Laziz Hamidov

Telegram asoschisi Pavel Durov Xitoy Yangi Yili munosabati bilan tabriknoma yozibdi, umuman olganda qiziq yozgan, mana matni, faqat CHatGPTga tarjima qildirdim, bir-ikki qo’shimchalarda bu sezilib qolyapti 😅:

⭐ Xitoy Yangi Yili Muborak!

Xitoyning DeepSeek startapi muvaffaqiyatidan so‘ng, ko‘pchilik Xitoyning sun’iy intellekt sohasida AQSh bilan qanchalik tez tenglashib borayotganidan hayratda. Biroq, Xitoyning algoritmik samaradorlikdagi yutuqlari tasodifiy emas. Chunki Xitoy talabalari xalqaro olimpiadalarda matematik va dasturlash fanlarida doimo yetakchilik qilib kelgan 🏆

Matematika va tabiiy fanlarda yuqori natijalar ko‘rsatadigan shaxslarni tayyorlash borasida Xitoyning o‘rta ta’lim tizimi G‘arbnikidan ustun. Bu tizim talabalarning o‘zaro shiddatli raqobat qilishini rag‘batlantiradi, bu esa o‘z navbatida yuqori samaradorlikka ega sobiq Sovet modelidan olingan tamoyil 🎖

Aksincha, G‘arb davlatlaridagi aksariyat maktablar raqobatni cheklaydi, talabalarning baholari va reytinglarini ommaga e’lon qilishni taqiqlaydi. Buning sababi tushunarli — o‘quvchilarni ortiqcha bosim yoki kamsitishlardan himoya qilish. Biroq, bunday chora-tadbirlar kutilganidek, eng iqtidorli talabalarni ham demotivatsiya qiladi. G‘alaba va mag‘lubiyat — bir tanga ikki tomoni. Agar mag‘lublarni yo‘q qilsangiz, g‘oliblar ham yo‘qoladi ☯️

Ko‘plab talabalar uchun maktabda muvaffaqiyatga erishish motivatsiyasi uni raqobatli o‘yin sifatida qabul qilishdan kelib chiqadi. Ular kuchli raqiblar bilan bellashib, eng yuqori pog‘onaga chiqishga intiladilar. Talabalar natijalarining oshkoraligi yo‘qolsa, bu o‘quvchilarning bilim olishdan maqsadini yo‘qotishiga olib keladi. Ajablanarli emas, endi ko‘plab iqtidorli yoshlar akademik fanlardan ko‘ra raqobatli kompyuter o‘yinlariga ko‘proq qiziqish bildirmoqda — hech bo‘lmaganda video o‘yinlarda o‘z reytinglarini aniq ko‘rishlari mumkin 😵

Barcha o‘quvchilarga ularning natijasidan qat’i nazar, “sen g‘olibsan” deb aytish mehribonlik bo‘lib tuyulishi mumkin. Ammo bu yondashuvning illyuziyasi bitiruvdan so‘ng hayot haqiqatlari bilan tezda yo‘q qilinadi. Chunki hayotda, maktabning yaxshi niyatli siyosatlaridan farqli o‘laroq, haqiqiy baholar va reytinglar mavjud — sportda, biznesda, ilm-fanda yoki texnologiyada bo‘ladimi, barchasi natijalarga bog‘liq. DeepSeek sun’iy intellektining ustunligini ko‘rsatayotgan AI reytinglari shunday ochiq reytinglar qatoriga kiradi. Va bunday reytinglar yana ko‘payishi aniq.

Agar AQShning o‘rta ta’lim tizimi tub islohotlar o‘tkazmasa, Xitoyning texnologiya sohasida tobora kuchayib borayotgan ustunligi muqarrar bo‘lib qoladi 🇨🇳

@lazizhamidov