Mobil kutubxona

#Bir_kitob_haqida

​​ISMOIL GASPRALI: DORUR-ROHAT MUSULMONLARI

Anchadan beri bunday mazza qilib uzilmay kitob o'qimayotgan edim.

Ismoil Gaspirali haqida maktabda tarix darsligida o'qiganman. Uni "jadidlarning otasi" ya'ni jadid harakatining boshchisi sifatida taniyman.

Kitob 4 qismdan iborat birinchi qism "Ustozi muazzam" ya'ni Ismoil Gaspirali hayoti haqida. Uning jadidchilik musulmonlarga yangi dunyoni tanitish yo'lidagi sa'y-harakatlar yoritilgan. Unda biz Ismoil Gaspiralini o'z zamonasida ko'pchilik anglab yetmagan masalalalarni fahmlab buni insonlarga anglatish yo'lidagi mashaqqatlari yoritilgan.

Kitobning ikkinchi qismi Farangiston maktublari deb nomlanadi. Ismoil Gaspirali bunda Mulla Abbos ismli asl Toshkentlik bo'lgan kishining ziyorat maqsadida Yevropaning turli maskanlariga safari, u yerdagi hayot haqida o'ylari bitilgan.

Kitobning uchinchi qismi "Dorur-Rohat musulmonlari" deb nomalandi. Bundagi eng kulminatsion holat Mulla Abbosni Shayx Jalol bilan uchrashuv bo'ladi. Shayx Jalol Mulla Abbosga Andalus diyorlarini sayr qilishni maslahat beradi. Qahramonimiz Andalusiyaga safar qila turib, qadimgi maskanni Dorus-Saodatni topib uyerdagi hayot bilan tanishadi. Bu qismda ozroq fantastika ishaltilgan. Menimcha Ismoil Gaspirali bu orqali o'z oruzisdagi ideal jamiyatni tasvirlagandir.

Toʻrtinchi qism "Ovrupa madaniyatiga betarafona nazar". Bu yerda Ismoil Gaspirali Yevropaga taqlidda ko'r-ko'ronalikdan saqlanish kerakligi. Ularda ilm-fanni o'rganish kerakligini, ularning ba'zi xunuk jihatlarini aytib bu masalada ularga taqlid qilishdan ogoh etadi.

📚 @kitoblar_apk

​​Ijtimoiy tarmoqlarda o‘tirish odatini mutolaa zavqiga qanday qilib o‘zgartirsa bo‘ladi?

Qarshilikni kamaytiring. Ijtimoiy tarmoqlardagi postlarni o‘qishdek kitob o‘qishdan zavq olishimiz psixologik jihatdan qiyinroq. Kitobni ochganimizda qandaydir katta majburiyatni o‘z zimmamizga olamiz, chunki bu uzoq va uni o‘qishga ham ko‘p vaqt ketadi. Ammo o‘zingizni ko‘ndirishingiz mumkin. Buning uchun o‘zingizga kichik qismlarda kitob o‘qishga ruxsat bering.

Qo‘zg‘atuvchi sababni almashtiring. Har safar ijtimoiy tarmoqlarni tekshirish istagi paydo bo‘lganda kitobni qo‘lga oling. Yangi boshlanuvchilar uchun bosma kitob yaxshiroqdir. Elektron qurilmada o‘qish paytida juda ko‘p chalg‘ituvchi signallar bo‘lishi mumkin. Agar telefoningizdan o‘qishga to‘g‘ri kelsa, barcha ijtimoiy tarmoq va messenjerlar ko‘rinmas rejimga o‘tkazing. Kitob ilovalarini esa smartfon ekranida ko‘z tushadigan qilib joylang.

Faoliyatni o‘zgartiring. Mutolaa qiling! Kerakli sahifani oching va o‘qishni boshlang. Kitobni majburiyat degan fikrdan xalos bo‘lishga harakat qiling. Dastlab qisqa bo‘limlarga ega bo‘lgan kitobdan boshlang.

📚 @kitoblar_apk

​​Yoshlar kitob o‘qimay qo‘ydimi?

Ko‘pincha katta avlod vakillaridan «yoshlar kitob o‘qimay qo‘ydi» degan tanbehni eshitamiz. Yaqinda bosma kitoblarni elektron kitoblardan judayam qizg‘anuvchi bir ziyoli akamiz e’tirof etib qoldi: «Metroda, avtobusda yoshlar telefoniga termilib, nuqul o‘yin o‘ynaydi deb o‘ylarkanman. Keyin kuzata boshladim. Telefonida kitob o‘qib ketadigan yoshlar ham ko‘p ekan».

Ba’zi katta yoshli ziyolilar orasida internet va elektron kitoblardan hayiqish hali ham mavjud. Mutolaaning shakli o‘zgargani bilan sifati o‘zgargani yo‘q. Aksincha, keyingi yillarda informatsiya miqdori keskin ortib, mutolaa ham ortayotganini statistika ko‘rsatmoqda.

Dunyodagi eng katta kitob sotuvchi kompaniya – «Amazon»ning xabar berishicha, hozirda dunyoda
bestseller bo‘lgan kitoblarning 25 foizi hali nashriyotlar tomonidan chop etilmasdan turib mualliflar bevosita internetga joylagan asarlardir. Avval internetda mashhur bo‘lgan kitoblar bosma holida ham chop etilib, bestseller bo‘lmoqda.

