📢 O‘zbekistonda Doktorantura Ta’limi Islohotlari – Muhim Xulosalar 🎓Doktorantura – Iqtisodiy Taraqqiyot Kaliti
O‘zbekiston oliy ta’limni modernizatsiya qilish va global raqobatbardoshlikni oshirish maqsadida
doktorantura ta’limini rivojlantirishga katta e’tibor qaratmoqda. 2030-yilga borib, oliy ta’lim qamrovini 50% ga yetkazish va ilmiy tadqiqot sifatini oshirish rejalashtirilgan.
Ammo,
- O‘zbekiston
Sovet ta’lim tizimini meros qilib oldi, u esa ko‘proq dars berishga yo‘naltirilgan bo‘lib, ilmiy tadqiqot bilan uzviy bog‘liq emas edi.
-
Resurs yetishmovchiligi va sobiq tizimga qaramlik boshqa post-sovet davlatlariga qaraganda islohotlarni sustlashtirdi.
2017-yildagi Doktorantura Islohotlari tufayli,
sifat o‘rniga sondagi o‘sish kuzatildi. Ya'ni:
📈 Doktorlik darajasi olganlar soni oshdi, lekin ilmiy ish sifati pasaydi.
📉 Korruptsiya va
shubhali jurnallarda (masalan, ilmiy maqolani tekshirmasdan qabul qiladigan ilmiy nashriyotlar) chop etish holatlari ko‘paydi, bu esa islohotlar maqsadiga zid ketmoqda.
Nimaga?
- Haqiqiy ilmiy yutuqlardan ko‘ra, tanish-bilishchilik va moliyaviy imkoniyatlar ko‘proq rol o‘ynaydi.
- Soxta maqolalar va "ghostwriting" holatlari keng tarqalgan.
G‘arbiy, Sovet va O‘zbek Doktorantura Modeli
🗽 G‘arb modeli: Ilmiy mustaqillik va tadqiqot ko‘nikmalariga urg‘u beradi.
🔨 Sovet modeli: Davlat nazoratidagi, mafkuraviy tadqiqotlar.
⚖️ O‘zbekiston modeli: Hali ham sovetcha byurokratiya bilan bog‘liq, lekin g‘arb standartlariga intilmoqda.
O‘zbekiston doktorantura islohotlari son jihatdan o‘sishga erishdi, lekin sifat masalasida jiddiy muammolar bor. Tizimli muammolar, korruptsiya va resurs yetishmovchiligi hal etilmasa, uzoq muddatli muvaffaqiyatga erishish qiyin.
📢 Shuning uchun kimdir PhD'man deb iddao qilsa, nafaqat chop etilgan maqolalariga, balki ularning sifati va jurnalning obro‘siga ham e’tibor bering!
PS: Bakalavr paytimda yozilgan ishlarimdan biri potentsial "shubhali" jurnalda qabul qilingan. Albatta, bu munozarali masala... 😅
Manba:
https://link.springer.com/article/10.1057/s41307-025-00396-1#Abs1@kilich_bek_blog