Iqlimshunos kundaligi 🌏


Kanal geosi va tili: O‘zbekiston, O‘zbekcha
Toifa: Tabiat


Barchasi iqlim va atrof-muhitning kecha, bugun va ertaga qanday o'zgarayotgani haqida !
• Informatsion🌐
• Astronomik🪐
• Prognozlar⛈
• Yangiliklar🆕
• Taxlillar🔭
• Faktlar🗞
• Fikrlar💭
* Fikrlar subyektiv
✍️ @abdurakhmanov_murodjon
est: 11.01.23

Связанные каналы  |  Похожие каналы

Kanal geosi va tili
O‘zbekiston, O‘zbekcha
Toifa
Tabiat
Statistika
Postlar filtri


Xitoy dunyodagi eng baland quyosh elektr stansiyasini ishga tushirdi - u Tibet avtonom viloyatida dengiz sathidan 5100 metr balandlikda joylashgan.

Stansiya quvvati 4 ming xonadonni elektr energiyasi bilan ta’minlashga yetadi. Quyosh panellari maydoni 100 ta futbol maydoniga teng bo'lib, yiliga 90 million kilovatt-soat toza energiya ishlab chiqariladi.

👉 @iqlimshunos_kundaligi


Eng uzun tun

Bugun Yer kurrasining shimoliy yarimsharida eng uzun tun kuzatiladi - sutkaning qorong‘i qismining davomiyligi O‘zbekiston joylashgan kengliklarda 15 soatga yaqinlashadi.

Astronomik nuqtayi nazardan qaralsa, Quyosh atrofida 365 sutka mobaynida to‘liq elleptik orbita bo‘ylab aylanuvchi Yer kurrasi qishda Quyoshga eng yaqin keladi. Ikki osmon jismi o‘rtasidagi masofa 147 mln kilometrgacha qisqaradi. Yerning Quyoshga eng yaqin keluvchi nuqtasi «perigeliy» deb ataladi.

Demak, azizlar bugun eng yaqin Yulduz(Quyosh)ga eng yaqin masofadamiz.

Bugun Quyoshga shunchalik yaqin bo'lsak, nima uchun Yer sayyorasi isib ketmayapti degan savolga javobni yuqoridagi rasmdan topishingiz mumkin !

👉 @iqlimshunos_kundaligi


Video oldindan ko‘rish uchun mavjud emas
Telegram'da ko‘rish
Sun'iy yo'ldoshlar yog'ingarchiliklarni qanday aniqlaydi ?

Yog'ingarchilikni o'lchash/kuzatish uchun hozirda orbitadagi sun'iy yo'ldoshlar butun Yer bo'ylab yomg'ir va qor haqida ma'lumotlarni taqdim etadi.

Ushbu vizualizatsiya sun'iy yo'ldosh orbitalari ostidagi yog'ingarchilikni qanday qayd etib borishini ko'rsatadi.

Meteorologik kuzatuv ishlari qiyin bo'lgan hududlarda sun'iy yo'ldosh ma'lumotlari muhim hisoblanadi. Bu esa atmosfera oqimlarini o'rganish/prognozlash uchun muhim ahamiyat kasb etadi.

Yog'ingarchilikni qayd etuvchi sun'iy yo'ldoshlarlar bugungi kunda duryoning istalgan burchagi uchun har 30 daqiqada yangilanadigan ma'lumotlarni taqdim etadi.

Jahon meteorologiya tashkiloti ma'lumotlariga ko'ra, hozirgi vaqtda orbitada 322 ta sun'iy yo'ldoshlar Yerni muntazam tadqiq etmoqda.

👉 @iqlimshunos_kundaligi


Ushbu kanalni qaysi hududdan kuzatyapsiz ?
So‘rovnoma
  •   Vodiy viloyatlari(Namangan, Andijon, Farg'ona)
  •   Toshkent shahri,Toshkent viloyati
  •   Sirdaryo, Jizzax
  •   Samarqand
  •   Qashqadaryo, Surxondaryo
  •   Buxoro, Navoiy
  •   Xorazm, Qoraqalpog'iston
  •   Boshqa davlat
155 ta ovoz


16-dekabrda O'zbekistonning qor bilan qoplanganlik darajasi

O'tgan 48 soat ichida O'zbekistonning katta qismida yog'inchalik(asosan qor ko'rinishida) kuzatildi. Nasaning Terra va Modis sun'iy yo'ldosh ma'lumotlariga ko'ra O'zbekistonning katta qismi qor bilan qoplangan(yuqorida kosmik sur'atda shkala bilan keltirilgan).

