QORAMOLNING ZAKOTI
#zakot
❓SAVOL: Oltita katta sigirim, ikkita ikki yashar va beshta bir yarim yashar buzoqlarim bor. Shulardan qancha zakot berishim kerak?
💬 JAVOB: Bismillahir Rohmanir Rohim. Ma’lum bo‘lishicha sizda jami 13 nafar qoramol mavjud. Agar ushbu qoramollarni tijorat niyatida sotib olinmagan bo‘lsa, bu qoramollardan zakot berish vojib bo‘lmaydi. Chunki qoramolning soni o‘ttiztadan oshsa va ular yilning aksar qismida daladan o‘tlasa, zakot berish boshlanadi. Agar mazkur qoramollar tijorat niyatida sotib olingan bo‘lib, ularning qiymati zakot nisobidan ortiq bo‘lsa, umumiy qiymatning qirqdan biri zakot sifatida beriladi.
Qoramolning zakoti haqida hadisi sharifda shunday deyilgan:
أَنَّ النَّبِيَّ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ لَمَّا وَجَّهَهُ إِلَى الْيَمَنِ: أَمَرَهُ أَنْ يَأْخُذَ مِنْ الْبَقَرِ مِنْ كُلِّ ثَلَاثِينَ تَبِيعًا أَوْ تَبِيعَةً، وَمِنْ كُلِّ أَرْبَعِينَ مُسِنَّةً (رواه الامام أبو داود)
ya’ni: “Nabiy sollallohu alayhi vasallam Muoz ibn Jabal roziyallohu anhuni Yamanga yuborayotganlarida har o‘ttizta qoramoldan bitta erkak yoki urg‘ochi bir yoshli buzoq olishimni va har qirqtadan bir dona ikki yoshli urg‘ochi buzoq olishini amr qildilar” (Imom Abu Dovud rivoyatlari).
Boshqa rivoyatda esa:
وَعَنْ مُعَاذٍ رضي الله عنه قَالَ: أَمَرَنِي صَلَّى اللهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ أَنْ لَا آخُذَ مِنَ الْبَقَرِ شَيْئًا حَتَّى تَبْلُغَ ثَلَاثِينَ، فَإِذَا بَلَغَتْ ثَلَاثِينَ فَفِيهَا عِجْلٌ تَابِعٌ جَذَعٌ أَوْ جَذَعَةٌ حَتَّى تَبْلُغَ أَرْبَعِينَ، فَإِذَا بَلَغَتْ أَرْبَعِينَ فَفِيهَا بَقَرَةٌ مُسِنَّةٌ. (رَوَاهُ الامام النَّسَائِيُّ)
ya’ni: Muoz ibn Jabal roziyallohu anhu: “Nabiy sollallohu alayhi vasallam menga qoramol o‘ttiztaga yetmaguncha hech narsa olmasligimni amr qildilar. Qachon o‘ttiztaga yetsa, undan bir dona onasiga ergashib yurgan bir yoshli erkak yoki urg‘ochi buzoq. Bu to qirqtaga yetguncha. Agar unga yetsa, ikki yoshli g‘unajin” – dedilar (Imom Nasoiy rivoyatlari).
Qoramolning zakoti haqida fiqhiy manbalarda shunday deyiladi:
و في ثلاثين بقرا تبيع او تبيعة و في اربعين مسن او مسنة...
ya’ni: “O‘tizta sigirda bitta tabiy’ (bir yoshga to‘lgan erkak buzoq) yoki tabiy’a (urg‘ochi buzoq) va qirqtada musinn (ikki yoshga to‘lib uch yoshga chiqqan novvos) yoki musinna (g‘unajin) vojib bo‘ladi (“Muxtasarul viqoya” kitobi).
وأما نصاب البقر فليس في أقل من ثلاثين بقرا زكاة والأصل فيه ما روي عن رسول الله صلى الله عليه وسلم أنه قال لمعاذ حين بعثه إلى اليمن : في كل ثلاثين من البقر تبيع أو تبيعة وفي كل أربعين مسنة
ya’ni: “Sigirning nisobiga kelsak, o‘ttiztadan kamida zakot yo‘q. Buning dalili Rasululloh sollallohu alayhi vasallamdan rivoyat qilingan hadis bo‘lib, U Zot alayhissalom Muoz ibn Jabal roziyallohu anhuni Yamanga (voliy qilib) yuborayotganlarida “Sigirlarning har o‘ttiztasidan bitta erkak yoki urg‘ochi bir yoshli buzoq, har qirqtadan bir dona ikki yoshli urg‘ochi buzoq”, – dedilar (“Badoius sanoi’” kitobi).
Demak, sigirlar tijorat maqsadida sotib olinsa, zakot berishda ularning soniga emas qiymatiga qaraladi. Yilning aksarida dalada o‘tlab yuradigan sigirlar o‘ttiztaga yetmasa nisobga yetmagan hisoblanadi va ulardan zakot berilmaydi. O‘ttiztadan oshgach to qirqqa yetgunicha bitta bir yoshli buzoq (erkak yoki urg‘ochi), qirqtadan to oltmishtagacha bitta ikki yoshga to‘lgan g‘unajin yoki buqa beriladi. Oltmishtadan ortig‘ida har o‘ttiztasiga bittadan bir yoshli, har qirqtasiga bittadan ikki yoshga to‘lgan buzoq beriladi. Vallohu a’lam.
https://t.me/+VN-tzZPd3ic4MTRi
#zakot
❓SAVOL: Oltita katta sigirim, ikkita ikki yashar va beshta bir yarim yashar buzoqlarim bor. Shulardan qancha zakot berishim kerak?
