🔰
KUSHING SINDROMITa'rifi:
Kushing sindromi – bu qonda
kortizol gormonining konsentratsiyasi yuqoriligi natijasida yuzaga keladigan patologik holat
Etiologiyasi:
▪️Uzoq muddatli kortikosteroid dorilar qabul qilish →
ACTH (adrenokortikotropin gormoni) pasayishi → buyrak usti bezlarining atrofiyasi.
▪️ACTH sekretsiyasini oshiruvchi gipofiz adenomalari (
Kushing kasalligi deb nomlanadi).
▪️Paraneoplastik ACTH sekretsiyasi (masalan, kichik hujayrali o‘pka saratoni).
▪️Buyrak usti bezining adenoma, karsinoma yoki giperplaziyasi.
Klinikasi:
-
"Oy yuzi" (yuzning dumaloq shaklda bo'lishi)
- Orqada
"buffalo bukriligi" bo'yinning orqa tomonida yog‘ yig‘ilishi natijasida "buffalo" - qo'tos hayvonidek bo'yin do'ngligi
-
Semizlik: Tana markaziy qismida yog‘ to‘planishi, ammo qo'l va oyoqlada mushaklari zaiflashadi.
- Teridagi o‘zgarishlar:
Striyalar (uzunchoq chiziqli yoriluvlar), yupqalanish, salga ko‘karishlar.
-
Osteoporoz -
Psixiatrik buzilishlari: Depressiya, tashvish, asabiylashish.
-
Immunosupressiya: Infeksiyalarga moyillik ortadi.
-
Androgen ko‘payishi: Husn buzarlar, girsutizm (sochlarning ortiqcha o‘sishi).
Diagnostikasi:
🔎 24 soatlik siydik tekshiruvi: Kortizolning oshishi.
🔎 Tungi so‘lak kortizoli: Taxminan soat 23:00 da tekshiriladi.
🔎 Deksametazon tekshiruvi: Kortizol konsentratsiyasi tushmasa, Kushing sindromiga gumon qilinadi.
Davolash:
- Ekzogen steroidlar sababli turida: Dozani asta-sekin kamaytirish.
- Gipofiz adenoma sababli turida: Jarrohlik yoki radioterapiya.
- Buyrak usti bez o‘smalari sababli turida: Adrenalektomiya.
📌
Yodda saqlang: Kushing sindromi kech aniqlansa, asoratlar (masalan, yurak-qon tomir kasalliklari, qandli diabet) xavfi ortadi. Vaqtida tashxis va davolash juda muhim!
👉
@PATOMAUZ🇺🇿