BUYUK TURKIYLAR TARIXI dan repost
MALLAXON ARTILLERIYASI
1860-yillar boshida Qoʻqon xoni Mallaxon yangi harbiy texnologiyalarni joriy eta boshlaydi. Qoʻqon yaqinida oʻsha davr uchun zamonaviy boʻlgan porox (doru) zavodi ishga tushadi.
Xonlikning oʻz poroxi ishlab chiqarila boshlaydi. Ruslarning poroxidan farqli qoʻqonliklarning poroxi qoramtir boʻladi.
Poroxni tayyorlash uchun maxsus ximik-texnologlar faoliyat olib borgan.
Bundan tashqari, yangi turdagi miltiqlar va toʻplar qoʻyish yoʻlga qoʻyiladi. Ruslar bilan koʻp toʻqnashgan Mallaxon ularning harbiy yutuqlarini oʻzlashtirishga eʼtibor qaratadi.
Uzun stvolli yangi miltiqlar yasash va zamonaviy rusumdagi toʻplar quyish boshlanadi.
Artilleriya ishi (toʻp va toʻpxona ishi)ga, shuningdek, horijlik zobitlar yollanadi. Ulardan endi mashhuri ingliz armiyasida xizmatda boʻlgan Xayr Muhammad Yovardir. Qoʻqon armiyasi zamonaviy artilleriya va artilleriyachilarga ega boʻladi.
Mallaxonning oʻzi artilleriya mashqlarini kuzatib boradi. Mashqlardan birida nishonni ololmagan Qovusbek dodxohga qattiq muomala qilgani tarixiy manbalarda keltirilgan.
Aslida, Mallaxon 1860-1863-yillarda ruslarga qarshi keng qamrovli kurashga tayyorgarlik koʻrgan. Buxoro amiri va Xiva xoniga maktublar yuborgani aytiladi.
Ammo, 1863-yilda oʻz yotogʻida xoinlar tomonidan oʻldiriladi. Ayrim manbalarda, Mallaxonning oʻldirilishi Turkistonga boʻladigan bosqinning ilk rejasi edi.
Shoʻro davri va undan keyin horijliklar artilleriya ishini "gʻarib" deydi. Lekin unday boʻlmagan. Qoʻqon qoʻshini va ruslar oʻrtasidagi artilleriya janglari koʻp manbalarda yoritilgan.
Qoʻqon xonligida harbiy sohadagi kimyoviy texnologiya va metallurgiya ishi haligacha chuqur tadqiq etilmagan sahifalar deb oʻylayman. Bejizga porox ishlab chiqarishni eslamadim.
Karvonlar har narsani chetda keltiravermagan. Selitra, oltingugurt va shunga oʻxshagan kimyoviy moddalar ishlab chiqarilgan.
Криллдда бу ерда 👇👇👇👇
https://telegra.ph/MALLAHON-ARTILLERIYASI-02-03
1860-yillar boshida Qoʻqon xoni Mallaxon yangi harbiy texnologiyalarni joriy eta boshlaydi. Qoʻqon yaqinida oʻsha davr uchun zamonaviy boʻlgan porox (doru) zavodi ishga tushadi.
Xonlikning oʻz poroxi ishlab chiqarila boshlaydi. Ruslarning poroxidan farqli qoʻqonliklarning poroxi qoramtir boʻladi.
Poroxni tayyorlash uchun maxsus ximik-texnologlar faoliyat olib borgan.
Bundan tashqari, yangi turdagi miltiqlar va toʻplar qoʻyish yoʻlga qoʻyiladi. Ruslar bilan koʻp toʻqnashgan Mallaxon ularning harbiy yutuqlarini oʻzlashtirishga eʼtibor qaratadi.
Uzun stvolli yangi miltiqlar yasash va zamonaviy rusumdagi toʻplar quyish boshlanadi.
Artilleriya ishi (toʻp va toʻpxona ishi)ga, shuningdek, horijlik zobitlar yollanadi. Ulardan endi mashhuri ingliz armiyasida xizmatda boʻlgan Xayr Muhammad Yovardir. Qoʻqon armiyasi zamonaviy artilleriya va artilleriyachilarga ega boʻladi.
Mallaxonning oʻzi artilleriya mashqlarini kuzatib boradi. Mashqlardan birida nishonni ololmagan Qovusbek dodxohga qattiq muomala qilgani tarixiy manbalarda keltirilgan.
Aslida, Mallaxon 1860-1863-yillarda ruslarga qarshi keng qamrovli kurashga tayyorgarlik koʻrgan. Buxoro amiri va Xiva xoniga maktublar yuborgani aytiladi.
Ammo, 1863-yilda oʻz yotogʻida xoinlar tomonidan oʻldiriladi. Ayrim manbalarda, Mallaxonning oʻldirilishi Turkistonga boʻladigan bosqinning ilk rejasi edi.
Shoʻro davri va undan keyin horijliklar artilleriya ishini "gʻarib" deydi. Lekin unday boʻlmagan. Qoʻqon qoʻshini va ruslar oʻrtasidagi artilleriya janglari koʻp manbalarda yoritilgan.
Qoʻqon xonligida harbiy sohadagi kimyoviy texnologiya va metallurgiya ishi haligacha chuqur tadqiq etilmagan sahifalar deb oʻylayman. Bejizga porox ishlab chiqarishni eslamadim.
Karvonlar har narsani chetda keltiravermagan. Selitra, oltingugurt va shunga oʻxshagan kimyoviy moddalar ishlab chiqarilgan.
Криллдда бу ерда 👇👇👇👇
https://telegra.ph/MALLAHON-ARTILLERIYASI-02-03