimiz mumkin. Iqtisodiy o'sish uchun samarali strategiyalar ishlab chiqish va amaldorlarning hisobdorligini oshirish muhimdir.
Telegram | Instagram