The Stranger dan repost
Oʻzbek jamiyati baxtsizligining sababi, uning ham moddiy, ham ma'naviy qashshoqligining eng asosiy sababi oila desam ishonasizmi?
Afsuski, bizda oila qadriyat sifatida singdirilgan va har qanaqasiga yaqin asrlarda uni yoʻqotish qiyin. Ham diniy, ham milliy, ham siyosiy jihatdan oila institutiga alohida e'tibor qaratiladi, davlat miqyosida ajrimlarga qarshi choralar koʻriladi, ummatim oila qursin degan hadislar keltiriladi, ota-onaga, qarindosh-urugʻlarga hurmat koʻrsatish targʻib qilinadi. Nahotki hukumat sizning oilangiz haqida qaygʻurgani, oilani muqaddas deb hisoblagani uchun oila institutini himoya va targʻib qiladi deb oʻylaysiz?
XX asrning eng uzoq hukmronlik qilgan diktatorlaridan biri Antonio Salazarning oila haqidagi fikrlarini oʻqing: "Oila cherkov jamiyatining birinchi yadrosi hisoblanadi, demak millatning ham asl sababchisi hisoblanadi. Shuning uchun u oʻz tabiatiga koʻra davlatlarning organik elementlarining eng birinchisi hisoblanadi".
Tushundingizmi? Oila davlatchilik uchun zarur. Aniqrogʻi diktaturaga asoslangan davlatlar uchun. Baxt indeksi boʻyicha eng yuqori oʻrinlarda turuvchi davlatlarda oila instituti allaqachon kun tartibidan chiqqan, jamiyat uchun ham, hukumat uchun ham fuqarolarning erga tegishi, uylanishi, ajrashishi mutlaqo qiziq emas.
Tushuntirishga harakat qilaman. Normal oʻzbek erkagining butun umri dastlab uylanishga pul yigʻish, katta toʻy qilish, keyin shu toʻylar qatorlashishi, uy solish, mashina olish, keyin esa oʻlguncha farzandlari uchun yashash bilan oʻtadi. Normal oʻzbek ayoli esa har qancha oʻqimishli boʻlmasin oilali boʻlsa vaqtining katta qismi qaynona, er, bolalarining xizmatini qilish bilan oʻtadi. Yaʼni har ikki tomon ham butun umrlik kafolatlangan ishchidir, ular har doim isteʼmolchi va butun umr oila institutiga va unga bogʻliq marosimlar uchun ishlab oʻtadi. Hukumatga esa aynan shu kerak.
Ruhiy jihatdan ham oila qator muammolarning sababchisi. Birinchi navbatda jamiyat tomonidan ulgʻaygan yigit va qizlarga qoʻshilib, koʻpayishi shart boʻlgan molday qaraladi. Yetti yot begona ham qachon uylanishingiz, erga tegishingiz bilan qiziqadi. Toʻydan soʻng butun mahalla kelinning chotini poylaydi qachon tugʻarkin deb. Oila qurishga ham moddiy, ham maʼnaviy jihatdan tayyor boʻlmagan yoshlar qator ruhiy va moddiy muammolarga uchrashadi. Bunday oiladagi farzandlar esa butun umrlik travmalar bilan katta boʻlishadi. Qaynona kelin, ovsinlar, qaynisingillar muammosi haqida gapirmay qoʻyaveray.
Agar oila instituti erkin boʻlsa individuallik kuchayadi. Individual odam bu shaxsdir. Shaxs oʻziga nima kerakligini aniq biladi va buni toʻlagan soliqlari evaziga hukumatdan talab qiladi. Jamiyatdagi tengsizlik, kim oʻzarga toʻylar, uylar, mashinalar va hatto korrupsiyaga ham yadrosida oila turadigan jamiyat aybdor. Chunki individ biladiki, jamiyatning u bilan ishi yoʻq va yolgʻiz oʻziga koʻp narsa kerak emas. Bizda esa xoh erkak, xoh ayol boʻlsin, butun umri oila va uning atrofidagi mayda muammolar bilan oʻtadi. Bu aylana davom etaveradi, etaveradi. Oila yaxshi narsa, qachonki u hukumat yoki jamiyat singdirgan emas, mutlaqo shaxsiy tanlovingiz boʻlsa. Ayni paytda jamiyatimizdagilar oʻziga sindirilgan oilaviy baxt uchun harakat qilib, aslida doimiy ishchi va isteʼmolchi sifatida tor doiraga xizmat qiladi, xolos.
