Дунёни сув босса ўрдакка не ғам
Жаҳонгир Отажоновнинг "Тўхтатинг шу замонни, бугун туғилган куним", деган ҳайқириқ билан бошланган қўшиғи тармоқларни ларзага соляпти. Ўрдаклар образида чиқаргилган янги клип менга ҳам ёқди. Ўрдак бефарқлик, лоқайдлик рамзини ташувчи жонзот... Клипда гўёки лоқайд жамият тасвирлангандай. Унда энг юқори поғонадан тортиб, кичик идораларда ҳам ўрдаклар ўтиргани акс этган... Аммо клипда кўрсатилишича, ўрдак бўлмаганларга бу жамиятда, бу даврада жой йўқ! Ўрдак ниқобини киймаган одамни идоралардан судраб олиб чиқиб ташлашмоқда. Клипда ўрдакларнинг оғзи ва лабига кўп урғу берилганини кўриш мумкин, қўл ҳаркатлари билан ҳам ўрдакларнинг оғзи алоҳида кўрсатилади ва уларнинг ҳажми одатий ўрдак оғзидан кўра катта тасирланган. Бу очофатлик, очкўзлик ҳукм сураётган даврани акс эттиргандай. Жамиятда очкўзлик кучайгани, маънавий жиҳатлар қадрини йўқотгани, ўрдак бўлишни истамаганлар қувғин қилингани.
Эҳтимол шу учун қўшиқчи бу алғов-далғов замонни тўхтатинг, дея фиғон қилади. Клипда плюрализмга эҳтиёж, бир кун бўлса-да, ҳеч бўлмаса туғилган кунида ниқоб киймай яшашга уринётган инсоннинг дарди акс этади. Аммо йўқ! Клип сўнгида У туғилган кунида ҳам ниқоб кийишга мажбур бўлди. Туғилган кун бу шахсий ҳаёт белгиси. Бу жамият шу қадар сохтаки, ҳатто ўзинг билан ўзинг ёлғиз қолганингда ҳам ўзинг бўлолмайсан, бунга йўл қўйилмайди, дейилади клипда.
Тармоқларда ҳам клип маъноси турлича шархланмоқда. Ундан санъат, фалсафа сиёсат излашмоқда.
Ҳақиқий санъат балки шудир: ҳар ким ундан ўзи учун нимадир кашф қилишга уринади. Бирор нарсани тушунолмай
қийналяпсанми, аммо у сени ўйлашга ва ўзида яширинган жумбоқни топишга мажбур қиляптими, унда тамом – бу санъат. Менимча шундай. Гарчи унинг моҳиятини тўлиқ англаб ета олмасанг-да, сени қалбингда чақмоқ уйғотган бўлса бас. Клип шунингдек донғи кетган санъат асарлари билан ҳам томошанбинни таништиришга уринган, ўша машҳур "Зирак таққан маъсума" асари клипдан қойилмоақом жой эгаллаган. Бу ерда қандай маъно борлигини топа олмадим. Лекин бу эпизоддан завлқандим. Аслиятини йўқотган, мудраётган жамият кўрсатилган, лоқайдлик ва очкўзлик кескин қораланган шедевр асарни кўринг ва баҳо беринг!
Мафтуна Турон
Жаҳонгир Отажоновнинг "Тўхтатинг шу замонни, бугун туғилган куним", деган ҳайқириқ билан бошланган қўшиғи тармоқларни ларзага соляпти. Ўрдаклар образида чиқаргилган янги клип менга ҳам ёқди. Ўрдак бефарқлик, лоқайдлик рамзини ташувчи жонзот... Клипда гўёки лоқайд жамият тасвирлангандай. Унда энг юқори поғонадан тортиб, кичик идораларда ҳам ўрдаклар ўтиргани акс этган... Аммо клипда кўрсатилишича, ўрдак бўлмаганларга бу жамиятда, бу даврада жой йўқ! Ўрдак ниқобини киймаган одамни идоралардан судраб олиб чиқиб ташлашмоқда. Клипда ўрдакларнинг оғзи ва лабига кўп урғу берилганини кўриш мумкин, қўл ҳаркатлари билан ҳам ўрдакларнинг оғзи алоҳида кўрсатилади ва уларнинг ҳажми одатий ўрдак оғзидан кўра катта тасирланган. Бу очофатлик, очкўзлик ҳукм сураётган даврани акс эттиргандай. Жамиятда очкўзлик кучайгани, маънавий жиҳатлар қадрини йўқотгани, ўрдак бўлишни истамаганлар қувғин қилингани.
Эҳтимол шу учун қўшиқчи бу алғов-далғов замонни тўхтатинг, дея фиғон қилади. Клипда плюрализмга эҳтиёж, бир кун бўлса-да, ҳеч бўлмаса туғилган кунида ниқоб киймай яшашга уринётган инсоннинг дарди акс этади. Аммо йўқ! Клип сўнгида У туғилган кунида ҳам ниқоб кийишга мажбур бўлди. Туғилган кун бу шахсий ҳаёт белгиси. Бу жамият шу қадар сохтаки, ҳатто ўзинг билан ўзинг ёлғиз қолганингда ҳам ўзинг бўлолмайсан, бунга йўл қўйилмайди, дейилади клипда.
Тармоқларда ҳам клип маъноси турлича шархланмоқда. Ундан санъат, фалсафа сиёсат излашмоқда.
Ҳақиқий санъат балки шудир: ҳар ким ундан ўзи учун нимадир кашф қилишга уринади. Бирор нарсани тушунолмай
қийналяпсанми, аммо у сени ўйлашга ва ўзида яширинган жумбоқни топишга мажбур қиляптими, унда тамом – бу санъат. Менимча шундай. Гарчи унинг моҳиятини тўлиқ англаб ета олмасанг-да, сени қалбингда чақмоқ уйғотган бўлса бас. Клип шунингдек донғи кетган санъат асарлари билан ҳам томошанбинни таништиришга уринган, ўша машҳур "Зирак таққан маъсума" асари клипдан қойилмоақом жой эгаллаган. Бу ерда қандай маъно борлигини топа олмадим. Лекин бу эпизоддан завлқандим. Аслиятини йўқотган, мудраётган жамият кўрсатилган, лоқайдлик ва очкўзлик кескин қораланган шедевр асарни кўринг ва баҳо беринг!
Мафтуна Турон