Tamaddun

Quddusni zabt etish... Kolumbning Amerikani kashf etishdagi asosiy maqsadi:

Ma’lumki, Kolumb g‘arbdan Hindistonga yetib borish uchun Atlantika okeanini kesib o‘tib, sarguzashtlar oʻtkazgan. Uning uchta kemasi quruqlikka qo‘nganida u yangi qit’a — Amerika qit’asini kashf etganini bilmagan. Ammo Kolumbni dengizdagi sarguzashtga undagan motiv nima ekanligini ko'pchilik bilmasligi mumkin: Quddusni zabt etish uchun boylik yigʻish ishtiyoqi!

Ikkita yirik tarixiy voqeaning birlashuvi mavjud: Kolumb Amerika qit'asini kashf etgan yil, 1492 yil, Andalusiyadagi arab va musulmon qirolliklarining oxirgisi Granada qulagan yil. Kolumb bu ikki hodisaning birikmasini ta'kidlaydi. U o'zining ekspeditsiyasini moliyalashtirgan ispan qirollari Fernando va Izabellaga yo'llagan maktubida shunday yozgan edi:


“Bu yil 1492 yilda, Janobi oliylari Yevropada hukmronlik qilayotgan musulmonlarga qarshi urushingizni tugatgandan so'ng, bu urushning endi yangi bosqichi avjiga chiqdi. O'sha yilning 2 yanvarida siz oliylari bayroqlarini ko'tarib, shahar qal'asi bo'lmish Algambra devorlari ustida men arab shohinin shahardan chiqib, sizning qo'llaringizni o'payotganini ko'rdim. Siz ikki sodiq podshoh(Fernando va Izabella), Muhammad diniga, shirk va zalolat aqidasiga ergashgan dushmanlarga qarshi nasroniy dinini yoygansizlar”.
O‘shanda Kolumb voqea guvohi bo‘lgan: Granada qirolligining so‘nggi qiroli Abu Abdulloh ikki g‘olib ispan qiroliga shahar kalitlarini topshirib, ularning qo‘llarini o‘padi. Soʻngra, Marokashning Fez shahriga,tinch yashash uchun ketadi.

Biroq, Andalusiyaning arablar va musulmonlardan qaytarib olinishi, Kolumbning so'zlariga ko'ra, yana bir qaytarib olinish bilan yakunlanishi kerak: Bu - Quddusni qaytib olish edi. U "Hindiston" (Amerika)dan olib keladigan boylik Quddusni zabt etish uchun moliyalashtirilishi lozim edi. U bu haqida shunday deydi:


"Men [Ispaniyaning ikki shohi] Hindistonni kashf qilish uchun borishlarini eshitganimda, niyatim iltimosnoma berish edi. Podshoh hazrat va malikam Hindistondan o‘lja oladigan narsalarni Quddusni zabt etish uchun ajratsinlar”.


Buni u 1502 yil yanvar oyida, ya'ni Amerikani kashf qilganidan keyin o'n yil o'tgach, Papaga yo'llagan maktubida tasdiqlaydi:


"Ushbu loyihaning maqsadi Muqaddas Uyni Muqaddas Jamoatga qaytarish uchun [men qo'lga kiritgan narsamni] sarflash edi. Men u yerga borib, yerni ko‘rganimdan so‘ng, xo‘jayinim va xo‘jamga, shoh va malikaga yetti yil ichida Quddusga bostirib kirish uchun ellik ming piyoda askar va besh ming otliq tayyorlay olaman, deb yozdim."

Shunday qilib, uning loyihasi salibchilar mustamlakachiligi edi va bu borada uning diniy motivatsiyasi aniq. Kolumb bashoratlar, ayniqsa Ishayo payg'ambarning bashorati haqida kitob yozgan, u go'yo "Sion tog'ida ma'badni tiklaydigan odam Ispaniyadan chiqadi" deb bashorat qilgan emish! Shuning uchun u Quddusni "qayta tiklash" haqidagi bashoratni bajarish uchun Ispaniyani tark etgan hamda aynan shu odam boʻlishni orzu qilgan.