Aytgancha, kosmosdan olingan fototasvirlarda qor va bulut bir-biriga o'xshaydi, ularni ajratib olish texnik qiyinchiliklarga olib keladi. NASA qor bilan bulutni ajratib olish uchun uchun Snow Cover funsiyasini o'z saytida ishga tushirgan.

Yuqoridagi rasmda ham diqqat bilan qarasangiz Toshkent shahrida hali qor saqlanib turibdi. Demak Snow Cover funsiyasi to'g'ri ishlamoqda.

Yuqorida olovrang🟧 va sariq ranglar🟨 qor mavjud xududlarni ko'rsatmoqda. Qizil rangli hududlar ko'proq qor to'planganini ko'rsatayotgan bo'lsa, sariq rang esa kamroq qor to'plashini. Batafsil pastki chap burchakda keltirilgan.

ℹ️ NASA(Terra/Modis)

👉 @iqlimshunos_kundaligi


11:00 🕚

Respublikaning katta qismida qor yog'ib o'tmoqda(yuqoridagi rasmda oq rang bilan keltirilgan).

Kechga borib butun Farg'ona vodiysini ham qisqa qor yog'ishi xodisasiga guvoh bo'lishlari mumkin.

👉 @iqlimshunos_kundaligi


Oʻzbekistonning Orxus konvensiyasiga qoʻshilishi haqidagi qonun loyihasi qabul qilindi

Oliy Majlis Qonunchilik palatasining navbatdagi majlisida “Atrof-muhit bilan bog‘liq bo‘lgan masalalar bo‘yicha qarorlar qabul qilish jarayonida jamoatchilikning axborot olish imkoniyati, ishtiroki va odil sudlovga erishish imkoniyati to‘g‘risidagi konvensiyaga (Orxus, 1998-yil 25-iyun) O‘zbekiston Respublikasining qo‘shilishi haqida”gi qonun loyihasi birinchi oʻqishda konseptual jihatdan koʻrib chiqildi va qabul qilindi.

Bu nima degani ?
- Fuqarolarning davlat organlaridan tegishli ekologik axborotni olish huquqini ta'minlash

- Fuqarolarning atrof-muhitga ta'sir qilishi mumkin bo'lgan rejalar, dasturlar va qonun hujjatlarini tayyorlashda ishtirok etish huquqini ta'minlash

- Fuqarolarning axborotdan foydalanish yoki jamoatchilik ishtiroki bilan bog'liq huquqlari buzilgan taqdirda, ko'rib chiqish tartib-qoidalaridan foydalanish huquqini ta'minlash.

Demak, O'zbekiston ham Orxus konveksiyasini yuqoridagi majburiyatlarini o'z zimmasiga oldi va mavjud ekologik muammolarni xal etishda jamoatchilik fikri inobatga olinadi.

Avvalroq, Orxus konvensiyasi haqida batafsil yozgan edik.

👉 @iqlimshunos_kundaligi


Google o'zi yaratgan kvant kompyuter hayratlanarli texnik ko'rsatkichlarga ega ekanligini iddao qilmoqda.

Google yangi Willow kvant chipini taqdim etdi, u odatiy superkompyuterlar uchun 10 septillion yil(10'000'000'000'000'000'000'000'000) talab qilinadigan masalani atigi 5 daqiqada hal qilishi mumkin. Bu kvant hisoblashda eng tezkor xisoblash bo‘lib, u deyarli xatoliklarsiz ishlamoqda.

Ekspertlar Willow’ni katta yutuq deb baholasalar-da, uni amaliy ishlatish uchun hali vaqt va rivojlanish talab qilinadi. Tadqiqot natijalari Nature jurnalida chop etilibdi.

Avvalroq Google graphCast sun'iy intelekti orqali ob-havo prognozlarini 10 kunlik muddatda yuqori aniqlik bilan prognoz qilayotgani haqida yozgan edik.

👉 @iqlimshunos_kundaligi


Video oldindan ko‘rish uchun mavjud emas
Telegram'da ko‘rish
Kvant kompyuteri

4-sanoat inqilobi (biz yashayotgan davr) kelajakda o'zining texnologik yutuqlari, jumladan sun'iy intellekt (AI), bilan eslansa ajab emas.

