«ДУНЁ САВДОСИ»
Трамп ва унинг партнери ёки «серый кардинали» Илон Маскнинг сўнгги кунлардаги АҚШнинг таркибига Канадани қўшиб олиш, Гренландия оролини сотиб олиш, Панама канали устидан назоратни қўлга олиш борасидаги истилочилик баёнотлари нечоғли асосли, деб ўйлайсиз?
Менинг фикрим - «шамол эсмаса дарахтнинг учи қимирламайди». Ва бу шамол эсишни бошлаганига анча бўлди. Мен бу шамолни «Қрим шамоли» деб атаган бўлар эдим.
Қрим аннексияси замонавий дунёдаги мисли кўрилмаган ўзига хос юриш бўлди. Россия битта ҳам ўқ узмай Қримни эгаллаб олди. Бу эса ўзи шундоқ ҳам азалдан бошқа ерларга кўз тиккан гегемон давлатлар қаторида бўлган АҚШнинг юзига худди тарсаки туширди. Устига устак Россиянинг Украинага 2022 йилда бошланган ҳужуми бу шамолни янада кучайтирди.
Тан олиш керак, аслида Иккинчи жаҳон урушидан кейин ўтган давр ичида айни шу замонларда дунёни қайта бўлиб олишга уриниш, бошқа давлатларнинг ерларини эгаллаб олиш сиёсати яна бошланди. Бу сиёсатнинг бошида турганлар асосан Россия, Хитой, АҚШ бўлса, Туркия, Исроил, Эрон сингари давлатлар уларнинг «шогирдларидир».
Масалан, 2024 йилда Туркия минтақада ўз таъсирини кенгайтириш бўйича жуда катта ўлжага эга бўлди. Бунга айниқса Асад режимининг қулаши катта ҳисса қўшди. Исроил ҳам Фаластинга қарши урушиб ҳозирча «кам бўлаётгани» йўқ. Минтақада фақат Эроннинг омади келмай турибди. Исроил унинг анча «патини юлиб» учолмайдиган қилиб қўйди.
Хитой ҳам ўзининг бошқа ерларга даъвосидан воз кечмаган. У Тайванни очиқдан-очиқ меники деса, қолган ерларни тижорий йўллар билан эгалламоқда. Бу ҳам ўзига хос тактика.
Энди Трамп масаласига қайтсак. Россиянинг Украинага ҳужуми Трампнинг бугун бераётган истилочилик баёнотларига яхшигина мотивация бўлди. Унга (Россияга) мумкин, менга мумкин эмасми, у эплаган ишни мен қила олмайманми, қабилидаги фикрларни Трампнинг миясида ғужғон ўйнатди.
Трамп Путин Қримни эгаллаб олганидаёқ унга тан берган эди. «А что, так можно было что ли?», деб юборгани аниқ. Трамп ҳозир ҳокимиятга жуда катта режалар билан келяпти. У гўё Украинадаги урушни тўхтатаман, деган ваъдани бераётган бўлса ҳам, аслида бу ваъданинг ортида шахсан ўзининг манфаати ётибди. Трампни Украинада ҳалок бўлаётган инсонлар қайғуга соляпти, деган гаплар ғирт кулгули. У гўё ўзини урушни тўхтатгучи нажоткор қилиб кўрсатиб вазиятни ўзининг фойдасига оғдирмоқчи. Қандай қилиб?
Трамп савдогар, тадбиркор одам. У келишишни билади. Трамп бир неча бор пастга қулаб банкрот бўлиб яна ўзини тиклаб олган кучли иқтидор эгаси ва миллиардер. Энди камига иккинчи марта президент ҳам бўляпти. Мен аввалги постимда Трамп ҳозир ҳокимиятга анча тажриба орттириб қайтяпти, деб бекорга ёзмадим. Айнан шундай. У ҳозир вазиятга бундай кўз билан қараяпти:
«Истаймизми-йўқми Россия Украинани қачондир маҳв этади. Бир ёқда бўлса Исроил жангни бошлаб юборган. Бошқа ёқда Туркия. Хитой ҳам Тайванни бермаслиги аниқ. Бундан ортиқ имконият бўлмаса керак. Ҳозир айни қизиб турган пайти. Мен ҳам фурсатдан фойдаланиб тезроқ отимни қамчиламасам пирогдан қуруқ қоламан...»
Шундай фикр билан у Гренландияга кўз тикди, Канадага сурбетларча шарт қўйди. Ким нима дея оларди? Россия мабодо ғиринг деса (лекин у демайди), аввал ўзингни бил, дейди. БМТ баёнот берса - кўтингни қис, бўлмасам сен ўтирган бинониям олиб қўйиб ўзингни тарқатиб юбораман, дейди. Хитой гапирса - Тайван сеники, қолганига аралашма, дейди. Европа давлатлари бўлса АҚШнинг олдида ғирт «чумо», ҳеч нарса дея олмайди. Масалан, АҚШнинг пайтаваси бўлган Англия Трампнинг истилочилик баёнотига аралаша олмаймиз, деб айтишгаям улгурди.
Бу борада Трамп Россия билан келишади. «Ничего личного. Только - бизнес». АҚШ Украинадан чиқиб кетади, унга пул беришни бас қилади, эвазига бўлса Гренландия билан Канада масаласига аралашмасликни талаб қилади.
Масала шу билан тугайдими? Йўқ. Дунёни бўлиб олиш ана энди ўзининг актив нуқтасига чиқяпти. Бу ҳали бошланиши. Агар Трампнинг режаси муваффақиятли амалга ошса, Россия фақат Украина билан чекланиб қолмайди. Унинг кўзи янаям узоқларга тикилган. Бу харитада ҳатто Польша ҳам бор.
