Assalomu aleykum, xalqim.
Hozirda Jaloliddin Rumiyning "Ichindagi ichindadur" asarlarini o'qiyapman va uni yakunlaganimdan keyin taqriz yozishimni inobatga olgan holda, boshqacharoq yo'l tutmoqchiman. Gap shundaki, asar hajmi juda kichik bo'lishiga qaramay har sahifasida yangi bir kitob o'qigandek bo'lyapman. Chunki asarda mayda hikoyalar berib ketilgan va uning xulosasi, bayoni kitobxonga qoldirilgan(menga bu tomoni juda manzur bo'ldi). Shu o'rinda, mana shu hikoyalardan meni ko'proq o'ylantirganlarini alohida post qilib, xulosamni yozaman; albatta, bu mening tushuncham bo'yicha bo'ladi, shuning uchun siz azizlardan ham fikringiz meniki bilan o'xshash bo'lmasa, boshqa tomondan qaragan bo'lsangiz, fikringizni o'rtoqlashishingizni so'rayman, bu men uchun qiziq va kitobni yaxshiroq tahlil qilishim uchun asos bo'lardi.
#talqin_1
Shu joyida fikrimni aniqroq tushuntirish uchun ba'zi argumentlarni keltiraman:
•"Odamlar o'zlarini yomon his qilishadi, ammo u o'zlari yoqtirmagan narsa to'g'risida o'ylaganlarida yoki gapirganlarida shunday bo'lishiga ahamiyat berishmaydi" (Ronda Bern. "Kuch")
•"...bir fikr boshqasini boshlab keladi" (Dostoyevskiy. "Jinoyat va jazo")
•"Ezgu fikr, ezgu so'z, ezgu amal" ("Avesto")
Gap shundaki, hikoyadan biz nafaqat qo'rqadigan narsalarimizni balki yon-atrofimizda bo'layotgan voqealarning ta'sirini ham o'zimiz ongimizda hosil qilishimizni, ularning barchasi ular emas bizning g'oyamiz(subyektiv qarashimiz) degan fikrni olishimiz mumkindir. Shuningdek, bolaning berayotgan savollaridan uning qo'rquvi sababi sharpaning qilishi mumkin bo'lgan xavf emas balki uning mavjudligidir. Onaning gapiga ko'ra, bolada paydo bo'ladigan fikr ushbu mavjudlikning holini so'zlaydi, umuman mavjudlik ham bolaning fikridir, ya'ni bola o'z fikridan qo'rqyapti. Bu fikrining orqasidan qo'rquvi hosil bo'lyapti, kuchayyapti, mavjudlik boshqa mavjudliklarni boshlayapti…
Umuman, har narsaning boshi fikr ekanligi jihatidan, bu hikoyada urg'u fikr bilan bir qatorda zikrga qaratilganligini ham aytish kerak. Chunki hikoyada qo’rquvning ichki fikrlardan kelib chiqishi ko‘rsatiladi. Bu esa o‘z ongimizni tozalash va ezgu fikrlarni hayotimizga jalb qilish uchun zikr qilishning ahamiyatini anglatadi.
@baxodirov_b1og
Hozirda Jaloliddin Rumiyning "Ichindagi ichindadur" asarlarini o'qiyapman va uni yakunlaganimdan keyin taqriz yozishimni inobatga olgan holda, boshqacharoq yo'l tutmoqchiman. Gap shundaki, asar hajmi juda kichik bo'lishiga qaramay har sahifasida yangi bir kitob o'qigandek bo'lyapman. Chunki asarda mayda hikoyalar berib ketilgan va uning xulosasi, bayoni kitobxonga qoldirilgan(menga bu tomoni juda manzur bo'ldi). Shu o'rinda, mana shu hikoyalardan meni ko'proq o'ylantirganlarini alohida post qilib, xulosamni yozaman; albatta, bu mening tushuncham bo'yicha bo'ladi, shuning uchun siz azizlardan ham fikringiz meniki bilan o'xshash bo'lmasa, boshqa tomondan qaragan bo'lsangiz, fikringizni o'rtoqlashishingizni so'rayman, bu men uchun qiziq va kitobni yaxshiroq tahlil qilishim uchun asos bo'lardi.