Kvant kompyuterlari murakkab hisob-kitoblarni bajarishda, masalan, kriptografiyani buzishda, yangi dori-darmonlarni kashf etishda va hatto iqlim o‘zgarishini modellashtirishda(qisqa va uzoq muddatli prognozlar ishlab chiqishda) keng foydalanish mumkin.

Yuqoridagi videoda, oddiy kompyuter labirint ichidan chiqish yo'lini qidirmoqda. U barcha yo‘llarni ketma-ket sinab ko‘radi, ya'ni bir yo‘ldan ketib, to‘siqqa duch kelsa, qaytib boshqa yo‘lni sinaydi. Bu jarayon vaqt talab qiladi, ayniqsa labirint kattalashgan sari.

Kvant kompyuteri superpozitsiya xususiyatidan foydalanib, bir vaqtning o‘zida barcha yo‘llarni sinab chiqadi! Bu degani, kvant kompyuter bir harakat bilan to‘g‘ri yo‘lni topa oladi.

👉 @iqlimshunos_kundaligi


Kopernikus Iqlim Agentligi Noyabr oyi uchun "iqlim byulleteni"ni e'lon qildi

Byulleten ma'lumotlariga ko'ra:

• 2024-yil Noyabri global miqyosda kuzatuvlar tarixidagi ikkinchi eng issiq noyabr bo‘ldi (birinchi o‘rin 2023-yil noyabriga tegishli).

• Noyabr oyi iqlim anomaliyalari:
• Markaziy Yevropada 1991-2020-yillar ko‘p yillik me’yordan -2°C dan -4°C gacha sovuqroq bo‘ldi.
• Markaziy Osiyoda esa me’yordan 1°C dan 3°C gacha issiqroq kuzatildi(yuqoridagi rasmlarda batafsil ko'rishingiz mumkin).

👉 @iqlimshunos_kundaligi


Nil daryo deltasi

Nil daryosi Misr uchun xazinadek go'ya. Yuqoridagi kosmik sur'atlarda daryo deltasining oxirgi 24 yilda faol kengaytirilganini ko'rish mumkin.

👉 @iqlimshunos_kundaligi


Kopernikus iqlim portali

Agar habaringiz bo'lsa, Yevropa Ittifoqining Kopernikus nomli iqlim portali mavjud. Portal o'zida 1940-yildan beri qayd etilgan ma'lumotlar asosida qayta ishlangan(reanalysis data) ma'lumotlarni ishlab chiqgan.

Portal meteorologik ma'lumotlardan tashqari, bioiqlimiy, sun'iy yo'ldosh kuzatuv ma'lumotlarini ham muntazam joylab boradi.

Ma'lumotlarni 0.25x0.25 kataklar kattaligida yuklab olishishingiz mumkin.

So'nggi yillarda portaning ommabopligi ortib bormoqda. Asosan tadqiqot maqsadlarida foydalanilayotgan portal bugungi kunga kelib boshqa maqsadlarda ham keng foydalanilmoqda.

Portaldan bugungi kunda kuniga 80-100 terabayt ma'lumot yuklab olinmoqda(1-rasm). Shunchalik bosimni ko'tarib turgan serverlarga qoyil qolish kerak.

Portal statistikasiga qaraganda, oxirgi 24 soat ichida portaldan Afgonistonda turib 64 ta so'roq orqali 62 GB ma'lumot yuklab olinibdi.

Qozog'istondan 82 ta so'rov 32 GB Uzbekistondan esa 1 ta so'rov 1 GB> ma'lumot yuklab olingan.

👉 @iqlimshunos_kundaligi


Sel toshqinlari yilning qaysi qismida asosan qaysi viloyatlarda kuzatiladi ?

1990-2022 yillarda O'zbekistonda sodir bo'lgan sel toshqinlari tahlil etilganda, sel toshqinlari asosan Mart, Aprel, May, Iyun oylarida kuzatilgan.

Sel suv toshqinlari asosan Namangan, Farg'ona, Surxondaryo viloyatlarida kuzatilgan. Asosan tog' oldi hududga ega viloyatlar.

Shuningdek, So'nggi yillarda(1990-2022 yillar) eng ko'p suv toshqinlari Namangan viloyatida birgina May oyining o'zida 200 ga yaqin, Aprel oyida Surxondaryoda 150 dan ortiq sel toshqinlari kuzatilgan.

* Batafsil ma'lumotlar yuqoridagi grafikda keltirilgan.

