#Foydali
#Malumot
📚 Organik kimyo
Mavzu: Alkadiyen CnH2n-2
📝 Alkadiyen deb tarkibida uglerod va vodorod hamda 2 ta qo'sh bog' saqlagan to'yinmagan uglevodorodlarga aytiladi.
Alkinlar uchun sinf izomer hisoblanadi umumiy formulasi bir xil CnH2n-2 .
Alkadiyenlar molekulasida qo'shbog'larning joylashishiga va ularning xususiyatiga qarab uch guruhga bo'linadi :
1) Kumulativ qo'shbog'li yoki allen CH2=C=CH2 tipidagi diyen uglevodorodlar. Bu diyen uglevodorodlarda qo'shbog'lar yonma-yon joylaahgan
2) Ajratilgan qo'shbog'li diyen uglevodorodlar. Bu uglevodorodlarda qo'shbog'lar ikkita yoki undan ortiq uglerod atomlari bilan ajralgan bo'ladi. Umumiy formulasi : CH2=CH(CH2)n--CH=CH2 bu yerda n=2,3,4,5,6....
3) Konyugirlangan qo'shbog'li yoki 1,3-butadiyen CH2=CH--CH=CH2 tipidagi diyen uglevodorodlar. Diyen uglevodorodlar molekulasida qo'shbog'lar oddiy bog'lar bilan navbatma-navbat joylashadi. Bunday joylashish sistemasiga konyugirlangan qo'shbog'lar deyiladi.
Eng muhim vakillari:
1.CH₂=CH−CH=CH₂
butadien-1,3 yoki divinil.
2.CH₂=C(CH₃)−CH=CH₂ 2-metil butadien-1,3 yoki izopren
Olinishi:
1. 1928-yil Lebedev divinilni etil spirtidan sintez qildi.
2C2H5OH=CH2=CH-CH2=CH2
+H2+2H2O (400-500 °C MgO, ZnO)
2. C4H10=CH2=CH-CH=CH2+
2H2 ( 600 °C Al2O3 kat. )
3. Allen tipidagi diyen uglevodorodlar glitserindan olinadi:
C3H5(OH)3+PBr3=C3H5Br3+P(OH)3
C3H5Br3+KOH=
CH2=CBr-CHBr+KBr+H2O
CH2=CBr-CH2Br+Zn=ZnBr2
CH2=C=CH2 ( Allen )
4. Ajralgan qo'shbog'li diyen uglevodorodlar Shorugin usulida olinadi:
3-brom-propendan 1,5-geksadiyen olinadi.
2CH2=CH-CH2-Br+2Na=2NaBr+
+CH2=CH-CH2-CH2-CH=CH2
Kimyoviy xossalari:
Alkenlarga o’xshab birikish, oksidlanish reaksiyalariga kirishadi. KMnO₄ va bromli suvni rangsizlantiradi.
1. Birikish reaksiyasi.
Konyugirlangan qo'shbog'lilari kirishsa 2 ta qo'shbog' ochiladi va ular markazida yangi qo'shbog' hosil bo'ladi. 1899-yil Tile molekulasidagi uglerod atomlarida saqlanib qolgan qoldiq (parsial) valentlik hisobiga shunday birikishini isbotladi.
CH₂=CH−CH=CH₂ + Br₂ →
CH₂Br−CH=CH−CH₂Br
2.Polimerlanishi:
nCH2=CH−CH=CH2→
(−CH₂−CH=CH−CH₂−)n
Ishlatilishi:
Butadiyen 1,3 kauchuk olishda. CCl₂=CCl−CCl=Cl₂ toklarda
filloksera (kuya)ga qarshi qo'llaniladi
✅ Alkadiyenlar uchun umumiy formulalar
1⃣ Umumiy formulasi CnH2n-2
2⃣ Molekulyar massasi 14n-2
3⃣ Pratonlar soni 8n-2
4⃣ Elektronlar soni 8n-2
5⃣ Neytronlar soni 6n
6⃣ Barcha zarrachalar soni 22n-2
7⃣ Umumiy bogʻlar soni 3n-1
8⃣ C-C bogʻlar soni n+1
9⃣ C-H bogʻlar soni 2n-2
🔟 Sigma bogʻlar soni 3n-3
1⃣1⃣ P bogʻlar soni 2 ga teng
1⃣2⃣ Umumiy gibrid orbitallar soni 6n-6
1⃣3⃣ Qutbli kovalent bogʻlar soni 2n-2
📝Eng yaxshilarni sizlar uchun tayyorladik oʻqib chiqsangiz foydasi tegadi degan umiddamiz📌📌
✅ Do'stlarga ham ulashamiz bizni kuzatishni davom eting!
