#hamshiralik #ikkinchi
50-savol: Zararsizlantiruvchi moddallar bilan zaharlanganda birinchi yordam ko`rsatish.
Zararsizlantiruvchi moddalar bilan zaharlanish o‘ta xavfli holat bo‘lib, tez va to‘g‘ri birinchi yordam ko‘rsatish bemorning hayotini saqlab qolishda muhim rol o‘ynaydi. Quyida zaharlanishning turiga qarab birinchi yordam ko‘rsatish qoidalari keltirilgan:
1. Umumiy qoidalar:
1. Zararlanish manbasini to‘xtatish:
• Zararsizlantiruvchi moddalar bilan aloqa darhol to‘xtatiladi (moddaning teri, ko‘z, nafas yo‘llari yoki oshqozonga tushishiga qarab).
• Zudlik bilan ochiq joyga yoki yaxshi shamollatilgan joyga chiqish.
2. Himoya choralari:
• O‘zingizni himoya qilish uchun qo‘lqop, niqob va himoya kiyimlaridan foydalaning.
• Zaharlanish manbasiga bevosita tegmaslik.
3. Tez tibbiy yordam chaqirish (shifokor):
• Holatning jiddiyligini aniqlang va iloji boricha shifokorga murojaat qiling.
2. Turi bo‘yicha birinchi yordam:
a. Nafas yo‘llari orqali zaharlanish:
• Alomatlar: Nafas qisishi, bosh aylanishi, ko‘ngil aynishi, qusish, ongning buzilishi.
• Yordam:
• Zudlik bilan ochiq havoga olib chiqish.
• Agar bemor hushida bo‘lsa, uni yotqizib, boshini yon tomonga burish.
• Naqshinkor nafas berish yoki sun’iy nafas kerak bo‘lishi mumkin.
• Yaxshi shamollatish ta’minlash.
b. Teriga tushish orqali zaharlanish:
• Alomatlar: Kuyish, qizarish, shish, og‘riq yoki qichishish.
• Yordam:
• Teri yuzasidagi modda darhol oqayotgan suv ostida 15–20 daqiqa davomida yuvib tashlanadi.
• Agar kimyoviy moddalar quruq bo‘lsa (masalan, ohak), uni suv bilan yuvishdan oldin quruq mato bilan tozalash kerak.
• Kuygan joyni steril bandaj bilan yopish.
c. Ko‘zga tushish orqali zaharlanish:
• Alomatlar: Ko‘zda og‘riq, qichishish, shish, qizarish, ko‘rishning buzilishi.
• Yordam:
• Ko‘zni darhol ochiq suv bilan 10–15 daqiqa davomida yuving (ko‘zni ochiq ushlab turish).
• Moddaning ko‘zning barcha qismlaridan chiqib ketishiga ishonch hosil qilish.
• Ko‘z bilan qo‘lni ishqalamaslik.
• Shoshilinch ravishda oftalmologga murojaat qiling.
d. Oshqozonga tushish orqali zaharlanish:
• Alomatlar: Ko‘ngil aynishi, qusish, qorin og‘rig‘i, bosh aylanishi, ongning buzilishi.
• Yordam:
• Zaharli modda qadoqlari ko‘rsatmalarini o‘qing (agar mavjud bo‘lsa).
• Ko‘pchilik hollarda qusish chaqirish tavsiya etilmaydi (ayniqsa, kislota yoki ishqor ichilgan bo‘lsa, chunki bu o‘zga zarar yetkazishi mumkin).
• Hushdor bemorga iliq suv ichirish mumkin (150–300 ml).
• Ko‘mir tabletkalari berilishi mumkin (1 kg vazn uchun 1 g).
e. Ichki zaharlanish (inhalyatsiya va yutish):
Yordam:
• Bemorni qulay holatda yotqizish.
• Shifokorni yordamga chaqirish
• Shifokor yetib kelgunga qadar havo yo‘llarining ochiqligini saqlash.
3. Qo‘shimcha choralar:
Bemorning holatini kuzatish:
• Nafas olish, yurak urishi va qon bosimini muntazam tekshirish.
• Agar bemor hushini yo‘qotgan bo‘lsa, yonbosh holatga yotqizish va sun’iy nafas kerak bo‘lishi mumkin.
Tibbiy yordam ko‘rsatish:
• Bemorni imkon qadar tezroq shifokorga yetkazish.
• Zaharlanish manbasi (modda nomi, konsentratsiyasi, qadoqlari) haqida tibbiy xodimlarga ma'lumot berish.
4. Noto‘g‘ri choralardan saqlanish:
• Qusish chaqirishni faqat tibbiy ko‘rsatma asosida amalga oshirish.
• Soda yoki boshqa uy sharoitida ishlatiladigan moddalardan foydalanmaslik.
• Zaharlangan joyga yoki teriga yog‘li kremlar surishdan saqlanish (bu moddaning so‘rilishini oshirishi mumkin).
Eslatma:
Zararsizlantiruvchi moddalar bilan zaharlanish xavfli holat hisoblanadi. Har qanday yordam faqat xavfsiz sharoitda va shifokor ko‘rsatmalariga muvofiq amalga oshirilishi kerak. Agar zaharlanishning turi yoki darajasi haqida shubha bo‘lsa, tez tibbiy yordamga murojaat qilish zarur.