©️ Yuqoridagi ilmiy tadqiqot ishi Gidrometeorologiya ilmiy tadqiqot olimi Dergachyova Irina Viktorovna tomonidan amalga oshirilgan.

👉 @iqlimshunos_kundaligi


Video oldindan ko‘rish uchun mavjud emas
Telegram'da ko‘rish
⚡️ Kamyob tabiiy xodisa

Gvatemaladagi otilayotgan Fuego vulqoniga chaqmoq urgan lahza

👉 @iqlimshunos_kundaligi


Video oldindan ko‘rish uchun mavjud emas
Telegram'da ko‘rish
Yerda mavjud suv miqdorini hajmiy solishtiruvchi video tayyorlashibdi.

Yuqorida videogi so'zlar quyidagicha tarjima qilinadi:
Rivers&Lakes — Daryo va ko'llar
Ground water — Yerosti suvlari
Oceans — Okeanlar


👉 @iqlimshunos_kundaligi


GEFS iqlim modeli kelgusi haftada O'zbekiston uchun yomg'irli prognozlarini taqdim etmoqda.

Model ma'lumotlariga ko'ra, kelgusi hafta davomida Respublikaning tog'li hududlarida 10-25 mm, tog'-oldi hududlarga esa 5-10 mm yog'ingarchilik bo'lishi kutilmoqda.

Vodiy viloyatlarida esa hafta davomida hozircha yog'ingarchilik kutilmayapti.

👉
@iqlimshunos_kundaligi


GEFS iqlim modelining harorat bo'yicha prognozlari kelgusi hafta uchun issiq harorat anomaliyalarini taqdim etmoqda.

Deyarli barcha hududlarda me'yordan chetlashish 2-4 C issiq. Bu degani, o'rtacha ko'p yillik haroratdan issiqroq haroratlar kutilmoqda.

Yuqoridagi kartalarda maksimal harorat(chap tomonda) va minimal harorat(o'ng tomonda)larning chetlashishi tasvirlangan.

👉 @iqlimshunos_kundaligi


“O‘zbekiston–2030” Strategiyasi asosida ishlab chiqilgan, Oliy majlisda taqdim etilgan Vazirlar Mahkamasining 5-yillik Harakat dasturi 10 ta ustuvor yo‘nalishni qamrab olgan.

Shuningdek ushbu yo‘nalishlar doirasida iqtisodiy-ijtimoiy tarmoqlar kesimida 400 ta chora-tadbir aniq belgilab olingan.

Ushbu 400 ta chora-tadbirlardan 27 tasi Ekologiya va Atrof muhitni muhofaza qilishga tegishli.

Chora tadbirlarning qariyb 1/4 qismi iqtisodiyot va sanoatni rivojlantirish uchun amalga oshirish ko'zlanmoqda.

👉 @iqlimshunos_kundaligi


Aziz Abduhakimov O‘zbekiston Respublikasi ekologiya, atrof-muhitni muhofaza qilish va iqlim o‘zgarishi vaziri lavozimiga ma`qullandi

Vazir ushbu lavozimga 2022-yil 30-dekabrdan kirishgan.

Qayta ma'qullanish bilan A.Abduhakimovni tabriklaymiz. Tizimda jamiyat manfaatlari uchun ulkan islohotlar bo'lishiga ishonamiz.

👉 @iqlimshunos_kundaligi


Kecha senatda bo'lib o'tgan majlisda davlat Prezident nafaqat O‘zbekiston, balki dunyodagi ko‘plab mamlakatlar iqlim o‘zgarishlarining salbiy oqibatlarini yaqqol his qilayotganini qayd etdi.

- Havo va suvning ifloslanishi, tuproq erroziyasi, cho‘llanish, qazilma yoqilg‘ilarni behisob ishlatish global isishga, tabiiy ofatlarning ko‘payishiga olib kelmoqda, atrof-muhit va aholi sog‘lig‘iga zarar yetkazmoqda.

- Bunga javoban mamlakatimizda uch yil avval “Yashil makon” umummilliy loyihasi boshlandi. Qo‘shni mamlakatlar bilan birgalikda Mintaqaviy iqlim strategiyasini amalga oshirishga kirishildi. Poytaxtimizda Markaziy Osiyo atrof-muhit va iqlim o‘zgarishlarini o‘rganish universiteti tashkil etildi.

Lekin yashil islohotlarning katta qismi 2025 yilda bo'lishi kutilmoqda.

👉 @iqlimshunos_kundaligi

20 ta oxirgi post ko‘rsatilgan.