⚠️Boshqa kanal adminlar manba bilan olishini unutmang♻️
✍@Student_kimyo
🔻Kanalga obuna boʻlish
@KIMYO_S_A_00
https://t.me/Kimyo_S_A_00 href='' rel='nofollow'>
#Malumot
📚 Organik kimyo
Mavzu: Alkadiyen CnH2n-2
📝 Alkadiyen deb tarkibida uglerod va vodorod hamda 2 ta qo'sh bog' saqlagan to'yinmagan uglevodorodlarga aytiladi.
Alkinlar uchun sinf izomer hisoblanadi umumiy formulasi bir xil CnH2n-2 .
Alkadiyenlar molekulasida qo'shbog'larning joylashishiga va ularning xususiyatiga qarab uch guruhga bo'linadi :
1) Kumulativ qo'shbog'li yoki allen CH2=C=CH2 tipidagi diyen uglevodorodlar. Bu diyen uglevodorodlarda qo'shbog'lar yonma-yon joylaahgan
2) Ajratilgan qo'shbog'li diyen uglevodorodlar. Bu uglevodorodlarda qo'shbog'lar ikkita yoki undan ortiq uglerod atomlari bilan ajralgan bo'ladi. Umumiy formulasi : CH2=CH(CH2)n--CH=CH2 bu yerda n=2,3,4,5,6....
3) Konyugirlangan qo'shbog'li yoki 1,3-butadiyen CH2=CH--CH=CH2 tipidagi diyen uglevodorodlar. Diyen uglevodorodlar molekulasida qo'shbog'lar oddiy bog'lar bilan navbatma-navbat joylashadi. Bunday joylashish sistemasiga konyugirlangan qo'shbog'lar deyiladi.
Eng muhim vakillari:
1.CH₂=CH−CH=CH₂
butadien-1,3 yoki divinil.
2.CH₂=C(CH₃)−CH=CH₂ 2-metil butadien-1,3 yoki izopren
Olinishi:
1. 1928-yil Lebedev divinilni etil spirtidan sintez qildi.
2C2H5OH=CH2=CH-CH2=CH2
+H2+2H2O (400-500 °C MgO, ZnO)
2. C4H10=CH2=CH-CH=CH2+
2H2 ( 600 °C Al2O3 kat. )
3. Allen tipidagi diyen uglevodorodlar glitserindan olinadi:
C3H5(OH)3+PBr3=C3H5Br3+P(OH)3
C3H5Br3+KOH=
CH2=CBr-CHBr+KBr+H2O
CH2=CBr-CH2Br+Zn=ZnBr2
CH2=C=CH2 ( Allen )
4. Ajralgan qo'shbog'li diyen uglevodorodlar Shorugin usulida olinadi:
3-brom-propendan 1,5-geksadiyen olinadi.
2CH2=CH-CH2-Br+2Na=2NaBr+
+CH2=CH-CH2-CH2-CH=CH2
Kimyoviy xossalari:
Alkenlarga o’xshab birikish, oksidlanish reaksiyalariga kirishadi. KMnO₄ va bromli suvni rangsizlantiradi.
1. Birikish reaksiyasi.
Konyugirlangan qo'shbog'lilari kirishsa 2 ta qo'shbog' ochiladi va ular markazida yangi qo'shbog' hosil bo'ladi. 1899-yil Tile molekulasidagi uglerod atomlarida saqlanib qolgan qoldiq (parsial) valentlik hisobiga shunday birikishini isbotladi.
CH₂=CH−CH=CH₂ + Br₂ →
CH₂Br−CH=CH−CH₂Br
2.Polimerlanishi:
nCH2=CH−CH=CH2→
(−CH₂−CH=CH−CH₂−)n
Ishlatilishi:
Butadiyen 1,3 kauchuk olishda. CCl₂=CCl−CCl=Cl₂ toklarda
filloksera (kuya)ga qarshi qo'llaniladi
✅ Alkadiyenlar uchun umumiy formulalar
1⃣ Umumiy formulasi CnH2n-2
2⃣ Molekulyar massasi 14n-2
3⃣ Pratonlar soni 8n-2
4⃣ Elektronlar soni 8n-2
5⃣ Neytronlar soni 6n
6⃣ Barcha zarrachalar soni 22n-2
7⃣ Umumiy bogʻlar soni 3n-1
8⃣ C-C bogʻlar soni n+1
9⃣ C-H bogʻlar soni 2n-2
🔟 Sigma bogʻlar soni 3n-3
1⃣1⃣ P bogʻlar soni 2 ga teng
1⃣2⃣ Umumiy gibrid orbitallar soni 6n-6
1⃣3⃣ Qutbli kovalent bogʻlar soni 2n-2
📝Eng yaxshilarni sizlar uchun tayyorladik oʻqib chiqsangiz foydasi tegadi degan umiddamiz📌📌
✅ Do'stlarga ham ulashamiz bizni kuzatishni davom eting!
⚠️Boshqa kanal adminlar manba bilan olishini unutmang♻️
✍@Student_kimyo
🔻Kanalga obuna boʻlish
@KIMYO_S_A_00
https://t.me/Kimyo_S_A_00