Ko‘ngil nigohi dan repost
"Qoʻrqoqni tug'moq hali onalik emas. Mardlarning onasigina onadir faqat!"
1922-yil Germaniyaga borgan talablar orasida Saida,Xayriniso va Maryam kabi qizlar ham bor edi. Tasavvur qilyapsizmi,bundan bir asr oldin 16-17 yashar qizlar oʻqish uchun chet davlatga yoʻl olgandi. "Burchim va ajalim –millat uchun oʻqimoq",degan mard qizlar edi ular. Oʻqishga qiziqqan,toza ilm havosidan bahra olishga intilgan qizlar uchun sharoit va imkoniyatni yaratib bergan insonlar borligi oʻsha davr uchun yirik bir hodisa edi. Hozir ham shunday.
Maktabda bir sinfda qizlar 20 ta edik. Oʻsha yigirma nafar qizdan bor yoʻgʻi 2-3 tamiz oliy taʼlimda tahsil oldik. Qolganlarni esa kollejni tugatmasidanoq masalasi hal edi. Bu aslida fojia. Faqat turmushga berish uchun qiz oʻstirayotgan oilalarni hech tushunmayman.
Ish boshlaganimning ilk yillaridayoq 9-10-11-sinflarga dars bera boshladim. Bilasiz,yigitlardan koʻra qizlar koʻproq qiziqadi oʻqishga. Biroq maktabni bitirgan zahoti toʻyi boʻlgan qizlarni ham koʻp koʻrdim. Men dars bergan, oʻqishga yaxshigina qiziqadigan qizlar bor edi ularning orasida. Xafa boʻlib ketaman shunday holatlarda. Hali oʻqishga kirishi, taʼlimni davom ettirishi, hayotda oʻz oʻrniga ega bo'lishi kerak edi-ku ular ham.
Oʻzbek oilalarining koʻpchiligida bir gʻalati va johilona qarash bor. "Qiz bola oʻqib olim boʻlarmidi?", "Qiz bola birovning hasmi, oʻqib meni boqarmidi,ana oʻgʻillarimni oʻqitaman undan koʻra!", "Qiz bolaning ishi nozik, nomusini ehtiyot qilish kerak. Uzoqqa oʻqishga yuborish yaxshi emas". Agar mana shunday fikrlaydigan kishilar kamaymasa, millat onalari o'qishi uchun sharoit yaratilmasa,borib-borib taʼlim ham, tarbiya ham tanazzulga yuz tutishi aniq.
Farzandining boshlang'ich ijtimoiylashuviga ona sabab bo‘ladi. Uni ilm olishga qiziqtirish ham,go‘zal axloqli va mard qilib tarbiyalash ham koʻproq ona zimmasidadir. Ayol kishi ilmsiz haqiqiy baxtga erisha olmaydi. Shunday ekan,ayol-qizlarga imkon berish lozim:ilm olishlariga, yuksalishlariga,hayoti davomida yuqori marralarni koʻzlab yashashlariga!
Albatta,oila birinchi oʻrinda. Bir uyga kelin boʻlish,mard bir yigitga yor boʻlish, farzandlar koʻrish hammaga ham nasib etsin. Ammo bu qizlarning oʻz orzu-umidlaridan voz kechishi evaziga boʻlishi kerak emas. Bir roʻzgʻorni eplab-seplab ketish uchun ham oʻqish muhim. Umr faqat roʻzgʻor,bola-chaqa va nasfimiz uchungina berilmaganini his qilish vaqti allaqachon kelgan. Yoʻqsa, koʻz oldimizda dunyo maydalashib ketaveradi. Xuddi tilla baliqchadek torgina hovuzchani dunyo shu ekan, deb oʻylayveramiz!
@biroz_adabiyot
1922-yil Germaniyaga borgan talablar orasida Saida,Xayriniso va Maryam kabi qizlar ham bor edi. Tasavvur qilyapsizmi,bundan bir asr oldin 16-17 yashar qizlar oʻqish uchun chet davlatga yoʻl olgandi. "Burchim va ajalim –millat uchun oʻqimoq",degan mard qizlar edi ular. Oʻqishga qiziqqan,toza ilm havosidan bahra olishga intilgan qizlar uchun sharoit va imkoniyatni yaratib bergan insonlar borligi oʻsha davr uchun yirik bir hodisa edi. Hozir ham shunday.
Maktabda bir sinfda qizlar 20 ta edik. Oʻsha yigirma nafar qizdan bor yoʻgʻi 2-3 tamiz oliy taʼlimda tahsil oldik. Qolganlarni esa kollejni tugatmasidanoq masalasi hal edi. Bu aslida fojia. Faqat turmushga berish uchun qiz oʻstirayotgan oilalarni hech tushunmayman.
Ish boshlaganimning ilk yillaridayoq 9-10-11-sinflarga dars bera boshladim. Bilasiz,yigitlardan koʻra qizlar koʻproq qiziqadi oʻqishga. Biroq maktabni bitirgan zahoti toʻyi boʻlgan qizlarni ham koʻp koʻrdim. Men dars bergan, oʻqishga yaxshigina qiziqadigan qizlar bor edi ularning orasida. Xafa boʻlib ketaman shunday holatlarda. Hali oʻqishga kirishi, taʼlimni davom ettirishi, hayotda oʻz oʻrniga ega bo'lishi kerak edi-ku ular ham.
Oʻzbek oilalarining koʻpchiligida bir gʻalati va johilona qarash bor. "Qiz bola oʻqib olim boʻlarmidi?", "Qiz bola birovning hasmi, oʻqib meni boqarmidi,ana oʻgʻillarimni oʻqitaman undan koʻra!", "Qiz bolaning ishi nozik, nomusini ehtiyot qilish kerak. Uzoqqa oʻqishga yuborish yaxshi emas". Agar mana shunday fikrlaydigan kishilar kamaymasa, millat onalari o'qishi uchun sharoit yaratilmasa,borib-borib taʼlim ham, tarbiya ham tanazzulga yuz tutishi aniq.
Farzandining boshlang'ich ijtimoiylashuviga ona sabab bo‘ladi. Uni ilm olishga qiziqtirish ham,go‘zal axloqli va mard qilib tarbiyalash ham koʻproq ona zimmasidadir. Ayol kishi ilmsiz haqiqiy baxtga erisha olmaydi. Shunday ekan,ayol-qizlarga imkon berish lozim:ilm olishlariga, yuksalishlariga,hayoti davomida yuqori marralarni koʻzlab yashashlariga!
Albatta,oila birinchi oʻrinda. Bir uyga kelin boʻlish,mard bir yigitga yor boʻlish, farzandlar koʻrish hammaga ham nasib etsin. Ammo bu qizlarning oʻz orzu-umidlaridan voz kechishi evaziga boʻlishi kerak emas. Bir roʻzgʻorni eplab-seplab ketish uchun ham oʻqish muhim. Umr faqat roʻzgʻor,bola-chaqa va nasfimiz uchungina berilmaganini his qilish vaqti allaqachon kelgan. Yoʻqsa, koʻz oldimizda dunyo maydalashib ketaveradi. Xuddi tilla baliqchadek torgina hovuzchani dunyo shu ekan, deb oʻylayveramiz!
@biroz_adabiyot