Insonning g'aybni idrok etolmasligi hayvonlarning aqlining cheklangani sabab oldidagi istalgan narsani (misol ovqatni) anglolmasligiga oʻxshaydi. Ikkisi aslida bir xil. Ikkalasida ham ong qamrovi mutlaqo hadga ega, cheklangan. Faqat birinchisi narigisiga qaraganda koʻproq hududga ega. Mana shu hudud kengligi uning hozirga qadar aqllarni lol qiluvchi, misli koʻrilmagan inqiloblar qilishiga yoʻl ochdi.
Endi ushbu cheklangan hudud asosida mutlaq yakuniy xulosa chiqarish qay darajada absurdlik boʻlishini oʻylab koʻravering. Faraz qiling hayvon oʻzining idrok etolmaydigan ongini ishga solib qarshisidagi ovqatni (mohiyatini) bilishga harakat qilyapti (Aslida bilishga harakat qilishning oʻzi uning ongidan tashqaridagi xususiyat — lekin istisno qilamiz). Hayvon fikr yuritish uchun oʻzidagi instinktlarning borini ishga soldi, ovqatni iskab koʻrdi, tegindi, oyogʻi bilan qimirlatdi, atrofida aylandi. Biroq har qanday holatda ham uning yakuniy xulosasi oldidagi ovqat uning qornini toʻydirish uchun moʻljallangan narsa ekani boʻlib chiqaverdi. Hayvon uchun qorin g‘ami uning aqliy qamrovining chegarasi, fikr yuritishining yakuniy nuqtasidir.
Inson aqli ham xuddi unikidek chekka ega. Faqat anchagina kengroq, yuksakroq, maqsadliroq, mazmunliroq. Aqlning oʻzini yakuniy maqsad, qasd, borar manzil, yagona haqqoniyat, bor reallik nuqtasi qilib olish esa hayvonning fikr yuritishga chiranishidan boshqa narsa emas. Inson ham xuddi hayvondek “oldiga qoʻyilgan ovqatni yeyishga” harakat qilishi kerak, xolos. Bunda usullar, vositalar, yoʻllar, harakatlar aql ishga solinishi kerak boʻlgan xillardir. Yaratuvchi haqda bahs yuritish, uni inkor qilish yoʻlida dalillar izlash, borliqdan tashqaridagi transsendental olamni rad etish — yoki uni moddiy olamga tenglashtirish (koʻp borliq nazariyalari singari) insonni muqarrar adashuvga yetaklovchi yoʻllardir.
@Tafakkur_chizgilari
Endi ushbu cheklangan hudud asosida mutlaq yakuniy xulosa chiqarish qay darajada absurdlik boʻlishini oʻylab koʻravering. Faraz qiling hayvon oʻzining idrok etolmaydigan ongini ishga solib qarshisidagi ovqatni (mohiyatini) bilishga harakat qilyapti (Aslida bilishga harakat qilishning oʻzi uning ongidan tashqaridagi xususiyat — lekin istisno qilamiz). Hayvon fikr yuritish uchun oʻzidagi instinktlarning borini ishga soldi, ovqatni iskab koʻrdi, tegindi, oyogʻi bilan qimirlatdi, atrofida aylandi. Biroq har qanday holatda ham uning yakuniy xulosasi oldidagi ovqat uning qornini toʻydirish uchun moʻljallangan narsa ekani boʻlib chiqaverdi. Hayvon uchun qorin g‘ami uning aqliy qamrovining chegarasi, fikr yuritishining yakuniy nuqtasidir.
Inson aqli ham xuddi unikidek chekka ega. Faqat anchagina kengroq, yuksakroq, maqsadliroq, mazmunliroq. Aqlning oʻzini yakuniy maqsad, qasd, borar manzil, yagona haqqoniyat, bor reallik nuqtasi qilib olish esa hayvonning fikr yuritishga chiranishidan boshqa narsa emas. Inson ham xuddi hayvondek “oldiga qoʻyilgan ovqatni yeyishga” harakat qilishi kerak, xolos. Bunda usullar, vositalar, yoʻllar, harakatlar aql ishga solinishi kerak boʻlgan xillardir. Yaratuvchi haqda bahs yuritish, uni inkor qilish yoʻlida dalillar izlash, borliqdan tashqaridagi transsendental olamni rad etish — yoki uni moddiy olamga tenglashtirish (koʻp borliq nazariyalari singari) insonni muqarrar adashuvga yetaklovchi yoʻllardir.
@Tafakkur_chizgilari