@salimov_blogi
Afsuski, bizda oila qadriyat sifatida singdirilgan va har qanaqasiga yaqin asrlarda uni yoʻqotish qiyin. Ham diniy, ham milliy, ham siyosiy jihatdan oila institutiga alohida e'tibor qaratiladi, davlat miqyosida ajrimlarga qarshi choralar koʻriladi, ummatim oila qursin degan hadislar keltiriladi, ota-onaga, qarindosh-urugʻlarga hurmat koʻrsatish targʻib qilinadi. Nahotki hukumat sizning oilangiz haqida qaygʻurgani, oilani muqaddas deb hisoblagani uchun oila institutini himoya va targʻib qiladi deb oʻylaysiz?
XX asrning eng uzoq hukmronlik qilgan diktatorlaridan biri Antonio Salazarning oila haqidagi fikrlarini oʻqing: "Oila cherkov jamiyatining birinchi yadrosi hisoblanadi, demak millatning ham asl sababchisi hisoblanadi. Shuning uchun u oʻz tabiatiga koʻra davlatlarning organik elementlarining eng birinchisi hisoblanadi".
Tushundingizmi? Oila davlatchilik uchun zarur. Aniqrogʻi diktaturaga asoslangan davlatlar uchun. Baxt indeksi boʻyicha eng yuqori oʻrinlarda turuvchi davlatlarda oila instituti allaqachon kun tartibidan chiqqan, jamiyat uchun ham, hukumat uchun ham fuqarolarning erga tegishi, uylanishi, ajrashishi mutlaqo qiziq emas.
Tushuntirishga harakat qilaman. Normal oʻzbek erkagining butun umri dastlab uylanishga pul yigʻish, katta toʻy qilish, keyin shu toʻylar qatorlashishi, uy solish, mashina olish, keyin esa oʻlguncha farzandlari uchun yashash bilan oʻtadi. Normal oʻzbek ayoli esa har qancha oʻqimishli boʻlmasin oilali boʻlsa vaqtining katta qismi qaynona, er, bolalarining xizmatini qilish bilan oʻtadi. Yaʼni har ikki tomon ham butun umrlik kafolatlangan ishchidir, ular har doim isteʼmolchi va butun umr oila institutiga va unga bogʻliq marosimlar uchun ishlab oʻtadi. Hukumatga esa aynan shu kerak.
Ruhiy jihatdan ham oila qator muammolarning sababchisi. Birinchi navbatda jamiyat tomonidan ulgʻaygan yigit va qizlarga qoʻshilib, koʻpayishi shart boʻlgan molday qaraladi. Yetti yot begona ham qachon uylanishingiz, erga tegishingiz bilan qiziqadi. Toʻydan soʻng butun mahalla kelinning chotini poylaydi qachon tugʻarkin deb. Oila qurishga ham moddiy, ham maʼnaviy jihatdan tayyor boʻlmagan yoshlar qator ruhiy va moddiy muammolarga uchrashadi. Bunday oiladagi farzandlar esa butun umrlik travmalar bilan katta boʻlishadi. Qaynona kelin, ovsinlar, qaynisingillar muammosi haqida gapirmay qoʻyaveray.
Agar oila instituti erkin boʻlsa individuallik kuchayadi. Individual odam bu shaxsdir. Shaxs oʻziga nima kerakligini aniq biladi va buni toʻlagan soliqlari evaziga hukumatdan talab qiladi. Jamiyatdagi tengsizlik, kim oʻzarga toʻylar, uylar, mashinalar va hatto korrupsiyaga ham yadrosida oila turadigan jamiyat aybdor. Chunki individ biladiki, jamiyatning u bilan ishi yoʻq va yolgʻiz oʻziga koʻp narsa kerak emas. Bizda esa xoh erkak, xoh ayol boʻlsin, butun umri oila va uning atrofidagi mayda muammolar bilan oʻtadi. Bu aylana davom etaveradi, etaveradi. Oila yaxshi narsa, qachonki u hukumat yoki jamiyat singdirgan emas, mutlaqo shaxsiy tanlovingiz boʻlsa. Ayni paytda jamiyatimizdagilar oʻziga sindirilgan oilaviy baxt uchun harakat qilib, aslida doimiy ishchi va isteʼmolchi sifatida tor doiraga xizmat qiladi, xolos.
@salimov_blogi