🔰KUSHING SINDROMI
Kushing sindromi – bu qonda kortizol gormonining konsentratsiyasi yuqoriligi natijasida yuzaga keladigan patologik holat
▪️Uzoq muddatli kortikosteroid dorilar qabul qilish → ACTH (adrenokortikotropin gormoni) pasayishi → buyrak usti bezlarining atrofiyasi.
▪️ACTH sekretsiyasini oshiruvchi gipofiz adenomalari (Kushing kasalligi deb nomlanadi).
▪️Paraneoplastik ACTH sekretsiyasi (masalan, kichik hujayrali o‘pka saratoni).
▪️Buyrak usti bezining adenoma, karsinoma yoki giperplaziyasi.
- "Oy yuzi" (yuzning dumaloq shaklda bo'lishi)
- Orqada "buffalo bukriligi" bo'yinning orqa tomonida yog‘ yig‘ilishi natijasida "buffalo" - qo'tos hayvonidek bo'yin do'ngligi
- Semizlik: Tana markaziy qismida yog‘ to‘planishi, ammo qo'l va oyoqlada mushaklari zaiflashadi.
- Teridagi o‘zgarishlar: Striyalar (uzunchoq chiziqli yoriluvlar), yupqalanish, salga ko‘karishlar.
- Osteoporoz
- Psixiatrik buzilishlari: Depressiya, tashvish, asabiylashish.
- Immunosupressiya: Infeksiyalarga moyillik ortadi.
- Androgen ko‘payishi: Husn buzarlar, girsutizm (sochlarning ortiqcha o‘sishi).
🔎 24 soatlik siydik tekshiruvi: Kortizolning oshishi.
🔎 Tungi so‘lak kortizoli: Taxminan soat 23:00 da tekshiriladi.
🔎 Deksametazon tekshiruvi: Kortizol konsentratsiyasi tushmasa, Kushing sindromiga gumon qilinadi.
- Ekzogen steroidlar sababli turida: Dozani asta-sekin kamaytirish.
- Gipofiz adenoma sababli turida: Jarrohlik yoki radioterapiya.
- Buyrak usti bez o‘smalari sababli turida: Adrenalektomiya.
📌 Yodda saqlang: Kushing sindromi kech aniqlansa, asoratlar (masalan, yurak-qon tomir kasalliklari, qandli diabet) xavfi ortadi. Vaqtida tashxis va davolash juda muhim!
👉@PATOMAUZ🇺🇿
Ta'rifi:
Kushing sindromi – bu qonda kortizol gormonining konsentratsiyasi yuqoriligi natijasida yuzaga keladigan patologik holat
Etiologiyasi:
▪️Uzoq muddatli kortikosteroid dorilar qabul qilish → ACTH (adrenokortikotropin gormoni) pasayishi → buyrak usti bezlarining atrofiyasi.
▪️ACTH sekretsiyasini oshiruvchi gipofiz adenomalari (Kushing kasalligi deb nomlanadi).
▪️Paraneoplastik ACTH sekretsiyasi (masalan, kichik hujayrali o‘pka saratoni).
▪️Buyrak usti bezining adenoma, karsinoma yoki giperplaziyasi.
Klinikasi:
- "Oy yuzi" (yuzning dumaloq shaklda bo'lishi)
- Orqada "buffalo bukriligi" bo'yinning orqa tomonida yog‘ yig‘ilishi natijasida "buffalo" - qo'tos hayvonidek bo'yin do'ngligi
- Semizlik: Tana markaziy qismida yog‘ to‘planishi, ammo qo'l va oyoqlada mushaklari zaiflashadi.
- Teridagi o‘zgarishlar: Striyalar (uzunchoq chiziqli yoriluvlar), yupqalanish, salga ko‘karishlar.
- Osteoporoz
- Psixiatrik buzilishlari: Depressiya, tashvish, asabiylashish.
- Immunosupressiya: Infeksiyalarga moyillik ortadi.
- Androgen ko‘payishi: Husn buzarlar, girsutizm (sochlarning ortiqcha o‘sishi).
Diagnostikasi:
🔎 24 soatlik siydik tekshiruvi: Kortizolning oshishi.
🔎 Tungi so‘lak kortizoli: Taxminan soat 23:00 da tekshiriladi.
🔎 Deksametazon tekshiruvi: Kortizol konsentratsiyasi tushmasa, Kushing sindromiga gumon qilinadi.
Davolash:
- Ekzogen steroidlar sababli turida: Dozani asta-sekin kamaytirish.
- Gipofiz adenoma sababli turida: Jarrohlik yoki radioterapiya.
- Buyrak usti bez o‘smalari sababli turida: Adrenalektomiya.
📌 Yodda saqlang: Kushing sindromi kech aniqlansa, asoratlar (masalan, yurak-qon tomir kasalliklari, qandli diabet) xavfi ortadi. Vaqtida tashxis va davolash juda muhim!
👉@PATOMAUZ🇺🇿