ТИНТУВ
- Мен ҳам бораман, деди қайниопам. Гаражга бошлаб боришди. Тумонат одамни кўриб эсим чиқиб кетди. Қуролли формалилар, ҳид сезадиган итлар, формасиз ходимлар. Бирам ширин гапиришади.
- Келинг келинг, хотинимисиз? Текширларинг, бу хотини бўлиши мумкинмас, кичкинагина қизчаку бу. Бошқа хотини бўлиши керак.
Бу мани асабимни ўйнатиш учун махсус айтилгандими ёки ҳақиқатан шундаймиди буни билмадим.
Ажойиб томони гараж калитини ўзлари билан олиб келиб, ўзлари гаражни очишгани бўлди. Расмга туширишди, нималардир олиб чиқилди, нималардир текширилди. Гаражни ҳарбий кишидан ижара олинган, қанақадир камуфляж ёмғирлик шунга ўхшаш нарсалар ҳам чиқди. Вой вуй бўлиб кетди. Аммо ходимлар менга нисбатан ширинсўзлигини канда қилишмаган ҳолда расмга туширишди, нималаргадир имзо қўйдиришди. Бу бўлаётган воқеаларнинг мен ҳам иштирокчиси эканимни ўзимга қайта қайта эслатардим.
Аммо барча тинтувда иштирок этаётганларнинг тилидан бол томарди. Муомалалари ҳайратланарли даражада хуш.
- Сиз биз билан РОВДга боришингиз керак, синглим, - деди бири ёнимга келиб.
- Нимага?
- Тушунтириш хати ёзишингиз керак.
- Шу ерда ёзсам бўлмайдими?
- Йўқ, боришингиз керак. Мана маҳалла нозири билан борасиз.
- Ҳа, бирга бориб, кейин бирга олиб келиб қўяман ўзим, келин, - деди қаердандир пайдо бўлган маҳалла участковойи.
- Мен ҳам бораман, деди қайниопам.
- Сизга мошинада жой йўқ. Такси тутиб боришингиз мумкин.
- Уйга кириб паспортимни олиб чиқай, - дедим тажрибамга кўра РОВДга паспортсиз қўймаслигини эслаган ҳолда.
- Керак йўқ. Мана участковойингиз сизни танийдику, шахсингизни тасдиқлай олади, ҳам биз билан бўлганингиз учун паспорт керакмас.
Қандай қилиб машинага ўтирғизишди эслолмайман. РОВДга бояги хушмуомала ходимларнинг хонасига олиб киришди.
- Душман! Бизни ватанимизда яшаб, бизни нонимизни еб тузлуғимизга тўпуриб ўтирган душман татар, нима етишмаётганди санга? Чиритаман сани мана шу ерда. Болаларингни ҳаётда кўрмай чириб кетасан мана шу ерда!
Қотиб қолдим. Менга айтиляптими шу гаплар? Бояги кишиларми шу? Нималар бўляпти?
- Нима қилдим мен? - дея олдим холос.
- Террорист хоин! Ит ҳам топа олмайди сени бу ерда!
Шунақа жазавага тушиб бақирардики, оғзидан кўпик сачрарди. Ё ҳушимдан кетдим, ё йиқилдим. Бошқа бир хонада ўзимга келдим. Ёнимда оқ халатли опа - нималардир сўраган. Тилим тагига тинчлантирувчи дори тиқиштирган. Бироз ўзимга келгач, ёшгина ўзини Улуғбек деб таништирган ходим сўроқ савол бошлади.
Кимман, қаерданман, отам ким онам ким. Динни кимдан ўрганганман. Нималар биламан. Қаерда ўқиганман. Уйимизга кимлар келган.
Мени карахт қилаётган нарса эса: эринг ёки уканг манави ишни қилган ёки манави модда бўйича айбланмоқда ёки қидирилмоқда, каби бирор тушунтириш йўқ. Худдики воқеалар шундай ривожланмоқдаки, эрим ва укам йўқолиб қолган бир вақтда аксига олиб палакатни қараки, ўзим ҳам мана бундай ҳолатга тушиб қолганман. Ва бўлаётганлар бир бирига умуман боғлиқ эмас.
Сўроқ савол узооқ давом этди. Битта саволни айлантириб унақасига ҳам бунақасига ҳам сўраб кўраверишар экан. Қоронғу тушди. Соат 11 ёки 12 атрофида. Ҳовлига олиб чиқишди. Участка нозирига кўзим тушди.
- Бошиздаги рўмолни, зиракларни, яна тилла тақинчоқларингиз бўлса ечиб мана бу кишига беринг, - деди ёнимдаги ходим. Ҳайратланиб участка нозирига қарадим:
- Нимага?
- Бугун мана шу ерда қоласиз!
- Нимага?
- Чунки шахсингиз номаълум. Паспортингиз ҳам йўқ. Шахсингизни аниқлагунга қадар шу ерда қоласиз!
- Мана танийдику. Маҳалла участковойику. Тушунтириш хатидан кейин уйга олиб келиб қўяман, дегандингизку!
- Шунақа бўлиб қолдида энди. Қолишингиз керак. - деди кўзини олиб қочган куйи нозир.
Ичимдан бир нарса ўтди: Худойим, ақлдан оздирма!