#talqin_1
Insonni tanimoqchi bo'lsang, uni gapga sol so'zidan kim ekanligini bilib olsan. Chunonchi birov kissavur bo'lsa-yu, unga "Insonni so'zidan bilishadi" deyishsa, u mirshab tanib qolmasligi uchun hech gapirmaydi. Quyidagi hikoya ham shunga o'xshaydi: Kichkina bir bola cho'lda onasiga "Ona, tunda menga shaytondek qo'rqinchli sharpa ko'rinyapti, qo'rqyapman", dedi. Ona bolasiga: "Qo'rqma, sharpa ko'zinga ko'rinishi bilan unga qarab jasorat bilan otilki, buning hayol ekanini bilasan", dedi. Shunda bola:"Oh onajonim, agar u sharpaga ham onasi shunday nasihat qilgan bo'lsa , men nima qilaman? Agar unga "Gapirma, ko'rinmaysan!" degan bo'lsa, men uni qanday taniyman?", dedi. Ona: "Uning oldida gapirma, o'zingni unga ot va kut, balki og'zidan biror so'z chiqar. Agar uning og'zidan biror so'z chiqmasa, istar-istamas sening og'zingdan bir so'z chiqadi. Yoki sening qalbingda bir tushuncha yoxud so'z paydo bo'ladi. Xuddi ana shu so'z yoki tushuncha orqali uning ahvolidan xabardor bo'lasan. Chunki u senda bir fikr tug'ilishida sabab bo'lgandir. Sening ichingda vujudga kelgan o'sha so'z va fikr uning tushuncha va ahvolining aksidir" deb javob berdi.
Shu joyida fikrimni aniqroq tushuntirish uchun ba'zi argumentlarni keltiraman:
•"Odamlar o'zlarini yomon his qilishadi, ammo u o'zlari yoqtirmagan narsa to'g'risida o'ylaganlarida yoki gapirganlarida shunday bo'lishiga ahamiyat berishmaydi" (Ronda Bern. "Kuch")
•"...bir fikr boshqasini boshlab keladi" (Dostoyevskiy. "Jinoyat va jazo")
•"Ezgu fikr, ezgu so'z, ezgu amal" ("Avesto")
Gap shundaki, hikoyadan biz nafaqat qo'rqadigan narsalarimizni balki yon-atrofimizda bo'layotgan voqealarning ta'sirini ham o'zimiz ongimizda hosil qilishimizni, ularning barchasi ular emas bizning g'oyamiz(subyektiv qarashimiz) degan fikrni olishimiz mumkindir. Shuningdek, bolaning berayotgan savollaridan uning qo'rquvi sababi sharpaning qilishi mumkin bo'lgan xavf emas balki uning mavjudligidir. Onaning gapiga ko'ra, bolada paydo bo'ladigan fikr ushbu mavjudlikning holini so'zlaydi, umuman mavjudlik ham bolaning fikridir, ya'ni bola o'z fikridan qo'rqyapti. Bu fikrining orqasidan qo'rquvi hosil bo'lyapti, kuchayyapti, mavjudlik boshqa mavjudliklarni boshlayapti…
Umuman, har narsaning boshi fikr ekanligi jihatidan, bu hikoyada urg'u fikr bilan bir qatorda zikrga qaratilganligini ham aytish kerak. Chunki hikoyada qo’rquvning ichki fikrlardan kelib chiqishi ko‘rsatiladi. Bu esa o‘z ongimizni tozalash va ezgu fikrlarni hayotimizga jalb qilish uchun zikr qilishning ahamiyatini anglatadi.
@baxodirov_b1og