Yana ham ko'proq ma'lumotlar
@tibbiyot_haqida kanalida
50-savol: Zararsizlantiruvchi moddallar bilan zaharlanganda birinchi yordam ko`rsatish.
Zararsizlantiruvchi moddalar bilan zaharlanish o‘ta xavfli holat bo‘lib, tez va to‘g‘ri birinchi yordam ko‘rsatish bemorning hayotini saqlab qolishda muhim rol o‘ynaydi. Quyida zaharlanishning turiga qarab birinchi yordam ko‘rsatish qoidalari keltirilgan:
1. Umumiy qoidalar:
1. Zararlanish manbasini to‘xtatish:
• Zararsizlantiruvchi moddalar bilan aloqa darhol to‘xtatiladi (moddaning teri, ko‘z, nafas yo‘llari yoki oshqozonga tushishiga qarab).
• Zudlik bilan ochiq joyga yoki yaxshi shamollatilgan joyga chiqish.
2. Himoya choralari:
• O‘zingizni himoya qilish uchun qo‘lqop, niqob va himoya kiyimlaridan foydalaning.
• Zaharlanish manbasiga bevosita tegmaslik.
3. Tez tibbiy yordam chaqirish (shifokor):
• Holatning jiddiyligini aniqlang va iloji boricha shifokorga murojaat qiling.
2. Turi bo‘yicha birinchi yordam:
a. Nafas yo‘llari orqali zaharlanish:
• Alomatlar: Nafas qisishi, bosh aylanishi, ko‘ngil aynishi, qusish, ongning buzilishi.
• Yordam:
• Zudlik bilan ochiq havoga olib chiqish.
• Agar bemor hushida bo‘lsa, uni yotqizib, boshini yon tomonga burish.
• Naqshinkor nafas berish yoki sun’iy nafas kerak bo‘lishi mumkin.
• Yaxshi shamollatish ta’minlash.
b. Teriga tushish orqali zaharlanish:
• Alomatlar: Kuyish, qizarish, shish, og‘riq yoki qichishish.
• Yordam:
• Teri yuzasidagi modda darhol oqayotgan suv ostida 15–20 daqiqa davomida yuvib tashlanadi.
• Agar kimyoviy moddalar quruq bo‘lsa (masalan, ohak), uni suv bilan yuvishdan oldin quruq mato bilan tozalash kerak.
• Kuygan joyni steril bandaj bilan yopish.
c. Ko‘zga tushish orqali zaharlanish:
• Alomatlar: Ko‘zda og‘riq, qichishish, shish, qizarish, ko‘rishning buzilishi.
• Yordam:
• Ko‘zni darhol ochiq suv bilan 10–15 daqiqa davomida yuving (ko‘zni ochiq ushlab turish).
• Moddaning ko‘zning barcha qismlaridan chiqib ketishiga ishonch hosil qilish.
• Ko‘z bilan qo‘lni ishqalamaslik.
• Shoshilinch ravishda oftalmologga murojaat qiling.
d. Oshqozonga tushish orqali zaharlanish:
• Alomatlar: Ko‘ngil aynishi, qusish, qorin og‘rig‘i, bosh aylanishi, ongning buzilishi.
• Yordam:
• Zaharli modda qadoqlari ko‘rsatmalarini o‘qing (agar mavjud bo‘lsa).
• Ko‘pchilik hollarda qusish chaqirish tavsiya etilmaydi (ayniqsa, kislota yoki ishqor ichilgan bo‘lsa, chunki bu o‘zga zarar yetkazishi mumkin).
• Hushdor bemorga iliq suv ichirish mumkin (150–300 ml).
• Ko‘mir tabletkalari berilishi mumkin (1 kg vazn uchun 1 g).
e. Ichki zaharlanish (inhalyatsiya va yutish):
Yordam:
• Bemorni qulay holatda yotqizish.
• Shifokorni yordamga chaqirish
• Shifokor yetib kelgunga qadar havo yo‘llarining ochiqligini saqlash.
3. Qo‘shimcha choralar:
Bemorning holatini kuzatish:
• Nafas olish, yurak urishi va qon bosimini muntazam tekshirish.
• Agar bemor hushini yo‘qotgan bo‘lsa, yonbosh holatga yotqizish va sun’iy nafas kerak bo‘lishi mumkin.
Tibbiy yordam ko‘rsatish:
• Bemorni imkon qadar tezroq shifokorga yetkazish.
• Zaharlanish manbasi (modda nomi, konsentratsiyasi, qadoqlari) haqida tibbiy xodimlarga ma'lumot berish.
4. Noto‘g‘ri choralardan saqlanish:
• Qusish chaqirishni faqat tibbiy ko‘rsatma asosida amalga oshirish.
• Soda yoki boshqa uy sharoitida ishlatiladigan moddalardan foydalanmaslik.
• Zaharlangan joyga yoki teriga yog‘li kremlar surishdan saqlanish (bu moddaning so‘rilishini oshirishi mumkin).
Eslatma:
Zararsizlantiruvchi moddalar bilan zaharlanish xavfli holat hisoblanadi. Har qanday yordam faqat xavfsiz sharoitda va shifokor ko‘rsatmalariga muvofiq amalga oshirilishi kerak. Agar zaharlanishning turi yoki darajasi haqida shubha bo‘lsa, tez tibbiy yordamga murojaat qilish zarur.
Yana ham ko'proq ma'lumotlar
@tibbiyot_haqida kanalida