Азадорларнинг таом тайёрлаб, зиёфат бериши
❓Cавол: Маҳалладошимизнинг жаноза маросимида бир киши: «Азадорларнинг хонадонида уч кун таом еб бўлмайди», деди. Шу тўғрими?
📥Жавоб: Азадорларнинг уч кун давомида таом қилиб зиёфат шаклида одамларга беришлари макруҳдир. Бу қабиҳ бидъатдир (Ибнул Ҳимом «Фатҳул Қодир”).
Имом Қуртубий раҳматуллоҳи алайҳ айтади: “Азадорларнинг биринчи ва еттинчи (каби махсус) кунларда таом тайёрлаб, одамларни даъват қилишлари жоҳилият одатларидандир. Бу ҳол Исломда йўқдир. Бу даъватга биноан бориш макруҳдир. Зеро, бу иш мункарга ёрдам бериш ҳисобланади.
Аллоҳ таоло бизларни мункарга ёрдам беришдан қайтарган” (Биркавий, “Тариқату Муҳаммадия”).
“Маййит чиқарилган кун ва сўнгги иккинчи, учинчи, еттинчи кунларида таом ҳозирлаш макруҳдир” (“Фатавои Баззозия”).
“Марҳум хонадонида уч кун ичида таом бериш жоиз эмас” (“Хулоса”).
“Лекин узоқдан келган қариндошлар ва азадор билан узоқ муддат бирга турувчилар учун қўшнилар таом тайёрлаб беришлари мумкин. Маййит учун уч кун аза тутишнинг зарари йўқ. Аммо бунда махсус жойлар ва таомлар қилиш каби ман этилган нарсалар бўлмаслиги шарт” (“Табйинул ҳақоиқ”).
“Мусибат кунлари зиёфат шаклида таом бериш макруҳдир.
Зеро, бу иш ғам-ғусса кунларига муносиб эмас. Аммо меросхўрлар ичида сағир бўлмаса, таом тайёрлаб камбағалларнинг уйларига тарқатиш яхшидир” (“Фатавои Қозихон”).
Демак, аза кунлари ва махсус (3, 7, 40) кунларда, (шу кунлар учун шариатда алоҳида савоб белгиланганини эътиқод қилиб) маййит руҳига савоби етиши учун таом тайёрлаб, зиёфат бериш ношаръийдир.
Дунёдан ўтган киши сувга чўкаётган киши каби тез ёрдамга муҳтождир. У яқинлари ва дўстларидан мадад кутади.
Ортда қолганларнинг марҳумга кўрсатадиган биринчи мададлари Аллоҳ таолога илтижо қилиб уни қабр ва оташ азобидан асрашни сўраб дуо қилишларидир.
Садақа қилиш, таҳлил ва тасбеҳ айтиш, Қуръони карим оятларини холисона ўқиш ва уларнинг савобини марҳум руҳига бағишлаш мумкин. Буларнинг савоби марҳум руҳониятига етади ва унга фойда беради (“Раддул муҳтор”). Валлоҳу аълам!
“Фатволар тўплами”дан.
❓Cавол: Маҳалладошимизнинг жаноза маросимида бир киши: «Азадорларнинг хонадонида уч кун таом еб бўлмайди», деди. Шу тўғрими?
📥Жавоб: Азадорларнинг уч кун давомида таом қилиб зиёфат шаклида одамларга беришлари макруҳдир. Бу қабиҳ бидъатдир (Ибнул Ҳимом «Фатҳул Қодир”).
Имом Қуртубий раҳматуллоҳи алайҳ айтади: “Азадорларнинг биринчи ва еттинчи (каби махсус) кунларда таом тайёрлаб, одамларни даъват қилишлари жоҳилият одатларидандир. Бу ҳол Исломда йўқдир. Бу даъватга биноан бориш макруҳдир. Зеро, бу иш мункарга ёрдам бериш ҳисобланади.
Аллоҳ таоло бизларни мункарга ёрдам беришдан қайтарган” (Биркавий, “Тариқату Муҳаммадия”).
“Маййит чиқарилган кун ва сўнгги иккинчи, учинчи, еттинчи кунларида таом ҳозирлаш макруҳдир” (“Фатавои Баззозия”).
“Марҳум хонадонида уч кун ичида таом бериш жоиз эмас” (“Хулоса”).
“Лекин узоқдан келган қариндошлар ва азадор билан узоқ муддат бирга турувчилар учун қўшнилар таом тайёрлаб беришлари мумкин. Маййит учун уч кун аза тутишнинг зарари йўқ. Аммо бунда махсус жойлар ва таомлар қилиш каби ман этилган нарсалар бўлмаслиги шарт” (“Табйинул ҳақоиқ”).
“Мусибат кунлари зиёфат шаклида таом бериш макруҳдир.
Зеро, бу иш ғам-ғусса кунларига муносиб эмас. Аммо меросхўрлар ичида сағир бўлмаса, таом тайёрлаб камбағалларнинг уйларига тарқатиш яхшидир” (“Фатавои Қозихон”).
Демак, аза кунлари ва махсус (3, 7, 40) кунларда, (шу кунлар учун шариатда алоҳида савоб белгиланганини эътиқод қилиб) маййит руҳига савоби етиши учун таом тайёрлаб, зиёфат бериш ношаръийдир.
Дунёдан ўтган киши сувга чўкаётган киши каби тез ёрдамга муҳтождир. У яқинлари ва дўстларидан мадад кутади.
Ортда қолганларнинг марҳумга кўрсатадиган биринчи мададлари Аллоҳ таолога илтижо қилиб уни қабр ва оташ азобидан асрашни сўраб дуо қилишларидир.
Садақа қилиш, таҳлил ва тасбеҳ айтиш, Қуръони карим оятларини холисона ўқиш ва уларнинг савобини марҳум руҳига бағишлаш мумкин. Буларнинг савоби марҳум руҳониятига етади ва унга фойда беради (“Раддул муҳтор”). Валлоҳу аълам!
“Фатволар тўплами”дан.