Til KO‘NIKMASI
Ba'zan birovning nimadir gapi dilimizni xira qilib qo‘yadi. Xafa bo‘lamiz shu vaziyatimda shunaqa dedi-ya, deb.
Masalan, kimningdir vafoti sabab birov hamdardlik bildirarkan, "shuncha uy-joy kimga qoladi endi" dedi.
Azador esa "men nima darddamanu, bu nima deyapti", deb o‘ylaydi.
Aslida esa u odam hamdardlikni boshqacha ifodalashni bilmaydi. Shu gapda u aslida insonning bevaqt o‘limiga achinayotganini izhor qilmoqchi xolos.
U achinish hissi ifodasi uchun yaxlit gapdan foydalanyapti. Siz esa uni so‘zning ma'nolarigacha ajratib tahlil qilyapsiz. Muloqotdagi nomuvofiqlik aynan shu joyda yuzaga kelgan va u ziddiyatni keltirib chiqaradi.
Nimaga u odam yaxlit gapga boshqacha ma'no yuklayapti? Chunki uning tajribasida birov hamdardlikni tafsilotlargacha ifodalamagan, izhor qilmagan.
Til taqlidan shakllanishini eslatib ketaman shu o‘rinda. Shuningdek, bizning madaniyatda hissiyotlar ifodasiga keng o‘rin berilmaydi.
Kimdir qiyin vaziyatingizda noo‘rin gap aytib dilingizni og‘ritgan bo‘lsa (albatta buni atay qilmagan bo‘lsa), u shafqatsiz zolim emas, shunchaki muloqotga bir oz no‘noq bo‘lishi mumkin.
@psixolingvist
Ba'zan birovning nimadir gapi dilimizni xira qilib qo‘yadi. Xafa bo‘lamiz shu vaziyatimda shunaqa dedi-ya, deb.
Masalan, kimningdir vafoti sabab birov hamdardlik bildirarkan, "shuncha uy-joy kimga qoladi endi" dedi.
Azador esa "men nima darddamanu, bu nima deyapti", deb o‘ylaydi.
Aslida esa u odam hamdardlikni boshqacha ifodalashni bilmaydi. Shu gapda u aslida insonning bevaqt o‘limiga achinayotganini izhor qilmoqchi xolos.
U achinish hissi ifodasi uchun yaxlit gapdan foydalanyapti. Siz esa uni so‘zning ma'nolarigacha ajratib tahlil qilyapsiz. Muloqotdagi nomuvofiqlik aynan shu joyda yuzaga kelgan va u ziddiyatni keltirib chiqaradi.
Nimaga u odam yaxlit gapga boshqacha ma'no yuklayapti? Chunki uning tajribasida birov hamdardlikni tafsilotlargacha ifodalamagan, izhor qilmagan.
Til taqlidan shakllanishini eslatib ketaman shu o‘rinda. Shuningdek, bizning madaniyatda hissiyotlar ifodasiga keng o‘rin berilmaydi.
Kimdir qiyin vaziyatingizda noo‘rin gap aytib dilingizni og‘ritgan bo‘lsa (albatta buni atay qilmagan bo‘lsa), u shafqatsiz zolim emas, shunchaki muloqotga bir oz no‘noq bo‘lishi mumkin.
@psixolingvist