Lotin yozuviga o‘tish qaroridan so‘ng o‘zbek tilining fonetik strukturasi haqida to‘xtamga kelish zarur bo‘ldi. Unlilar garmonizatsiyasi masalasi milliy chegaralanishdan oldin ko‘tarilmagandi. Bungacha bo‘lgan imlo islohoti olti unli tizimni ko‘zda tutgandi.
Polivanov O‘zbekistonning eng «ilg‘or» mintaqasi bo‘lgani uchungina garmoniyadan xoli Toshkent shevasini adabiy tilning asosi sifatida qabul qilishni taklif etdi. Abdulla Alaviy va boshqalar unga qarshi g‘oyani taklif etishgan: Alaviyning fikricha, aksar o‘zbek shoirlari unlilar garmoniyasidan iborat she’riy shaklda ijod qilgan; zamonaviy o‘zbek tili mana shu «xalq adabiyoti»ga asoslanishi kerak edi, «saroy adabiyotiga» emas.
Bu boradagi janglar 1929-yil may oyigacha, to O‘zbek imlo qurultoyi to‘qqiz unlidan iborat alifboga o‘tish haqida qaror chiqarmaguncha davom etdi.
Bu vaqtga kelib ziyolilar bahsiga partiya ham aralashdi va imlo bo‘yicha qarorga turli mahalliy partiya tashkilotlaridan to‘liq garmoniyani qo‘llab-quvvatlaydigan rezolyutsiyalar hamroh bo‘ldi. To‘liq unlilashgan o‘zbek tili oddiy xalq tili, demak, «proletarroq» va «sovetroq» hisoblanardi...
📕 O‘ZBEKISTON TAVALLUDI
📚 @kitoblar_apk
Polivanov O‘zbekistonning eng «ilg‘or» mintaqasi bo‘lgani uchungina garmoniyadan xoli Toshkent shevasini adabiy tilning asosi sifatida qabul qilishni taklif etdi. Abdulla Alaviy va boshqalar unga qarshi g‘oyani taklif etishgan: Alaviyning fikricha, aksar o‘zbek shoirlari unlilar garmoniyasidan iborat she’riy shaklda ijod qilgan; zamonaviy o‘zbek tili mana shu «xalq adabiyoti»ga asoslanishi kerak edi, «saroy adabiyotiga» emas.
Bu boradagi janglar 1929-yil may oyigacha, to O‘zbek imlo qurultoyi to‘qqiz unlidan iborat alifboga o‘tish haqida qaror chiqarmaguncha davom etdi.
Bu vaqtga kelib ziyolilar bahsiga partiya ham aralashdi va imlo bo‘yicha qarorga turli mahalliy partiya tashkilotlaridan to‘liq garmoniyani qo‘llab-quvvatlaydigan rezolyutsiyalar hamroh bo‘ldi. To‘liq unlilashgan o‘zbek tili oddiy xalq tili, demak, «proletarroq» va «sovetroq» hisoblanardi...
📕 O‘ZBEKISTON TAVALLUDI
📚 @kitoblar_apk