🗿 Shizoid shaxs buzilishi
Shizoid shaxs buzilishini bir so’z bilan ta’riflash kerak bo’lsa, haddan ziyod ijtimoiy begonalashish va hissiy kambag’allik sifatida ta’riflash mumkin. Ta’rifimdagi “kambag’allik” so’zini ham miqdor, ham sifat jihatidan tushunish mumkin.
✅ Shizoid shaxs buzilishining belgilari:
1️⃣ Yaqin munosabatlardan rohatlana olmaslik (natijada esa kim bilandur hissiy yaqinlikka extiyoj sezmaslik va buni qidirmaslik)
2️⃣ Yolg’izlikni afzal bilish (shuning uchun ularning hobbi va professional faoliyatlari ham jamiyat va insonlar bilan minimum muomila qilinadigan sohalardan tanlanadi). Yolg’izlikda o’zlarini qulay his qiladilar.
3️⃣ Jismoniy va taktil yaqinlikdan rohatlanmaslik (natijada jinsiy hayotga bo’lgan qiziqishning ham nihoyatda past bo’lishi). Quchoqlash, bo’sa olish kabi yaqinlikni bildiruvchi hatti-harakatlar ular uchun diskomfort tug’diradi
4️⃣ Aktiv faoliyatlardan zavq olishning yo’qligi – bekorga bu shaxs buzilishi va shaxs tipiga “programmistlar kasali” degan tamg’a yopishtirilmagan. Bu bilan hamma programmistlar shizoid yoki shizoid shaxs buzilishiga ega demoqchi emasman, hozirgi kunda dunyoni yarmi programmist bo’lib ketdi. Shunchaki kasb etikasi jihatidan shu kabi kasblar shizoid shaxs buzilishiga ega insonlar uchun eng qulay bo’ladi.
5️⃣ O’ta cheklangan sotsial doira — odatda ularning birorta ham yaqin do’sti bo’lmaydi (yoki bir dona do’sti bo’ladi) va faqatgina o’zlari o’sgan oila a’zolari bilan ijtimoiy yaqinlikka kirishadi. Shaxsiyat buzilishi haqida gap ketganda esa, ularning umuman yangi oila qurishini tasavvur qilish qiyin.
6️⃣ Maqtov va tanqidga nisbatan mutlaqo befarqlik – buning asosida navbatdagi belgi – hissiy sovuqlik yotadi. (Boshqa tarafdan qaraganda, qanday baxtli insonlar, birovni xoh yaxshi, xoh yomon fikriga e’tibor bermaydi).
7️⃣ Hissiy sovuqlik – shizoid shaxs buzilishiga ega insonlarni quyushqondan chiqarib yuborish nihoyatda qiyin ish. Hissiy sovuqlik bu shaxs buzilishining mohiyatini tashkil etadi. Shizoid shaxs buzilishiga ega insonlardan “Qayerda, qanday holatda biroz bo’lsa ham biror tuyg’uni his qilasiz?” – deb so’ralganda, ular odatda “Ijtimoiy faollik talab etiladigan vaziyatlarda hissiy diskomfort his qilaman” – deb javob berishadi.
🔖 Bu turdagi shaxs buzilishi autistik spektr kasalliklariga o’xshab ketadi. Chunki ikki turdagi kasalliklarning ham asosida hissiyotlar bilan bog’liq muammolar yotadi.
💡 Shaxsiyat buzilishi tashxisi qo’yilishi uchun ushbu kasalliklar guruhiga tegishli umumiy belgilar va yuqorida keltirilgan 7 belgidan kamida 4tasi kuzatilishi kerak.
Shizoid shaxs buzilishini bir so’z bilan ta’riflash kerak bo’lsa, haddan ziyod ijtimoiy begonalashish va hissiy kambag’allik sifatida ta’riflash mumkin. Ta’rifimdagi “kambag’allik” so’zini ham miqdor, ham sifat jihatidan tushunish mumkin.
✅ Shizoid shaxs buzilishining belgilari:
1️⃣ Yaqin munosabatlardan rohatlana olmaslik (natijada esa kim bilandur hissiy yaqinlikka extiyoj sezmaslik va buni qidirmaslik)
2️⃣ Yolg’izlikni afzal bilish (shuning uchun ularning hobbi va professional faoliyatlari ham jamiyat va insonlar bilan minimum muomila qilinadigan sohalardan tanlanadi). Yolg’izlikda o’zlarini qulay his qiladilar.
3️⃣ Jismoniy va taktil yaqinlikdan rohatlanmaslik (natijada jinsiy hayotga bo’lgan qiziqishning ham nihoyatda past bo’lishi). Quchoqlash, bo’sa olish kabi yaqinlikni bildiruvchi hatti-harakatlar ular uchun diskomfort tug’diradi
4️⃣ Aktiv faoliyatlardan zavq olishning yo’qligi – bekorga bu shaxs buzilishi va shaxs tipiga “programmistlar kasali” degan tamg’a yopishtirilmagan. Bu bilan hamma programmistlar shizoid yoki shizoid shaxs buzilishiga ega demoqchi emasman, hozirgi kunda dunyoni yarmi programmist bo’lib ketdi. Shunchaki kasb etikasi jihatidan shu kabi kasblar shizoid shaxs buzilishiga ega insonlar uchun eng qulay bo’ladi.
5️⃣ O’ta cheklangan sotsial doira — odatda ularning birorta ham yaqin do’sti bo’lmaydi (yoki bir dona do’sti bo’ladi) va faqatgina o’zlari o’sgan oila a’zolari bilan ijtimoiy yaqinlikka kirishadi. Shaxsiyat buzilishi haqida gap ketganda esa, ularning umuman yangi oila qurishini tasavvur qilish qiyin.
6️⃣ Maqtov va tanqidga nisbatan mutlaqo befarqlik – buning asosida navbatdagi belgi – hissiy sovuqlik yotadi. (Boshqa tarafdan qaraganda, qanday baxtli insonlar, birovni xoh yaxshi, xoh yomon fikriga e’tibor bermaydi).
7️⃣ Hissiy sovuqlik – shizoid shaxs buzilishiga ega insonlarni quyushqondan chiqarib yuborish nihoyatda qiyin ish. Hissiy sovuqlik bu shaxs buzilishining mohiyatini tashkil etadi. Shizoid shaxs buzilishiga ega insonlardan “Qayerda, qanday holatda biroz bo’lsa ham biror tuyg’uni his qilasiz?” – deb so’ralganda, ular odatda “Ijtimoiy faollik talab etiladigan vaziyatlarda hissiy diskomfort his qilaman” – deb javob berishadi.
🔖 Bu turdagi shaxs buzilishi autistik spektr kasalliklariga o’xshab ketadi. Chunki ikki turdagi kasalliklarning ham asosida hissiyotlar bilan bog’liq muammolar yotadi.
💡 Shaxsiyat buzilishi tashxisi qo’yilishi uchun ushbu kasalliklar guruhiga tegishli umumiy belgilar va yuqorida keltirilgan 7 belgidan kamida 4tasi kuzatilishi kerak.