Давоми 👇
@AdolatFarzandi
Трамп ва унинг партнери ёки «серый кардинали» Илон Маскнинг сўнгги кунлардаги АҚШнинг таркибига Канадани қўшиб олиш, Гренландия оролини сотиб олиш, Панама канали устидан назоратни қўлга олиш борасидаги истилочилик баёнотлари нечоғли асосли, деб ўйлайсиз?
Менинг фикрим - «шамол эсмаса дарахтнинг учи қимирламайди». Ва бу шамол эсишни бошлаганига анча бўлди. Мен бу шамолни «Қрим шамоли» деб атаган бўлар эдим.
Қрим аннексияси замонавий дунёдаги мисли кўрилмаган ўзига хос юриш бўлди. Россия битта ҳам ўқ узмай Қримни эгаллаб олди. Бу эса ўзи шундоқ ҳам азалдан бошқа ерларга кўз тиккан гегемон давлатлар қаторида бўлган АҚШнинг юзига худди тарсаки туширди. Устига устак Россиянинг Украинага 2022 йилда бошланган ҳужуми бу шамолни янада кучайтирди.
Тан олиш керак, аслида Иккинчи жаҳон урушидан кейин ўтган давр ичида айни шу замонларда дунёни қайта бўлиб олишга уриниш, бошқа давлатларнинг ерларини эгаллаб олиш сиёсати яна бошланди. Бу сиёсатнинг бошида турганлар асосан Россия, Хитой, АҚШ бўлса, Туркия, Исроил, Эрон сингари давлатлар уларнинг «шогирдларидир».
Масалан, 2024 йилда Туркия минтақада ўз таъсирини кенгайтириш бўйича жуда катта ўлжага эга бўлди. Бунга айниқса Асад режимининг қулаши катта ҳисса қўшди. Исроил ҳам Фаластинга қарши урушиб ҳозирча «кам бўлаётгани» йўқ. Минтақада фақат Эроннинг омади келмай турибди. Исроил унинг анча «патини юлиб» учолмайдиган қилиб қўйди.
Хитой ҳам ўзининг бошқа ерларга даъвосидан воз кечмаган. У Тайванни очиқдан-очиқ меники деса, қолган ерларни тижорий йўллар билан эгалламоқда. Бу ҳам ўзига хос тактика.
Энди Трамп масаласига қайтсак. Россиянинг Украинага ҳужуми Трампнинг бугун бераётган истилочилик баёнотларига яхшигина мотивация бўлди. Унга (Россияга) мумкин, менга мумкин эмасми, у эплаган ишни мен қила олмайманми, қабилидаги фикрларни Трампнинг миясида ғужғон ўйнатди.
Трамп Путин Қримни эгаллаб олганидаёқ унга тан берган эди. «А что, так можно было что ли?», деб юборгани аниқ. Трамп ҳозир ҳокимиятга жуда катта режалар билан келяпти. У гўё Украинадаги урушни тўхтатаман, деган ваъдани бераётган бўлса ҳам, аслида бу ваъданинг ортида шахсан ўзининг манфаати ётибди. Трампни Украинада ҳалок бўлаётган инсонлар қайғуга соляпти, деган гаплар ғирт кулгули. У гўё ўзини урушни тўхтатгучи нажоткор қилиб кўрсатиб вазиятни ўзининг фойдасига оғдирмоқчи. Қандай қилиб?
Трамп савдогар, тадбиркор одам. У келишишни билади. Трамп бир неча бор пастга қулаб банкрот бўлиб яна ўзини тиклаб олган кучли иқтидор эгаси ва миллиардер. Энди камига иккинчи марта президент ҳам бўляпти. Мен аввалги постимда Трамп ҳозир ҳокимиятга анча тажриба орттириб қайтяпти, деб бекорга ёзмадим. Айнан шундай. У ҳозир вазиятга бундай кўз билан қараяпти:
«Истаймизми-йўқми Россия Украинани қачондир маҳв этади. Бир ёқда бўлса Исроил жангни бошлаб юборган. Бошқа ёқда Туркия. Хитой ҳам Тайванни бермаслиги аниқ. Бундан ортиқ имконият бўлмаса керак. Ҳозир айни қизиб турган пайти. Мен ҳам фурсатдан фойдаланиб тезроқ отимни қамчиламасам пирогдан қуруқ қоламан...»
Шундай фикр билан у Гренландияга кўз тикди, Канадага сурбетларча шарт қўйди. Ким нима дея оларди? Россия мабодо ғиринг деса (лекин у демайди), аввал ўзингни бил, дейди. БМТ баёнот берса - кўтингни қис, бўлмасам сен ўтирган бинониям олиб қўйиб ўзингни тарқатиб юбораман, дейди. Хитой гапирса - Тайван сеники, қолганига аралашма, дейди. Европа давлатлари бўлса АҚШнинг олдида ғирт «чумо», ҳеч нарса дея олмайди. Масалан, АҚШнинг пайтаваси бўлган Англия Трампнинг истилочилик баёнотига аралаша олмаймиз, деб айтишгаям улгурди.
Бу борада Трамп Россия билан келишади. «Ничего личного. Только - бизнес». АҚШ Украинадан чиқиб кетади, унга пул беришни бас қилади, эвазига бўлса Гренландия билан Канада масаласига аралашмасликни талаб қилади.
Масала шу билан тугайдими? Йўқ. Дунёни бўлиб олиш ана энди ўзининг актив нуқтасига чиқяпти. Бу ҳали бошланиши. Агар Трампнинг режаси муваффақиятли амалга ошса, Россия фақат Украина билан чекланиб қолмайди. Унинг кўзи янаям узоқларга тикилган. Бу харитада ҳатто Польша ҳам бор.
Давоми 👇
@AdolatFarzandi