Xabeas korpus nima ?!
Xabeas korpus — bu ingliz jinoyat-protsessual huquqi instituti bo‘lib, shaxs daxlsizligi tamoyili bilan chambarchas bog‘liq sanaladi, u anglo-sakson huquqiy oilasining boshqa mamlakatlari huquqiy tizimlariga ham kiritilgan.
“Xabeas korpus”ni oddiy tushuntiradigan bo‘lsak, unga ko‘ra, qamoqqa olingan shaxs yoki uning nomidan boshqa bir fuqaro nima sababdan hibsga olinayotgani yoki qamoqqa olish to‘g‘risidagi hujjat bo‘yicha sudga murojaat qilishi va hibsga olish yoki ushlab turishning qonuniyligini tekshirish uchun maxsus sud qarorini talab qilishi mumkin. Ya’ni gumonlanuvchi ma’lum sabab bilan hibsga olinganidan so‘ng uni ushlab turishlari qonuniyligini talab qilish huquqiga ega bo‘ladi.
Sudning qarori bo‘lmagan taqdirda shaxsni 48 soatdan ortiq ushlab turish mumkin bo‘lmaydi.
Ushbu huquqiy institut Oʻzbekiston qonunchiligida ham tatbiq etilgan. Konstitutsiyamizning 27-moddasida Xabeas korpus tamoyili mustahkamlab qoʻyilgan: «Hibsga olishga, qamoqqa olishga va qamoqda saqlashga faqat sudning qaroriga ko‘ra yo‘l qo‘yiladi. Shaxs sudning qarorisiz qirq sakkiz soatdan ortiq muddat ushlab turilishi mumkin emas».
Shuning Xabeas korpus jinoyat qonunchiligida qoʻllanilganligi sababli Oʻzbekiston Respublikasining Jinoyat protsessual Kodeksida ham belgilab qoʻyilgan.
JPK ning 226-moddasi «Ushlab turish muddati» ga koʻra: «Ushlab turish muddati shaxs amalda ushlangan paytdan e’tiboran ko‘pi bilan qirq sakkiz soatni tashkil etadi».
© Bekzod Chorshanbiyev
👉 @huquqiyformat
Xabeas korpus — bu ingliz jinoyat-protsessual huquqi instituti bo‘lib, shaxs daxlsizligi tamoyili bilan chambarchas bog‘liq sanaladi, u anglo-sakson huquqiy oilasining boshqa mamlakatlari huquqiy tizimlariga ham kiritilgan.
“Xabeas korpus”ni oddiy tushuntiradigan bo‘lsak, unga ko‘ra, qamoqqa olingan shaxs yoki uning nomidan boshqa bir fuqaro nima sababdan hibsga olinayotgani yoki qamoqqa olish to‘g‘risidagi hujjat bo‘yicha sudga murojaat qilishi va hibsga olish yoki ushlab turishning qonuniyligini tekshirish uchun maxsus sud qarorini talab qilishi mumkin. Ya’ni gumonlanuvchi ma’lum sabab bilan hibsga olinganidan so‘ng uni ushlab turishlari qonuniyligini talab qilish huquqiga ega bo‘ladi.
Sudning qarori bo‘lmagan taqdirda shaxsni 48 soatdan ortiq ushlab turish mumkin bo‘lmaydi.
Ushbu huquqiy institut Oʻzbekiston qonunchiligida ham tatbiq etilgan. Konstitutsiyamizning 27-moddasida Xabeas korpus tamoyili mustahkamlab qoʻyilgan: «Hibsga olishga, qamoqqa olishga va qamoqda saqlashga faqat sudning qaroriga ko‘ra yo‘l qo‘yiladi. Shaxs sudning qarorisiz qirq sakkiz soatdan ortiq muddat ushlab turilishi mumkin emas».
Shuning Xabeas korpus jinoyat qonunchiligida qoʻllanilganligi sababli Oʻzbekiston Respublikasining Jinoyat protsessual Kodeksida ham belgilab qoʻyilgan.
JPK ning 226-moddasi «Ushlab turish muddati» ga koʻra: «Ushlab turish muddati shaxs amalda ushlangan paytdan e’tiboran ko‘pi bilan qirq sakkiz soatni tashkil etadi».
© Bekzod Chorshanbiyev
👉 @huquqiyformat