Ammo aytish joizki, Misr va Suriyadagi mamluklar o‘sha davrda Makka, Madina va Quddusdagi muqaddas islomiy maskanlarni qo‘riqlagan. Natijada, Kolumb Quddusni ozod qilish uchun salib yurishiga boshchilik qilish orzusida vafot etgan...


https://t.me/TarixTamaddun1

Haled ibn Valed
Khalid ibn al-Walid (Haled ibn Valed) — Islom tarixidagi eng mashhur va muvaffaqiyatli qo'mondonlardan biri. Uning to‘liq ismi Khalid ibn al-Walid ibn al-Mughira bo‘lib, 592–642 yillar orasida yashagan. U Muhammad payg‘ambarning sahobalaridan biri bo‘lib, Islomning dastlabki davridagi yirik janglarda qatnashgan.

Khalid ibn al-Valid "Allohning qilichi" (Sayf Alloh) unvoniga sazovor bo‘lgan. Bu unvon unga payg‘ambar Muhammad tomonidan berilgan, chunki u janglarda ko‘rsatgan jasorati va strategik mahorati bilan ajralib turgan. Uning qo'mondonligi ostida Islom armiyasi hech qachon mag'lub bo'lmagan.

Khalid ibn al-Walid ko‘plab muhim janglarda ishtirok etgan, jumladan:

- Uhud jangida (625 yil) Quraysh qo'shinlari safida bo'lsa ham, keyinchalik Islom dinini qabul qilib, Muhammad payg‘ambarning sodiq qo‘mondoni bo‘lgan.
- Mu'ta jangida (629 yil) Rumliklarga qarshi urushda musulmon qo‘shinlarini boshqargan va u yerda katta muvaffaqiyatlarga erishgan.
- Yarmuk jangida (636 yil) Rum imperiyasiga qarshi hal qiluvchi g‘alaba qozonib, musulmonlarning Shom (Levant) hududiga kirib borishiga yo‘l ochgan.

Khalid ibn al-Walidning harbiy mahorati uni Islom tarixidagi eng buyuk sarkardalardan biriga aylantirdi. U janglarda o'zining tezkor va samarali strategiyalari bilan ajralib turgan va bir necha mingdan ortiq jangchidan iborat qo‘shinlar bilan katta armiyalarga qarshi kurashgan. Shuningdek, u hech bir jangda mag‘lub bo‘lmagan.

Uning hayoti va xizmatlari musulmonlar orasida katta hurmatga sazovor bo‘lib, u Islomning qahramoni sifatida yodga olinadi. Khalid ibn al-Walid jangda emas, tabiiy o‘lim bilan vafot etgan bo‘lsa-da, uning harbiy dahosi hali ham esda qolgan va tarixda chuqur iz qoldirgan.

Shpengler Osvald (1880.29.5, Blankenburg, Gars — 1936.8.5, Myunxen) — nemis faylasufi, tarixchi, hayot falsafasi namoyandasi. Asosiy asari "Yevropaning soʻnishi" (1918—22) katta muvaffaqiyat qozongandan soʻng tanilgan. 20-yillarda fashizmga yaqin yoʻnalishdagi publitsistik chiqishlar qilgan, ammo 1933-yil natsistlarning hamkorlik qilish toʻgʻrisidagi takliflarini rad etgan. shahriga Nitsshe falsafasi hal qiluvchi taʼsir koʻrsatgan. Sh. oʻz qarashlarida cheksiz kengayib ketgan organik hayot tushunchasiga tayanadi. Madaniyatni u "organizm" sifatida talqin qiladi va yagona, umuminsoniy madaniyat yoʻq va boʻlishi ham mumkin emas, deb hisoblaydi. Sh. 8 ta madaniyatni: Misr, Hind, Bobil, Xitoy, "apollon" (yunonrum), "afsungarlik" (vizantiya-arab), "faust" (Gʻarbiy Yevropa) va mayya madaniyatini ajratib koʻrsatadi; russibir madaniyati paydo boʻlishi kutilyapti, deb uqtiradi. shahriga koʻra, har bir madaniy "organizm"ga uning ichki hayotiy sikliga bogʻliq holda oldindan muayyan muddat (ming yilga yaqin) belgilab beriladi. Madaniyat oʻlib borib oʻrnini sivilizatsiya egallaydi. Madaniyatdan sivilizatsiyaga oʻtish ijodkorlikdan unumsizlikka, tiklana borishdan qotib qolishga, qahramonona ishlardan oddiy ishga oʻtishni anglatadi; yunonrum madaniyati uchun bu jarayon ellinizm davrida, Gʻarb dunyosi uchun esa — 19-asrda roʻy berdi va uning "soʻnishi" boshlandi. shahrining fikricha, sivilizatsiya kirib kelishi bilan badiiy va adabiy ijodning keragi boʻlmay qoladi. Shuning uchun u madaniyatga doir narsalarni yigʻishtirib qoʻyib, sof texnitsizmga berilishni taklif etadi.
https://t.me/TarixTamaddun1

