🇺🇸Trampning hokimiyatga qaytadan saylanishi ortidan dunyo global siyosatida yangi tushunarsiz tendensiyalar vujudga kelmoqda. Qiziqarli jihati, ushbu tendensiyalar avvalgilaridan ancha farqli va bazi tomonlar uchun juda tahlikali harakterga ega. Undan ham muhimi, siyosiy beqarorlikning choʻqqisi 2 ta Jahon urushlarini boshdan kechirgan Yevropada yuz berishi mumkinligi, Amerika demokratiyasini yana savol ostiga qoʻyishi tabiiy...
Bizningcha, Amerikaning doʻsti yoʻq, unda faqat maqsadlar bor. Yevropaning bir tomonlama siyosat yuritishi yakunda o'zining salbiy natijasini Ukraina muammosi bilan boshlab berdi. Ammo, bu mojaro Yevropa demokratiyasining strategik xatolar ketma ketligining boshlanish nuqtasi xolos. Amerika boshqaruviga Trampning 2.0 qaytishi ortidan dunyo uchun "Pandora qutisi" ochilgandek gʻoyo. Tramp hokimiyatga hali rasman kelmasdanoq (dekabr oyida) Grenlandiya oroli maqomi toʻgʻrisida siyosiy bahs ochdi va Ukrainadagi urushni toʻxtatish chorasi sifatida sulh va harbiy-moliyaviy yordamni toʻxtatishni e'lon qildi. Bu kabi siyosiy jarayonlar Yevropaga qanday salbiy oqibatlar olib keladi?
1. Harbiy harajatlarning ixtiyoriy-majburiy oshirilishi. Agar AQSh Ukrainaga harbiy-siyosiy yordamni butunlay toʻxtatsa, Yevropa uchun Rossiya xavfi ortadi. Bunday vaziyatda ular NATO dan yordam istasa, Tramp katta ehtimol bilan Yevropa davlatlarining NATOga beradigan harbiy harajatlarini oshirishini talab qilishi bilan yakunlanadi. Bu esa har bir davlatning umumiy YAIMi dan 5 % gacha mablagʻ ketadi degani (aktual ravishda 2 % gacha)
2. Iqtisodiy dilemma. Trampning Xitoyga boʻlgan yashirin va oshkora agressiv siyosati avvaldan barchaga maʼlum. U oʻzining ikkinchi prezidentlik davrida Xitoyga qarshi keskin iqtisodiy bosimlar va bojlarni joriy etish niyatida. Shuningdek, AQShning 47 prezidenti D.Tramp proteksionizm tarafdori hisoblanadi, bu esa Yevropa tovarlarining AQShga oson yetib bormasligini anglatadi. Bu ham yetmagandek, Xitoyga qarshi AQShning siyosati o'zgarmasa Yevropa bozorlari va iqtisodiyoti AQSh va Xitoy oʻrtasidagi iqtisodiy dilemma qarshisida yechim izlashiga toʻgʻri keladi.
3. Yashil energiya asrining ibtidosiz intihosi. 2010-yillardan boshlab, dunyo boʻylab qayta ishlanadigan energiyaga boʻlgan talab ortib, ushbu soha rivojlana boshladi. An'anaviy resurslar hisoblangan neft va gaz oʻrnini noanʼanaviy energiya resurslari hisoblangan shamol, quyosh, suv kabilar egalladi. Ammo bu kelajakda neft narxining oʻzgarishiga sabab boʻlishi oʻlaroq, Tramp yana neft va gazni eski davrdagi qiymatiga qaytarish ehtimoli ham mavjud. Bu esa tabiiy neft va gaz kabi resurslari deyarli yoʻq boʻlgan Yevropani, ushbu resurslarga ega davlatlarga ehtiyoji oshishiga olib kelishi mumkin.
4. Populizm va uning Yevropaga ta'siri. Tramp va uning atrofidagi siyosatchilar o'ta oʻng va populistlardan iborat. Bu tendensiya Yevropa siyosiy jamiyatida boʻlinishlarga va Yevropani "yangi Yaqin sharq muammolari hududi" maqomiga "sazovor" boʻlishiga sabab boʻlishi ehtimoldan xoli emas. Zero, hozirda Ilon Mask neofashistik gʻoyalarga ega "Germaniya uchun muqobil" partiyasini qoʻllab quvvatlayotganini oʻzi vaziyatning naqadar chigallini ifodalaydi. Keyingi oʻrinlarda, ushbu tendensiya "domino effekti" kabi Ispaniyadagi basklar, Turkiyadagi kurdlar kabi yirik etnik xalqlarning mustaqillik kurashlariga, Yevropa janubida yangi "qonli Bolqon" konfliktlariga, " Yevropa bahori" kabi muammoli revolutsiyalar va immigratsiya, xavfsizlik muammolariga sabab boʻlishi ham mumkin.
Xulosa oʻrnida shuni aytish joizki, yuqorida keltirilgan fikrlar obyektiv yondashuv asosidagi gipotezalardir. Yaʼnikim, voqealar rivoji qay yoʻsinda boʻlishligi hali noma'lum, biroq har bir mamlakat yohud hudud doimo ehtimoliy xavflarga tayyor turishi va ularga yechimlar ishlab chiqishi maqsadga muvofiqdir.