Jahonda kitobi eng ko‘p sotilgan mualliflardan biri Paulo Koelo ta’kidlaganidek, «Kitoblarimning internetda elektron versiyasi tarqatilishi ularning bosma nashrini bestseller qildi»...

«Kitob haqida kitob»dan

📚 @kitoblar_apk

​​📖 "Mazaxchini o‘ldirish" romani haqida yozuvchining o‘zi ham bilmaydigan besh ma’lumot

1️⃣ To‘liq ism-sharifi Nell Xarper Li. Kitob yozuvchining Alabama shtatida o‘tkazgan bolalik davri voqealariga asoslangan. Lekin bu “Mazaxchini o‘ldirish” to‘laligicha avtobiografik roman degani emas. Asar voqealari Xarper Li tug‘ilib o‘sgan Monrovill shahri prototip bo‘lmish xayoliy Meykomb shahrida bo‘lib o‘tadi. Nell Xarper Li ham qizlarning nazokatli va itoatkor bo‘lishi kutilgan bir paytda bosh qahramon Jin Luiza Finch singari xarakterga ega edi. Jinning akasi Nellning ukasi bilan tengdosh, bosh qahramonlar esa muallifning onasi bilan bir xil familiyaga ega.

2️⃣ Dill obrazining prototipi Xarperning bolalikdagi do‘sti, “Tiffanida nonushta” asarini yozgan yozuvchi Trumen Kapot hisoblanadi. U Xarperlarning xonadoniga qo‘shni uyda yashar edi, ular birga o‘ynashardi va hatto yozuv mashinkasini ham almashib ishlatishardi. Kapotning tarjimai holi haqida yozgan muallif uning Xarper Li bilan do‘stlik rishtasi haqida shunday yozadi: "Li ko‘pchilik qizlar uchun juda yovvoyi edi, Trumen esa ko‘pchilik o‘g‘il bolalar uchun juda yumshoq tabiatli hisoblanardi". Trumenning "O‘zga ovozlar, o‘zga xonalar” kitobidagi qahramonga Xarper Lining xarakteri asos qilib olingan.

3️⃣ Yozuvchini do‘stlari qo‘llab yuborishadi. Chunki do‘stlari unga romanini yozishi uchun yetarli sharoitni qilib berishadi. Li o‘rta maktabni tugatgach, u Nyu-Yorkka ko‘chib o‘tdi va 1950-yillarda aviakompaniya xodimi bo‘lib ishladi. Yangi yil bayramida do‘stlari unga katta pul berishdi. Kitob ustida ishlashi va bir yil hech narsani o‘ylamay yashashi uchun yetarli pul. "Biz sizga ishonamiz, deyishdi faqat. Men ularni tushkunlikka tushirmaslik uchun qo‘limdan kelgan bor imkoniyatni ishga soldim", deb yozadi Nell.

4️⃣ Li avvaliga "yozgan kitobim mashhurlikka erishmaydi", deb o‘ylagan. 1964-yil u kitobning muvaffaqiyatli chiqishi yetti uxlab tushiga kirmaganini tan oldi: "Men kitobni sotilib ketishini umuman kutmagandim". Ammo kitob kutilmagan darajada muvaffaqiyatga erishdi.

5️⃣ 1962-yil roman asosida film suratga olingan. Bosh rolni Gregori Pek o‘ynagan “Mazaxchini o‘ldirish” filmi “Oskar” mukofotini qo‘lga kiritdi.

📚 @kitoblar_apk

​​Bosma kitoblarning afzalliklari

▪️Bosma kitob sizning moddiy boyligingiz hamdir. Elektron kitoblaringiz soni bilan esa maqtanolmaymiz. Kitob javoni – haqiqiy ziyolining eng ardoqli davlati.

▪️Kitobdan taralayotgan yoqimli hidni elektron nashrdan topib bo‘lmaydi.

▪️Bosma kitobni varaqlash asnosida moʻjaz sahifalarning sirli shitirlashidan ko‘nglingiz cheksiz zavqqa to‘ladi.

▪️Voqealar ayni kulminatsiyasiga kelganda, riderning zaryadi tugab o‘chib qolsa bormi?.. Bosma kitob o‘qish uchun har xil sim va qurilmalar, elektr energiyasi, telefon yoki internet kabi daxmazalarga zarurat yo‘q.

▪️Bosma kitobni o‘qish payti inson miyasi ko‘plab qimmatli ma’lumotlarni qabul qiladi. Elektron kitoblar mutolaasida esa elektromagnit to‘lqinlar ta’siri tufayli ma’lumotlarni eslab qolish ko‘rsatkichi
kamayadi.

▪️Bosma kitobni texnik uquvsiz mutolaa qilish mumkin. Deylik, 70-80 ga kirgan buva-buvilarimizga elektron kitob o‘qish tartibini tushuntirgunimizcha, ular bitta an’anaviy kitobni xatm qilib qo‘yishadi.

▪️Bosma kitobda chalg‘ituvchi elementlar yo‘q. Zamonaviy o‘quv qurilmalarida esa musiqa va videopleyerlar, o‘yinlar va o‘quvchini chalg‘ituvchi boshqa imkoniyatlar mavjud. Elektron kitob mutolaasida diqqatni bir yerda jamlash qiyin.

📘 "KITOB HAQIDA KITOB"

📚 @kitoblar_apk