Yevrosentizm (Evrosentizm) g'oyalari — bu Yevropa va G'arb tsivilizatsiyalarini global madaniyat, tarix va taraqqiyot jarayonlarida ustun va markaziy deb ko‘radigan dunyoqarash yoki yondashuvdir. Bu g'oya asosan Yevropa tarixini, ilm-fanini, san'atini va ijtimoiy tuzilmalarini boshqa mintaqalar va madaniyatlar bilan taqqoslaganda yuqoriroq deb hisoblashga asoslanadi. Evrosentristik nuqtai nazarga ko'ra, G'arb tamadduni, uning qadriyatlari va taraqqiyot modellari insoniyatning eng yuksak yutug‘i sifatida qaraladi.

Evrosentizmning asosiy jihatlari:

1. Tarixga yondashuv: Ko'pincha butun dunyo tarixi Yevropa nuqtai nazaridan talqin qilinadi, G'arbning rivojlanishi va ta'siri boshqalar bilan solishtirilganda ustun qo'yiladi.

2. Madaniyat va ilm-fan: Yevropa ilmiy yutuqlari, falsafiy va madaniy rivojlanishlari global me'yor sifatida qabul qilinadi va boshqa xalqlarning ilmiy yutuqlari ko'pincha e'tibordan chetda qoladi yoki ikkinchi darajali deb ko'riladi.

3. Siyosiy va iqtisodiy ustunlik: Evrosentristik qarashlar G'arb hukmronligining tabiiy yoki muqarrar ekanligini ilgari suradi, shu bilan birga boshqa mintaqalarning siyosiy yoki iqtisodiy tizimlarini kamchilikli yoki nomukammal deb talqin qiladi.

4. Post-kolonial tanqid: Yevrosentizm ko'pincha mustamlakachilik siyosatining bir qismi sifatida tanqid qilinadi. Post-kolonial fikrlashda Yevrosentristik g'oyalar madaniy imperializm va mustamlakachilikni oqlashga xizmat qilgan deb hisoblanadi.

Yevrosentizmni tanqid qilgan olimlar bu yondashuvning noxolisligini, dunyo madaniyatlari va tarixlarini bir xil darajada qabul qilish kerakligini ta'kidlaydilar.
https://t.me/TarixTamaddun1

Butun bir armiya yer ostiga kiradi!!!


Milodiy 1667 yilning qishi, Buyuk vazir Ahmadzoda Kubrili boshchiligidagi Usmonli qo'shinlari Krit orolidagi xristianlar va Venetsiyaning so'nggi tayanchi bo'lgan Kandian qal'asini qamal qilganladilar. Shahar qaysarlik bilan taslim boʻlishni xohlamas edi. Shunda Usmonlilar qoʻshini hiyla ishlatadi.

Ular 2 yil davomida yer osti shaharni quradilar va yer osti shahridan qalʼags hujum qiladi. Natijada, ikki yildan(1667 yil may – 1669 yil sentyabr) koʻproq vaqt qarshilik qilgan olgan soʻngi qalʼa taslim boladi. Yevropa askarlarning o'zining bir qator knyazlari bilan bir qatorda 20 ming askarini yo'qotadi.


