Farzandni e’tiborsiz qoldirishning salbiy oqibatlari
Agar ota-ona tomonidan beriladigan eng og‘ir jazoni nomlash kerak bo‘lsa, bu e’tiborsizlikdir.
💬 «Bolaligimda onam mendan xafa bo‘lib, bir necha kun gaplashmay yurardi. O‘shanda hayot to‘xtab qolgandek tuyulardi – bundan ortiq azobni his qilmaganman».
💬 «Onam jim bo‘lsa, o‘zimni dunyodagi eng aybdor odamdek his qilardim. Uning oldiga borib, nima noto‘g‘ri qilganimni tushuntirib, kechirim so‘rashim kerak edi. Shundagina yarashardik».
Bunday holatlarda bola nima bo‘layotganini tushunmaydi, lekin asosiy narsani sezadi: eng yaqin va qadrli inson bilan bog‘lanish uzildi. Bola quyidagi his-tuyg‘ularni boshdan kechiradi:
• qo‘rquv;
• aybdorlik;
• yolg‘izlik.
Biroz vaqt o‘tib, bu hislarga g‘azab qo‘shiladi. Afsuski, aynan shu g‘azab uning kelajakdagi munosabatlarida boshqaruvchi hissiyotga aylanadi. Bola ulg‘ayadi, lekin bu xatti-harakat modeli saqlanib qoladi: mojarolar paytida yo o‘zini yopib oladi va chekinadi, yoki rad etilishdan qo‘rqib, bunga g‘azab bilan javob qaytaradi.
Hech qachon qilmaslik kerak bo‘lgan uch narsa
1. Jim turish. Farzandingiz bilan janjallashgan bo‘lsangiz ham gapiring. Bir necha daqiqa tinchlanishingiz mumkin, lekin soatlar davomida gaplashmay, uzoqlashmang.
2. Xafa bo‘lganingizni ko‘z-ko‘z qilib, uzr kutish. Albatta, bola noto‘g‘ri harakat qilganini tushunishi va kechirim so‘rashni o‘rganishi kerak, lekin uni his-tuyg‘ulari va ulkan aybdorlik hissi bilan yolg‘iz qoldirmang.
3. E’tiborsizlik qilish. Bolaning yonidan indamay o‘tib ketish, uni ko‘rmagandek yoki eshitmagandek tutish – bu haqiqatan ham dahshatli jazodir. Bu usulni butunlay taqiqlash kerak.
Farzandingiz bilan qanday vaziyatda bo‘lmang ular bilan ochiq va mehribon muloqotda bo‘lish har doim muhimdir.
#tarbiya #tarjima
@GiyosiddinYusuf
Agar ota-ona tomonidan beriladigan eng og‘ir jazoni nomlash kerak bo‘lsa, bu e’tiborsizlikdir.
💬 «Bolaligimda onam mendan xafa bo‘lib, bir necha kun gaplashmay yurardi. O‘shanda hayot to‘xtab qolgandek tuyulardi – bundan ortiq azobni his qilmaganman».
💬 «Onam jim bo‘lsa, o‘zimni dunyodagi eng aybdor odamdek his qilardim. Uning oldiga borib, nima noto‘g‘ri qilganimni tushuntirib, kechirim so‘rashim kerak edi. Shundagina yarashardik».
Bunday holatlarda bola nima bo‘layotganini tushunmaydi, lekin asosiy narsani sezadi: eng yaqin va qadrli inson bilan bog‘lanish uzildi. Bola quyidagi his-tuyg‘ularni boshdan kechiradi:
• qo‘rquv;
• aybdorlik;
• yolg‘izlik.
Biroz vaqt o‘tib, bu hislarga g‘azab qo‘shiladi. Afsuski, aynan shu g‘azab uning kelajakdagi munosabatlarida boshqaruvchi hissiyotga aylanadi. Bola ulg‘ayadi, lekin bu xatti-harakat modeli saqlanib qoladi: mojarolar paytida yo o‘zini yopib oladi va chekinadi, yoki rad etilishdan qo‘rqib, bunga g‘azab bilan javob qaytaradi.
Hech qachon qilmaslik kerak bo‘lgan uch narsa
1. Jim turish. Farzandingiz bilan janjallashgan bo‘lsangiz ham gapiring. Bir necha daqiqa tinchlanishingiz mumkin, lekin soatlar davomida gaplashmay, uzoqlashmang.
2. Xafa bo‘lganingizni ko‘z-ko‘z qilib, uzr kutish. Albatta, bola noto‘g‘ri harakat qilganini tushunishi va kechirim so‘rashni o‘rganishi kerak, lekin uni his-tuyg‘ulari va ulkan aybdorlik hissi bilan yolg‘iz qoldirmang.
3. E’tiborsizlik qilish. Bolaning yonidan indamay o‘tib ketish, uni ko‘rmagandek yoki eshitmagandek tutish – bu haqiqatan ham dahshatli jazodir. Bu usulni butunlay taqiqlash kerak.
Farzandingiz bilan qanday vaziyatda bo‘lmang ular bilan ochiq va mehribon muloqotda bo‘lish har doim muhimdir.
#tarbiya #tarjima
@GiyosiddinYusuf