#mediatorlar #neyromediatorlar
🧠 Glitsin (Glycine)
🔴Glitsin – oddiy tuzilishga ega bo‘lgan aminokislota bo‘lib, markaziy asab tizimida tormozlovchi (ingibitor) neyrotransmitter sifatida faoliyat yuritadi. U ayniqsa orqa miya va miya po‘stlog‘i atrofidagi neyronlar orasida muhim signal uzatuvchidir.
🟢Glitsin serin aminokislotasidan serin gidroksimetiltransferaza fermenti yordamida sintezlanadi. U organizmda mustaqil ravishda hosil bo‘lishi mumkin.
🟠Glitsin ionotrop glitsin reseptorlari orqali ta’sir ko‘rsatadi. Bu reseptorlar xlor ionlarining neyron ichiga kirishini ta’minlaydi, natijada neyronlar giperpolarizatsiyaga uchrab, tormozlanadi.
🔵 Tormozlovchi neyrotransmitter sifatida: Orqa miyada reflekslar va impulslarni boshqarishda muhim rol o‘ynaydi.
🔵 Mushaklarning harakatini boshqarish: Glitsin harakatni tormozlovchi signallarni uzatadi, bu esa mushaklarning muvozanatli ishlashini ta’minlaydi.
🔵 Stress va asabiylikni kamaytiradi: Glitsin markaziy asab tizimiga tinchlantiruvchi ta’sir ko‘rsatadi.
🔵 Uyquni yaxshilash: Uyqu sifatini oshirishda ishtirok etadi.
🔴 Glitsin darajasi pasayganda: Spastik mushaklar holatlari, tortishishlar (konvulsiyalar) va asabiylik holatlari paydo bo‘lishi mumkin.
🔴 Glitsin ensefalopatiyasi (non-ketotik giperglitsinemiya): Kam uchraydigan irsiy kasallik bo‘lib, glitsin almashinuvi buziladi va markaziy asab tizimiga toksik ta’sir ko‘rsatadi.
🟢 Glitsin tabletkalari stress, tashvish, uyqusizlik, miya shikastlanishlari (shu jumladan insult) va aqliy zo‘riqishlarda yordamchi vosita sifatida qo‘llaniladi.
🟢 Epilepsiyada, ayniqsa, glitsin reseptorlariga bog‘liq shakllarda tadqiqot obyektiga aylangan.
🟠 Glitsin o‘zining kichik molekulyar o‘lchamlari sababli suyaklar, mushaklar, teri va biriktiruvchi to‘qimalarda ham ko‘p uchraydi. Kollagen oqsilining asosiy tarkibiy qismlaridan biri hisoblanadi.
🤩 𝐃𝐫. 𝐈𝐒𝐋𝐎𝐌 𝐈𝐒𝐌𝐎𝐈𝐋𝐎𝐕
🧠 Glitsin (Glycine)
🫥 Tavsifi:
🔴Glitsin – oddiy tuzilishga ega bo‘lgan aminokislota bo‘lib, markaziy asab tizimida tormozlovchi (ingibitor) neyrotransmitter sifatida faoliyat yuritadi. U ayniqsa orqa miya va miya po‘stlog‘i atrofidagi neyronlar orasida muhim signal uzatuvchidir.
🫥 Sintez jarayoni:
🟢Glitsin serin aminokislotasidan serin gidroksimetiltransferaza fermenti yordamida sintezlanadi. U organizmda mustaqil ravishda hosil bo‘lishi mumkin.
🍴 Reseptorlar:
🟠Glitsin ionotrop glitsin reseptorlari orqali ta’sir ko‘rsatadi. Bu reseptorlar xlor ionlarining neyron ichiga kirishini ta’minlaydi, natijada neyronlar giperpolarizatsiyaga uchrab, tormozlanadi.
🫥 Funktsiyalari:
🔵 Tormozlovchi neyrotransmitter sifatida: Orqa miyada reflekslar va impulslarni boshqarishda muhim rol o‘ynaydi.
🔵 Mushaklarning harakatini boshqarish: Glitsin harakatni tormozlovchi signallarni uzatadi, bu esa mushaklarning muvozanatli ishlashini ta’minlaydi.
🔵 Stress va asabiylikni kamaytiradi: Glitsin markaziy asab tizimiga tinchlantiruvchi ta’sir ko‘rsatadi.
🔵 Uyquni yaxshilash: Uyqu sifatini oshirishda ishtirok etadi.
🔴 Patologiyadagi roli:
🔴 Glitsin darajasi pasayganda: Spastik mushaklar holatlari, tortishishlar (konvulsiyalar) va asabiylik holatlari paydo bo‘lishi mumkin.
🔴 Glitsin ensefalopatiyasi (non-ketotik giperglitsinemiya): Kam uchraydigan irsiy kasallik bo‘lib, glitsin almashinuvi buziladi va markaziy asab tizimiga toksik ta’sir ko‘rsatadi.
🩸 Tibbiy qo‘llanilishi:
🟢 Glitsin tabletkalari stress, tashvish, uyqusizlik, miya shikastlanishlari (shu jumladan insult) va aqliy zo‘riqishlarda yordamchi vosita sifatida qo‘llaniladi.
🟢 Epilepsiyada, ayniqsa, glitsin reseptorlariga bog‘liq shakllarda tadqiqot obyektiga aylangan.
🫥 Qiziqarli fakt:
🟠 Glitsin o‘zining kichik molekulyar o‘lchamlari sababli suyaklar, mushaklar, teri va biriktiruvchi to‘qimalarda ham ko‘p uchraydi. Kollagen oqsilining asosiy tarkibiy qismlaridan biri hisoblanadi.
🤩 𝐃𝐫. 𝐈𝐒𝐋𝐎𝐌 𝐈𝐒𝐌𝐎𝐈𝐋𝐎𝐕