* Usmonli imperiyasi tarixi" Yilmaz Oztuna - Birinchi qism - 510 - 515-betlar



https://t.me/TarixTamaddun1

Ammo Alauddin bu bilan toʻxtab qolmay, fathlarini davom ettirdi; U o'zining Habashlardan boʻlgan qo'mondoni Kavurni Malva va Gujarat hududlarini fath qilish uchun yuboradi. Keyinroq unga Adlug'xon boshchiligidagi qo'shin ham yordam keladi. Natijada, Kovur qoʻmondonligidagi Dehli sultonligi hijriy 710-yil(milodiy 1310-yil)ga kelib, Hindistonning butun janubini ham fath etishgan


https://t.me/TarixTamaddun1

Islom Hindistonga savdo, targʻibot va fath yoʻli bilan kirib kelgan. Bu harakat aslida xalifa Umar ibn al-Xattob r a. davridan boshlab Hindistonni zabt etishga urinishlar kichik miqyosda amalga oshirilgan. Ammo Umaviylar davrida aniq shakllana boshlagan. Umaviy hokimi Hajjoj ibn Yusuf at-Saqafiy Hindistonni fath etish uchun bir qancha qoʻshinlar jo‘natgan. Shulardan biri Muhammad ibn al-Qosim boshchiligida qoʻshin Hindistonni fath etishga muvaffaq bo‘lgan. Shundan soʻng, uzoq asrlar davomida Hindiston podsholari sifatida musulmonlar va hindular o‘rtasidagi urushlar davom etgan. Bunga Musulmonlarning adolatiga qaramay ham undagibviloyat hukmdorlari va brahmanlar (Hind jamiyatida katta ta'sirga ega bo'lgan rohiblarlar) Hindiston xalqining quyi tabaqalarini musulmonlar va ularning da'vatchilariga qarshi kurashga chaqirib, doimiy qoʻzgʻab turishgan.

Abbosiylar davlatining Islomiy Hindiston darvozalarini ochishda hissasi ham bor edi. Sind hokimi Xishom bin Amr at-Tag‘labiy yurish qilib, Multon va Kashmirni fath eta oldi.

Keyinroq esa G'aznaviylar hokimiyatga keldi. Ular o'z davlatlarining poytaxti sifatida tez orada G'azna shahrini tanlaydilar. Uning asoschisi Panjob uchun jang qilib, hindlarni mag'lub etgan Subuqtagin edi. Undan soʼng,uning o'g'li Mahmud bin Subuqtaqin hokimiyat tepasiga keladi. U Alloh yo‘lida kurashgan buyuk jihodchi bo‘lib, Hindiston yerlariga o‘n yetti marta yurish qilib, Sindning bir qismini o‘z davlati ostida birlashtira oldi. Keyin u Kannauj va Gujaratni fath etadi, soʻngra, Somnathni buzib tashladi. U hindlar oʻz eʼtiqodlariga koʻra ruhlarning koʻchish joyi hisoblangan. Hindistonning Mahmud bosib olgan koʻpgina hududlarida islom dini tarqalgan. U hijriy 421-yil(milodiy 1030-yil)da vafot etadi. Uning oʻlimidan soʻng, taxtga oʻgʻli Masʼud kelib, uning davrida davlat zaiflashganiga qaramay, hind yerlarida Banoras shahrini zabt etadi. Bu orqali, Gang daryosi boʻyida Hindular hukmronligini tugatib,hijriy 555 yil(Milodiy 1060-yil)ga kelib, bu yerlarda Gʻaznaviylar hokimiyatni toʻliq qoʻlga olishiga sabab boʻldi.

Orada Gʻuriylar ham Hindiston gʻda katta fathlar amalga oshiradi. 1206-yilda Hindistonda 1-Islom davlati Dehli sultonligi tashkil topdi. Uning hukmdori Aladdin Al-Xiljiy kuchli va shijoatli sulton bo'lib, o'z mamlakatidan mo'g'ullar tahdidini qaytarishga muvaffaq bo'ldi. Uning davrida islom bayrog'i birinchi marta Hindiston yarimorolini qamrab oldi.