✅ Ijtimoiy tarmoqlardagi sahifalarimiz
📱Twitter 📱YouTube 📱Facebook
📱Instagram 📱Telegram
Bizningcha, Amerikaning doʻsti yoʻq, unda faqat maqsadlar bor. Yevropaning bir tomonlama siyosat yuritishi yakunda o'zining salbiy natijasini Ukraina muammosi bilan boshlab berdi. Ammo, bu mojaro Yevropa demokratiyasining strategik xatolar ketma ketligining boshlanish nuqtasi xolos. Amerika boshqaruviga Trampning 2.0 qaytishi ortidan dunyo uchun "Pandora qutisi" ochilgandek gʻoyo. Tramp hokimiyatga hali rasman kelmasdanoq (dekabr oyida) Grenlandiya oroli maqomi toʻgʻrisida siyosiy bahs ochdi va Ukrainadagi urushni toʻxtatish chorasi sifatida sulh va harbiy-moliyaviy yordamni toʻxtatishni e'lon qildi. Bu kabi siyosiy jarayonlar Yevropaga qanday salbiy oqibatlar olib keladi?
1. Harbiy harajatlarning ixtiyoriy-majburiy oshirilishi. Agar AQSh Ukrainaga harbiy-siyosiy yordamni butunlay toʻxtatsa, Yevropa uchun Rossiya xavfi ortadi. Bunday vaziyatda ular NATO dan yordam istasa, Tramp katta ehtimol bilan Yevropa davlatlarining NATOga beradigan harbiy harajatlarini oshirishini talab qilishi bilan yakunlanadi. Bu esa har bir davlatning umumiy YAIMi dan 5 % gacha mablagʻ ketadi degani (aktual ravishda 2 % gacha)
2. Iqtisodiy dilemma. Trampning Xitoyga boʻlgan yashirin va oshkora agressiv siyosati avvaldan barchaga maʼlum. U oʻzining ikkinchi prezidentlik davrida Xitoyga qarshi keskin iqtisodiy bosimlar va bojlarni joriy etish niyatida. Shuningdek, AQShning 47 prezidenti D.Tramp proteksionizm tarafdori hisoblanadi, bu esa Yevropa tovarlarining AQShga oson yetib bormasligini anglatadi. Bu ham yetmagandek, Xitoyga qarshi AQShning siyosati o'zgarmasa Yevropa bozorlari va iqtisodiyoti AQSh va Xitoy oʻrtasidagi iqtisodiy dilemma qarshisida yechim izlashiga toʻgʻri keladi.
3. Yashil energiya asrining ibtidosiz intihosi. 2010-yillardan boshlab, dunyo boʻylab qayta ishlanadigan energiyaga boʻlgan talab ortib, ushbu soha rivojlana boshladi. An'anaviy resurslar hisoblangan neft va gaz oʻrnini noanʼanaviy energiya resurslari hisoblangan shamol, quyosh, suv kabilar egalladi. Ammo bu kelajakda neft narxining oʻzgarishiga sabab boʻlishi oʻlaroq, Tramp yana neft va gazni eski davrdagi qiymatiga qaytarish ehtimoli ham mavjud. Bu esa tabiiy neft va gaz kabi resurslari deyarli yoʻq boʻlgan Yevropani, ushbu resurslarga ega davlatlarga ehtiyoji oshishiga olib kelishi mumkin.
4. Populizm va uning Yevropaga ta'siri. Tramp va uning atrofidagi siyosatchilar o'ta oʻng va populistlardan iborat. Bu tendensiya Yevropa siyosiy jamiyatida boʻlinishlarga va Yevropani "yangi Yaqin sharq muammolari hududi" maqomiga "sazovor" boʻlishiga sabab boʻlishi ehtimoldan xoli emas. Zero, hozirda Ilon Mask neofashistik gʻoyalarga ega "Germaniya uchun muqobil" partiyasini qoʻllab quvvatlayotganini oʻzi vaziyatning naqadar chigallini ifodalaydi. Keyingi oʻrinlarda, ushbu tendensiya "domino effekti" kabi Ispaniyadagi basklar, Turkiyadagi kurdlar kabi yirik etnik xalqlarning mustaqillik kurashlariga, Yevropa janubida yangi "qonli Bolqon" konfliktlariga, " Yevropa bahori" kabi muammoli revolutsiyalar va immigratsiya, xavfsizlik muammolariga sabab boʻlishi ham mumkin.
Xulosa oʻrnida shuni aytish joizki, yuqorida keltirilgan fikrlar obyektiv yondashuv asosidagi gipotezalardir. Yaʼnikim, voqealar rivoji qay yoʻsinda boʻlishligi hali noma'lum, biroq har bir mamlakat yohud hudud doimo ehtimoliy xavflarga tayyor turishi va ularga yechimlar ishlab chiqishi maqsadga muvofiqdir.
✅ Ijtimoiy tarmoqlardagi sahifalarimiz
📱Twitter 📱YouTube 📱Facebook
📱Instagram 📱Telegram