💬 JAVOB: Bismillahir Rohmanir Rohim. Ma’lum bo‘lishicha sizda jami 13 nafar qoramol mavjud. Agar ushbu qoramollarni tijorat niyatida sotib olinmagan bo‘lsa, bu qoramollardan zakot berish vojib bo‘lmaydi. Chunki qoramolning soni o‘ttiztadan oshsa va ular yilning aksar qismida daladan o‘tlasa, zakot berish boshlanadi. Agar mazkur qoramollar tijorat niyatida sotib olingan bo‘lib, ularning qiymati zakot nisobidan ortiq bo‘lsa, umumiy qiymatning qirqdan biri zakot sifatida beriladi.
Qoramolning zakoti haqida hadisi sharifda shunday deyilgan:
أَنَّ النَّبِيَّ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ لَمَّا وَجَّهَهُ إِلَى الْيَمَنِ: أَمَرَهُ أَنْ يَأْخُذَ مِنْ الْبَقَرِ مِنْ كُلِّ ثَلَاثِينَ تَبِيعًا أَوْ تَبِيعَةً، وَمِنْ كُلِّ أَرْبَعِينَ مُسِنَّةً (رواه الامام أبو داود)
ya’ni: “Nabiy sollallohu alayhi vasallam Muoz ibn Jabal roziyallohu anhuni Yamanga yuborayotganlarida har o‘ttizta qoramoldan bitta erkak yoki urg‘ochi bir yoshli buzoq olishimni va har qirqtadan bir dona ikki yoshli urg‘ochi buzoq olishini amr qildilar” (Imom Abu Dovud rivoyatlari).
Boshqa rivoyatda esa:
وَعَنْ مُعَاذٍ رضي الله عنه قَالَ: أَمَرَنِي صَلَّى اللهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ أَنْ لَا آخُذَ مِنَ الْبَقَرِ شَيْئًا حَتَّى تَبْلُغَ ثَلَاثِينَ، فَإِذَا بَلَغَتْ ثَلَاثِينَ فَفِيهَا عِجْلٌ تَابِعٌ جَذَعٌ أَوْ جَذَعَةٌ حَتَّى تَبْلُغَ أَرْبَعِينَ، فَإِذَا بَلَغَتْ أَرْبَعِينَ فَفِيهَا بَقَرَةٌ مُسِنَّةٌ. (رَوَاهُ الامام النَّسَائِيُّ)
ya’ni: Muoz ibn Jabal roziyallohu anhu: “Nabiy sollallohu alayhi vasallam menga qoramol o‘ttiztaga yetmaguncha hech narsa olmasligimni amr qildilar. Qachon o‘ttiztaga yetsa, undan bir dona onasiga ergashib yurgan bir yoshli erkak yoki urg‘ochi buzoq. Bu to qirqtaga yetguncha. Agar unga yetsa, ikki yoshli g‘unajin” – dedilar (Imom Nasoiy rivoyatlari).
Qoramolning zakoti haqida fiqhiy manbalarda shunday deyiladi:
و في ثلاثين بقرا تبيع او تبيعة و في اربعين مسن او مسنة...
ya’ni: “O‘tizta sigirda bitta tabiy’ (bir yoshga to‘lgan erkak buzoq) yoki tabiy’a (urg‘ochi buzoq) va qirqtada musinn (ikki yoshga to‘lib uch yoshga chiqqan novvos) yoki musinna (g‘unajin) vojib bo‘ladi (“Muxtasarul viqoya” kitobi).
وأما نصاب البقر فليس في أقل من ثلاثين بقرا زكاة والأصل فيه ما روي عن رسول الله صلى الله عليه وسلم أنه قال لمعاذ حين بعثه إلى اليمن : في كل ثلاثين من البقر تبيع أو تبيعة وفي كل أربعين مسنة
ya’ni: “Sigirning nisobiga kelsak, o‘ttiztadan kamida zakot yo‘q. Buning dalili Rasululloh sollallohu alayhi vasallamdan rivoyat qilingan hadis bo‘lib, U Zot alayhissalom Muoz ibn Jabal roziyallohu anhuni Yamanga (voliy qilib) yuborayotganlarida “Sigirlarning har o‘ttiztasidan bitta erkak yoki urg‘ochi bir yoshli buzoq, har qirqtadan bir dona ikki yoshli urg‘ochi buzoq”, – dedilar (“Badoius sanoi’” kitobi).
Demak, sigirlar tijorat maqsadida sotib olinsa, zakot berishda ularning soniga emas qiymatiga qaraladi. Yilning aksarida dalada o‘tlab yuradigan sigirlar o‘ttiztaga yetmasa nisobga yetmagan hisoblanadi va ulardan zakot berilmaydi. O‘ttiztadan oshgach to qirqqa yetgunicha bitta bir yoshli buzoq (erkak yoki urg‘ochi), qirqtadan to oltmishtagacha bitta ikki yoshga to‘lgan g‘unajin yoki buqa beriladi. Oltmishtadan ortig‘ida har o‘ttiztasiga bittadan bir yoshli, har qirqtasiga bittadan ikki yoshga to‘lgan buzoq beriladi. Vallohu a’lam.
https://t.me/+VN-tzZPd3ic4MTRi