—-
3 qism tugadi. #bedarak
- Мен ҳам бораман, деди қайниопам. Гаражга бошлаб боришди. Тумонат одамни кўриб эсим чиқиб кетди. Қуролли формалилар, ҳид сезадиган итлар, формасиз ходимлар. Бирам ширин гапиришади.
- Келинг келинг, хотинимисиз? Текширларинг, бу хотини бўлиши мумкинмас, кичкинагина қизчаку бу. Бошқа хотини бўлиши керак.
Бу мани асабимни ўйнатиш учун махсус айтилгандими ёки ҳақиқатан шундаймиди буни билмадим.
Ажойиб томони гараж калитини ўзлари билан олиб келиб, ўзлари гаражни очишгани бўлди. Расмга туширишди, нималардир олиб чиқилди, нималардир текширилди. Гаражни ҳарбий кишидан ижара олинган, қанақадир камуфляж ёмғирлик шунга ўхшаш нарсалар ҳам чиқди. Вой вуй бўлиб кетди. Аммо ходимлар менга нисбатан ширинсўзлигини канда қилишмаган ҳолда расмга туширишди, нималаргадир имзо қўйдиришди. Бу бўлаётган воқеаларнинг мен ҳам иштирокчиси эканимни ўзимга қайта қайта эслатардим.
Аммо барча тинтувда иштирок этаётганларнинг тилидан бол томарди. Муомалалари ҳайратланарли даражада хуш.
- Сиз биз билан РОВДга боришингиз керак, синглим, - деди бири ёнимга келиб.
- Нимага?
- Тушунтириш хати ёзишингиз керак.
- Шу ерда ёзсам бўлмайдими?
- Йўқ, боришингиз керак. Мана маҳалла нозири билан борасиз.
- Ҳа, бирга бориб, кейин бирга олиб келиб қўяман ўзим, келин, - деди қаердандир пайдо бўлган маҳалла участковойи.
- Мен ҳам бораман, деди қайниопам.
- Сизга мошинада жой йўқ. Такси тутиб боришингиз мумкин.
- Уйга кириб паспортимни олиб чиқай, - дедим тажрибамга кўра РОВДга паспортсиз қўймаслигини эслаган ҳолда.
- Керак йўқ. Мана участковойингиз сизни танийдику, шахсингизни тасдиқлай олади, ҳам биз билан бўлганингиз учун паспорт керакмас.
Қандай қилиб машинага ўтирғизишди эслолмайман. РОВДга бояги хушмуомала ходимларнинг хонасига олиб киришди.
- Душман! Бизни ватанимизда яшаб, бизни нонимизни еб тузлуғимизга тўпуриб ўтирган душман татар, нима етишмаётганди санга? Чиритаман сани мана шу ерда. Болаларингни ҳаётда кўрмай чириб кетасан мана шу ерда!
Қотиб қолдим. Менга айтиляптими шу гаплар? Бояги кишиларми шу? Нималар бўляпти?
- Нима қилдим мен? - дея олдим холос.
- Террорист хоин! Ит ҳам топа олмайди сени бу ерда!
Шунақа жазавага тушиб бақирардики, оғзидан кўпик сачрарди. Ё ҳушимдан кетдим, ё йиқилдим. Бошқа бир хонада ўзимга келдим. Ёнимда оқ халатли опа - нималардир сўраган. Тилим тагига тинчлантирувчи дори тиқиштирган. Бироз ўзимга келгач, ёшгина ўзини Улуғбек деб таништирган ходим сўроқ савол бошлади.
Кимман, қаерданман, отам ким онам ким. Динни кимдан ўрганганман. Нималар биламан. Қаерда ўқиганман. Уйимизга кимлар келган.
Мени карахт қилаётган нарса эса: эринг ёки уканг манави ишни қилган ёки манави модда бўйича айбланмоқда ёки қидирилмоқда, каби бирор тушунтириш йўқ. Худдики воқеалар шундай ривожланмоқдаки, эрим ва укам йўқолиб қолган бир вақтда аксига олиб палакатни қараки, ўзим ҳам мана бундай ҳолатга тушиб қолганман. Ва бўлаётганлар бир бирига умуман боғлиқ эмас.
Сўроқ савол узооқ давом этди. Битта саволни айлантириб унақасига ҳам бунақасига ҳам сўраб кўраверишар экан. Қоронғу тушди. Соат 11 ёки 12 атрофида. Ҳовлига олиб чиқишди. Участка нозирига кўзим тушди.
- Бошиздаги рўмолни, зиракларни, яна тилла тақинчоқларингиз бўлса ечиб мана бу кишига беринг, - деди ёнимдаги ходим. Ҳайратланиб участка нозирига қарадим:
- Нимага?
- Бугун мана шу ерда қоласиз!
- Нимага?
- Чунки шахсингиз номаълум. Паспортингиз ҳам йўқ. Шахсингизни аниқлагунга қадар шу ерда қоласиз!
- Мана танийдику. Маҳалла участковойику. Тушунтириш хатидан кейин уйга олиб келиб қўяман, дегандингизку!
- Шунақа бўлиб қолдида энди. Қолишингиз керак. - деди кўзини олиб қочган куйи нозир.
Ичимдан бир нарса ўтди: Худойим, ақлдан оздирма!
—-
3 qism tugadi. #bedarak