​​Bahadır Yenişehirlioğluning "Antikaci" kitobini tarjima qilayotgandim. Undagi keksa qahramon yoshlikdagi bir doʻstini koʻp eslaydi. Ayni balogʻatga yetgan damlarida ikkovlari sayohat qilishni, dunyo kezishni, hamma qatori yashamay, siyqa umr kechirmay, oʻzlarini izlashni orzu qilishadi. Biri ketadi, biri esa yoʻq. Qolgan doʻst doim ketgan doʻstini havas, orziqish bilan eslaydi.

Oʻtgan kuzda Zülfü Livanelining "Mutluluk" romanini tarjima qilgandim. Unda ham shunga oʻxshash syujet bor edi. Boy, obroʻ-e'tiborli, oilali professor hamma-hammasidan bezib ketadi. Yoshlikdagi doʻsti Hidoyatni koʻp-koʻp eslaydi.

Yuqoridagi ikki kitobda ham ketgan doʻst haqida gap boradi. U baxtlimi, izlaganini topdimi noma'lum. Bu muhim ham emas. Muhimi u ketgandi. Tushunyapsizmi?

Hamma qatori maktabda oʻqiymiz. Universitetga kiramiz. Oʻxshamasa albatta nimadir qilib pul topamiz. Oila quramiz. Bolali boʻlamiz. Toʻy qilamiz. Uy, mashina olamiz. Har kuni ishga boramiz. Nohaqliklarga koʻz yumamiz. Bora-bora jiddiy narsalar haqida jiddiy oʻy surishga-da yaramay qolamiz. Bir maromda oʻtgan hayotimizni tarix sahifalaridan oʻchirib tashlasayam hech narsa oʻzgarmaydi. Eng yomoni bu hayotdan oʻzimiz ham norozimiz.

Kimdir esa shunchaki ketgan. Hamma oʻqishga kirayotgan, oila qurayotgan, farzandli boʻlayotgan, ishga qatnayotgan bir damda u shunchaki ketgan. Boʻldi. Agarda fikran va ruhan majruh boʻlib ulgurmagan boʻlsak kun kelib ketganlarni havas bilan eslaymiz. Ketgimiz keladi. Biroq oʻshanda na boradigan joy, na ketishga imkon boʻladi.

Toki ketmas ekanmiz, oʻzimizni qanchalik ovutmaylik, aldamaylik, baribir eng siyqa umrlardan birini yashab oʻtamiz, xolos.

@salimov_blogi