Darslikda yozilgan, ammo tushuntirilmagan termin:
Gorizontal va vertikal davlat boshqaruvi nima ?!
8-sinf Huquq darsligi 14-mavzusida Gorizontal va vertikal davlat boshqaruvi haqida aytib oʻtilgan. Ammo bu terminlarga qisqa izoh berilganligi tufayli, har safar oʻquvchilarimga qoʻshimcha tushuntirish berishimga toʻgʻri keladi. Bugun shu terminlarni men sizga sodda tilda tushuntirib beraman.
Demak, mavzudan davlat boshqaruvining 2 xil koʻrinishi mavjud ekanligini tushunishimiz mumkin: Gorizontal boshqaruv va vertikal boshqaruv. Gorizontal bu eniga, vertikal esa boʻyiga boshqaruv usuli.
Vertikal boshqaruv — bu asosan iyerarxik boshqaruv. Yaʼni yuqoridan pastga qarab harakatlanadi. Biror organ harakatlanishi uchun unga undan yuqori turuvchi organ buyruq yoki topshiriq berishi kerak boʻladi.
Gorizontal davlat boshqaruvida esa barcha davlat organlarida mustaqil harakat qilish huquqi boʻladi. Ular oʻzidan yuqori turuvchi organdan keladigan buyruqni kutmasdan, oʻzlariga yuklatilgan vazifalarni mustaqil tashkil etishlari mumkin boʻladi. Gorizontal boshqaruvda asosan huquqlar hududiy va mahalliy ijro hokimiyat organlariga beriladi.
Misol uchun: Adliya vazirligi oʻz vazifalarini bajarish uchun faqat vazirlikning oʻzi barcha hududlarga buyruq berib oʻtirishi bu vertikal boshqaruv boʻladi. Ammo har bir viloyatda Adliya boshqarmasi, har bir tuman va shaharda adliya boʻlimlari tashkil etilishi va Adliya vazirligi vazifalarini hududlarda ijro etishi bu gorizontal davlat boshqaruviga misol boʻla oladi.
Huquq darsligida ham Oʻzbekiston davlat boshqaruvida vertikal boshqaruv organlarining vakolatlarini qisqartirish hisobiga gorizontal boshqaruv organlarining vakolatlarini kengaytirish masalalasi aytib oʻtilgan. Bu davlat boshqaruvida markazlashuvning kamayishiga xizmat qiladi.
© Bekzod Chorshanbiyev
↗️ Barcha abituriyentlarga ushbu postni yuborib qoʻying.
👉 @huquqiyformat
Gorizontal va vertikal davlat boshqaruvi nima ?!
8-sinf Huquq darsligi 14-mavzusida Gorizontal va vertikal davlat boshqaruvi haqida aytib oʻtilgan. Ammo bu terminlarga qisqa izoh berilganligi tufayli, har safar oʻquvchilarimga qoʻshimcha tushuntirish berishimga toʻgʻri keladi. Bugun shu terminlarni men sizga sodda tilda tushuntirib beraman.
Demak, mavzudan davlat boshqaruvining 2 xil koʻrinishi mavjud ekanligini tushunishimiz mumkin: Gorizontal boshqaruv va vertikal boshqaruv. Gorizontal bu eniga, vertikal esa boʻyiga boshqaruv usuli.
Vertikal boshqaruv — bu asosan iyerarxik boshqaruv. Yaʼni yuqoridan pastga qarab harakatlanadi. Biror organ harakatlanishi uchun unga undan yuqori turuvchi organ buyruq yoki topshiriq berishi kerak boʻladi.
Gorizontal davlat boshqaruvida esa barcha davlat organlarida mustaqil harakat qilish huquqi boʻladi. Ular oʻzidan yuqori turuvchi organdan keladigan buyruqni kutmasdan, oʻzlariga yuklatilgan vazifalarni mustaqil tashkil etishlari mumkin boʻladi. Gorizontal boshqaruvda asosan huquqlar hududiy va mahalliy ijro hokimiyat organlariga beriladi.
Misol uchun: Adliya vazirligi oʻz vazifalarini bajarish uchun faqat vazirlikning oʻzi barcha hududlarga buyruq berib oʻtirishi bu vertikal boshqaruv boʻladi. Ammo har bir viloyatda Adliya boshqarmasi, har bir tuman va shaharda adliya boʻlimlari tashkil etilishi va Adliya vazirligi vazifalarini hududlarda ijro etishi bu gorizontal davlat boshqaruviga misol boʻla oladi.
Huquq darsligida ham Oʻzbekiston davlat boshqaruvida vertikal boshqaruv organlarining vakolatlarini qisqartirish hisobiga gorizontal boshqaruv organlarining vakolatlarini kengaytirish masalalasi aytib oʻtilgan. Bu davlat boshqaruvida markazlashuvning kamayishiga xizmat qiladi.
© Bekzod Chorshanbiyev
↗️ Barcha abituriyentlarga ushbu postni yuborib qoʻying.
👉 @huquqiyformat