POLIGRAF NIMA?
Poligraf, (koʻpincha yolgʻon detektori deb ham ataladi) insonning fiziologik reaksiyalarini oʻlchaydigan qurilma boʻlib, uning yordamida odam (tekshiriluvchi)ning soʻzlari va jarayondagi fiziologik holati oʻrtasidagi muvofiqlikni aniqlashga harakat qilinadi. Ushbu apparat insonning yurak urish tezligi, nafas olish ritmi, terlash darajasi va qon bosimiga oʻxshash parametrlarni qayd etadi. Maqsad ― odamning psixik holatida yuzaga keladigan oʻzgarishlarni kuzatish orqali yolgʻon gapirilayotgan vaziyatlarni farqlash.
Poligraf ishlaydigan prinsip shundaki, odam yolgʻon gapirganda uning organizmi stress holatiga kirishi mumkin. Bu esa yuqoridagi fiziologik koʻrsatkichlarning oʻzgarishiga olib keladi. Bugungi kunda poligraf asosan xavfsizlik xizmatlari, tergov yoki soʻroq qilish va ayrim ishga qabul qilish jarayonlarida qoʻllaniladi.
________________________________________
POLIGRAFOLOG KIM?
Poligrafolog (yaʼni kamina) ― bu poligraf qurilmasi yordamida insonning fiziologik reaksiyalarini tahlil qiladigan va natijalarga asoslangan xulosalar beradigan mutaxassis. U insonning yolgʻon yoki haqiqat gapirayotganini aniqlashda, poligrafning koʻrsatkichlarini toʻgʻri tushunishda va ulardan foydalanishda muhim rol oʻynaydi. Poligrafolog nafaqat qurilmani boshqaradi, balki sinov jarayonini toʻgʻri tashkil etish, savollarni mantiqiy tarzda tuzish va test natijalarini obyektiv tahlil qilish uchun ham javobgardir.
Poligrafolog test vaqtida tekshiriluvchi bilan muloqotni samarali tashkil etishi, uning hissiy va psixologik holatini baholashi lozim. Shu bilan birga, sinov natijalari faqat toʻgʻri talqin qilinsa, ishonchli boʻlishi mumkin.
Poligrafologlar odatda huquqni muhofaza qilish organlari, xavfsizlik xizmatlari va kadrlarni tanlash jarayonlarida faoliyat yuritadilar. Ularning ishi aniq va masʼuliyatli boʻlib, har bir holatda individual yondashuvni talab qiladi. Ushbu kasb boʻyicha ishlash uchun maxsus tayyorgarlik va sertifikatsiya talab qilinadi, chunki test natijalarining toʻgʻri interpretatsiyasi inson hayotiga yoki faoliyatiga taʼsir koʻrsatishi mumkin.
©️ Psixologiya
Poligraf, (koʻpincha yolgʻon detektori deb ham ataladi) insonning fiziologik reaksiyalarini oʻlchaydigan qurilma boʻlib, uning yordamida odam (tekshiriluvchi)ning soʻzlari va jarayondagi fiziologik holati oʻrtasidagi muvofiqlikni aniqlashga harakat qilinadi. Ushbu apparat insonning yurak urish tezligi, nafas olish ritmi, terlash darajasi va qon bosimiga oʻxshash parametrlarni qayd etadi. Maqsad ― odamning psixik holatida yuzaga keladigan oʻzgarishlarni kuzatish orqali yolgʻon gapirilayotgan vaziyatlarni farqlash.
Poligraf ishlaydigan prinsip shundaki, odam yolgʻon gapirganda uning organizmi stress holatiga kirishi mumkin. Bu esa yuqoridagi fiziologik koʻrsatkichlarning oʻzgarishiga olib keladi. Bugungi kunda poligraf asosan xavfsizlik xizmatlari, tergov yoki soʻroq qilish va ayrim ishga qabul qilish jarayonlarida qoʻllaniladi.
________________________________________
POLIGRAFOLOG KIM?
Poligrafolog (yaʼni kamina) ― bu poligraf qurilmasi yordamida insonning fiziologik reaksiyalarini tahlil qiladigan va natijalarga asoslangan xulosalar beradigan mutaxassis. U insonning yolgʻon yoki haqiqat gapirayotganini aniqlashda, poligrafning koʻrsatkichlarini toʻgʻri tushunishda va ulardan foydalanishda muhim rol oʻynaydi. Poligrafolog nafaqat qurilmani boshqaradi, balki sinov jarayonini toʻgʻri tashkil etish, savollarni mantiqiy tarzda tuzish va test natijalarini obyektiv tahlil qilish uchun ham javobgardir.
Poligrafolog test vaqtida tekshiriluvchi bilan muloqotni samarali tashkil etishi, uning hissiy va psixologik holatini baholashi lozim. Shu bilan birga, sinov natijalari faqat toʻgʻri talqin qilinsa, ishonchli boʻlishi mumkin.
Poligrafologlar odatda huquqni muhofaza qilish organlari, xavfsizlik xizmatlari va kadrlarni tanlash jarayonlarida faoliyat yuritadilar. Ularning ishi aniq va masʼuliyatli boʻlib, har bir holatda individual yondashuvni talab qiladi. Ushbu kasb boʻyicha ishlash uchun maxsus tayyorgarlik va sertifikatsiya talab qilinadi, chunki test natijalarining toʻgʻri interpretatsiyasi inson hayotiga yoki faoliyatiga taʼsir koʻrsatishi mumkin.
©️ Psixologiya