Moʻgʻullarning hujumlarini qaytarish uchun oʻzining gʻarbiy chegaralarida bir qator qalʼalar qurdi, ularni askarlar va qurol-yarogʻlar bilan taʼminladi. Ammo bu moʻgʻullarning Hindistonga hujumlarini toʻxtata olmaydi. Janglar davom etib, 698 hijriy (1298 milodiy) yili Jaran-Manjur jangida Alauddin va uning qo'mondonlari Zafarxon va Alajxon moʻgʻullar yetakchisi va xoni Qutluq Xojaga qarshi chiqib, Moʻgʻullarni tor-mor keltiradilar. Ammo afsuski, Alouddin Al-Xiljiy moʻgʻullar hujumlarini yoʻq qilish bilan mashgʻul boʻlib, Hindistonni zabt etish uchun qoʻshinlarni tayyorlar ekan 699 hijriy ( milodiy 1299) yilda moʻgʻullar yana hujum qilishadi. Ushbu hujumni qaytarish uchun yana Zafarxon yoʻlga chiqadi. Ammo bu safar Kili jangida Zafarxon magʻlub boʻlib, halok boʻladi. Shunga qaramay, Moʻgʻullar katta yoʻqotishlar sabab orqaga chekinadi. Shundan soʻng, Hindistonni Fath etishni davom ettirish uchun Alouddin ikki qoʻmondon Alanxon va Nusratxonlarni janubga yuboradi. Ular Rajputana mintaqasidagi eng katta qal'a bo'lgan Runtanbhor qal'asini zabt etish uchun kechgan qonli urushlarda gʻalaba qozonib, bu hududlarni ham Alauddin al-Xaljiyga davlatiga bo'ysuntirishdi.

Rajputana rojaliklarining eng qudratlisi bo‘lgan, qoyaga o‘yilgan tog‘ tepasida mustahkam qal’a Malva va Ujjayn ham 706 hijriy (milodiy 1306)-yilda qiyinchilik bilan zabt etiladi. Shundan keyin , “Aloaddin al-Xilji va Dehli sultonligi hududi “Bengal”dan “Panjob”gacha bo‘lgan butun “Hindiston”ni oʻz qoʻlida birlashtiradi
https://t.me/TarixTamaddun1

Yevropa davlatlari Jazoirga va u orqali Usmonlilarga oʻlpon toʻlagan

Mehribon va rahmli Alloh nomi bilan boshlaymiz ❤️


Ushbu postda Yevropa davlatlari Oʻrta yer dengizi orqali oʻtayotgan kemalarini himoya qilish uchun Jazoirga, u orqali Usmonlilarga soliq toʻlashi haqida yozamiz.

Fransuz tarixchisi Léon Valbert Yevropa davlatlari Oʻrta yer dengizidagi kemalarini himoya qilish uchun Jazoirga toʻlayotgan summalar roʻyxatini quyidagicha taqdim etdi:

- Ikki Sitsiliya Qirolligi: U har yili 44 000 piastr to'lardi. Shundan 24 000 naqd pul, qolgani tovar ko'rinishida.

- Italiyaning Toskana Qirolligi: Jazoirdan kemalari oʻtayotganda har 23 000 paster to'lardi.

- Italiya Sardiniya Qirolligi: Jazoirdagi konsulini yangilaganda katta miqdorda pul to'lardi.

– Portugaliya: har yili 44 000 paasterga oʻlpon to‘lardi.

- Ispaniya: har safar konsulini yangilaganida pul to'laydi.

- Avstriya: davriy sovg'alar to'g'ridan-to'g'ri va Usmonli imperiyasi orqali to'lanar edi.

- Angliya: har safar konsulligini yangilaganida 600 funt sterling to'laydi.

- Gollandiya: 600 funt sterling to'laydi.

- Amerika(AQSh): 600 funt sterling to'lardi, keyin 62 ming dollarga ko'tarildi.

- Germaniyaning Gannover va Primm qirolliklari: har safar o'z konsullarini yangilaganlarida katta miqdorda pul to'laydilar.

- Shvetsiya va Daniya: har yili 400 pasterlik urush materiallari ko'rinishida katta miqdorda pul to'lardi.


https://t.me/TarixTamaddun1